جمع آوری و راهنمای مجموعۀای از 1 تا 100 و بیشتر بهترین کتابها و غذاهای سالم، خدمات و محصولات آموزشئ، بهداشتئ، طبیعی و غیره ( با امکانات ارائه رایگان یا فروش برای دوستداران و دانش آموزان )
100 + لیست ۱۰۰ کتاب برتر تاریخ https://kafebook.ir
این لیست ۱۰۰ کتاب برتر تاریخ توسط باشگاههای کتابخوانی نروژی تهیه شده است. آنها از صد نویسنده که اهل ۵۴ کشور مختلف بودند،
100+ صفر تا صد تحصیل در آمریکا 2021
(همه مواردی که باید بدانید) کشور آمریکا یکی از بهترین سیستم های آموزشی دنیا را داراست و دارای بهترین کالج ها و دانشگاه ها با بهترین رتبه هاست و مدارک تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که از دانشگاه های کشور آمریکا صادر می شوند در کل دنیا مورد تایید هستند. یکی از راه های ورود به کشور آمریکا مهاجرت تحصیلی به آمریکا می باشد
100+ 100 بازیکن برتر حال حاضر جهان
جهان فوتبال هم اکنون در دست بازیکنان درخشان و ارزندهایست که هر کدام برای تیم باشگاهی و تیم ملی کشورشان همچون گوهری گرانبها ارزشمند هستند. بازیکنانی که نقشی سازنده در صعود تیم و کسب عناوین مختلف قهرمانی ایفا کردهاند. گزارش حاضر، به معرفی 100 بازیکن برتر حال حاضر جهان از دید برخی از ورزشینویسان معتبر جهان به دعوت روزنامه گاردین در 4 بخش پرداخته است.
+++
100+ صد موسیقی بی کلام برتر تاریخ
در این برگه صد موسیقی بی کلام برتر تاریخ با وسواس هرچه تمام تر برای شما گردآوری شده است. این صد موسیقی از معروف ترین و محبوب ترین آثاری است که شما تا به حال گوش کردید و بسیار پر طرفدار است. این صد موسیقی از بین تمام موسیقی های قدیمی تا موسیقی های سال 2021-2020 گردآوری شده و نوازندگان معروفی در آن دیده می شود
100+ ۱۰۰ نفر (مجموعه تلویزیونی) از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
۱۰۰ نفر (به انگلیسی: The 100) یک مجموعهٔ تلویزیونی درام، علمی–تخیلی، پساآخرالزمانی است که در ۱۹ مارس ۲۰۱۴ در شبکهٔ The CW به نمایش درآمد. این مجموعه توسط جیسون روتنبرگ و بر اساس سری جدید رمانی به همین نام که توسط کاس مورگان نوشته شده، ساخته شدهاست. این سریال داستان گروهی از بازماندگان پساآخرالزمانی را دنبال میکند
+++++
فهرست ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI-100) در سال ۱۳۹۹ معرفی شد
. سازمان مدیریت صنعتی ایران، امسال نیز فهرست ثروتمند ترین و پر فروش ترین شرکت های ایرانی را بر اساس ارزیابی عملکرد آن ها در سال ۹۸ معرفی کرد تا جامعه با یک صد شرکت برتر ایران که بخشی از رشد ناخالص داخلی و تولید و صادرات بر بال فناوری را بر دوش می کشند، آشنا شود.
100+ فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه هالیوودیها
چه کسانی بهتر از آدمهایی که خودشان فیلم میسازند میتوانند بهترین فیلمهای جهان را انتخاب کنند؟ هالیوود ریپورتر برای رسیدن به یک فهرست نهایی از رتبهبندی جذابترین فیلمهای سینمایی کل تاریخ، نظر مدیران استودیوها، برندگان اسکار و چهرههای شاخص تلویزیونی را جمع کرده است.
++++
100+ صد ویژگی شخصیت سالم،
قسمت اول : مقدمه و تعریف شخصیت …www.youtube.com › watch13:07تستی جالب برای شناسایی این تیپ شخصیت:اگر این صفات را در خود ندارید امتیاز 1، … Dr Holakouee Archive … دکتر هلاکویی – شخصیت سالم.Uploaded by Dr Holakouee Archive
+++++
برگ درختان سبز در نظر هوشیار + هر ورقش دفتریست معرفت کردگار + می کوش بهر ورق که خوانی + تا معنی آن تمام دانی
برگ درختان سبز پیش خداوند هوش
هر ورقی دفتریست معرفت کردگار
هر ورقی دفتریست معرفت کردگار
دفتر فکرت بشوی گفته سعدی بگوی
دامن گوهر بیار بر سر مجلس ببار
دامنی از گل بیار بر سر مجلس ببار
غافل منشین نه وقت بازیست ++++ وقت هنر است و سرفرازیست
دانش طلب و بزرگی آموز ++++ تا به نگرند روزت از روز
چون شیر به خود سپهشکن باش ++++ فرزند خصال خویشتن باش
دولتطلبی سبب نگهدار ++++ با خلق خدا ادب نگهدار
آنجا که فسانهای سکالی ++++ از ترس خدا مباش خالی
وان شغل طلب ز روی حالت +++++ کز کرده نباشدت خجالت
گر دل دهی ای پسر بدین پند +++++ از پند پدر شوی برومند
گرچه سر سروریت بینم ++++ و آیین سخنوریت بینم
نظم ار چه به مرتبت بلند است ++++ آن علم طلب که سودمند است
در جدول این خط قیاسی ++++ میکوش به خویشتنشناسی
تشریح نهاد خود درآموز +++++ کاین معرفتی است خاطر افروز
پیغمبر گفت علم علمان +++++ علم الادیان و علم الابدان
در ناف دو علم بوی طیب است +++++ وان هر دو فقیه یا طبیب است
میباش طبیب عیسوی هش ++++ اما نه طبیب آدمی کش
میباش فقیه طاعت اندوز +++++ اما نه فقیه حیلت آموز
گر هر دو شوی بلند گردی ++++ پیش همه ارجمند گردی
میکوش به هر ورق که خوانی +++++ کان دانش را تمام دانی
پالان گریی به غایت خود +++++ بهتر ز کلاهدوزی بد
گفتن ز من از تو کار بستن +++++ بی کار نمیتوان نشستن
با این که سخن به لطف آب است ++++ کم گفتن هر سخن صواب است
آب ار چه همه زلال خیزد ++++ از خوردن پر ملال خیزد
کم گوی و گزیده گوی چون در ++++ تا ز اندک تو جهان شود پر
یک دسته گل دماغ پرور ++++ از خرمن صد گیاه بهتر
از نظامی گنجوی
میکوش به هر ورق که خوانی
کان دانش را تمام دانی
+++
++++++
+++++++++++
گلستان سعدی -با صدای استاد غلامعلی امیر نوری-دیباچه در شعر و نوا با 10 قسمت
گلستان نوشتهٔ شاعر و نویسندهٔ پرآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان تأثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسیاست. که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مسجَّع (آهنگین) نوشته شدهاست. بیشترِ نوشتههای آن کوتاه و به شیوهٔ داستانها و پندهای اخلاقی است.
++++
+++
+++
++
++++
++++
زندگی نامه سعدی از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
ابومحمّد مُشرفالدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف (۶۰۶ – ۶۹۰ هجری قمری) متخلص به سعدی، شاعر و نویسندهٔ پارسیگوی ایرانی است. اهل ادب به او لقب «استادِ سخن»، «پادشاهِ سخن»، «شیخِ اجلّ» و حتی بهطور مطلق، «استاد» دادهاند. او در نظامیهٔ بغداد، که مهمترین مرکز علم و دانش جهان اسلام در آن زمان به حساب میآمد، تحصیل و پس از آن بهعنوان خطیب به مناطق مختلفی از جمله شام و حجاز سفر کرد. سعدی سپس به زادگاه خود شیراز، برگشت و تا پایان عمر در آنجا اقامت گزید. آرامگاه وی در شیراز واقع شدهاست که به سعدیه معروف است.
بیشتر عمر او مصادف با حکومت اتابکان فارس در شیراز و همزمان با حمله مغول به ایران و سقوط بسیاری از حکومتهای وقت نظیر خوارزمشاهیان و عباسیان بود. البته سرزمین فارس، به واسطهٔ تدابیر ابوبکر بن سعد، ششمین و معروفترین اتابکان سَلغُری شیراز، از حملهٔ مغول در امان ماند. همچنین قرن ششم و هفتم هجری مصادف با اوجگیری تصوف در ایران بود و تأثیر این جریان فکری و فرهنگی در آثار سعدی قابل ملاحظه است. نظر اغلب سعدیپژوهان بر این است که سعدی تحت تأثیر آموزههای مذهب شافعی و اشعری و بنابراین تقدیرگرا است. در مقابل، نشانههایی از ارادت وی به خاندان پیامبر اسلام مشاهده میشود. سعدی بیش از آن که تابع اخلاق بهصورت مطلق و فلسفی آن باشد، مصلحتاندیش است و ازینرو اصولاً نمیتواند طرفدار ثابت و بیچونوچرای قاعدهای باشد که احیاناً در جای دیگری آن را بیان کردهاست. برخی از نوگرایان معاصر ایران آثار او را غیراخلاقی، بیارزش، متناقض و ناهماهنگ قلمداد کردهاند.
سعدی تأثیر انکارناپذیری بر زبان فارسی گذاشتهاست؛ بهطوریکه شباهت قابل توجهی بین فارسی امروزی و زبان سعدی وجود دارد. آثار او مدتها در مدرسهها و مکتبخانهها بهعنوان منبع آموزش زبان و ادبیات فارسی تدریس میشده و بسیاری از ضربالمثلهای رایج در زبان فارسی از آثار وی اقتباس شدهاست. او برخلاف بسیاری از نویسندگان معاصر یا پیش از خود، سادهنویسی و ایجاز را در پیش گرفت و توانست – حتی در زمان حیاتش – شهرت زیادی به دست آورد. آثار سعدی در اصطلاح سهل ممتنع (سادهٔ دشوار) است و در آنها نکتهسنجی و طنز آشکار یا پنهان ملاحظه میشود.
آثار وی در کتاب کلیات سعدی، شامل گلستان به نثر، کتاب بوستان در قالب مثنوی و نیز غزلیات، گردآوری شدهاست. علاوه بر این او آثاری در سایر قالبهای ادبی نظیر قصیده، قطعه، ترجیعبند و تکبیت به زبان فارسی و عربی نیز دارد. غزلیات سعدی، اغلب عاشقانه و توصیفکنندهٔ عشق زمینی است؛ هرچند که وی غزلیات پندآموز و عارفانه نیز سرودهاست. گلستان و بوستان بهعنوان کتابهای اخلاقی شناخته میشوند و علاوه بر فارسیزبانان، بر اندیشمندان غربی از جمله ولتر و گوته نیز تأثیرگذار بودهاند.
سعدی در زمان حیات شهرت فراوانی داشت. آثار او حتی در هندوستان، آسیای صغیر و آسیای میانه به زبان فارسی یا به صورت ترجمه در دسترس مخاطبانش قرار داشت. او نخستین شاعر ایرانی است که آثارش به یکی از زبانهای اروپایی ترجمه شدهاست. بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسیزبان از سبک وی تقلید کردهاند. حافظ از جمله شاعرانی بوده که تحت تأثیر سبک سعدی به سرودن غزل پرداختهاست. در ادبیات معاصر نیز نویسندگانی مانند محمدعلی جمالزاده و ابراهیم گلستان از او تأثیر پذیرفتهاند. آثار سعدی بعدها به موسیقی هم راه پیدا کرد و بسیاری از غزلهای او را خوانندگانی چون تاج اصفهانی، محمدرضا شجریان و غلامحسین بنان خواندند. بهمنظور تجلیل از سعدی، اول اردیبهشت، روز آغاز نگارش کتاب گلستان، در ایران روز سعدی نامگذاری شدهاست.
+++++++
گلستان سعدی شیرازی ویکی دُرج، کتابخانه آزاد شعر پارسی http://www.wikidorj.com/1FBK.ashx
مقدمه
باب اول – در سیرت پادشاهان
باب دوم – در اخلاق درویشان
باب سوم – در فضیلت قناعت
باب چهارم – در فوائد خاموشی
باب پنجم – در عشق و جوانی
باب ششم – در ضعف و پیری
باب هفتم – در تأثیر تربیت
باب هشتم – در آداب صحبت
+++++++++
ویکی دُرج، کتابخانه آزاد شعر پارسی http://www.wikidorj.com/Saadi.ashx
سعدی شیرازیابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی و مشرف الدین (۶۰۶ – ۶۹۱ هجری قمری) شاعر و نویسندهٔ پارسیگوی ایرانی است. شهرت او بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. مقامش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب استاد سخن دادهاند. آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات وی است.
زندگی ¶
سعدی در شیراز زاده شد. پدرش در دستگاه دیوانی اتابک سعد بن زنگی، فرمانروای فارس شاغل بود. سعدی کودکی بیش نبود که پدرش در گذشت. در دوران کودکی با علاقه زیاد به مکتب میرفت و مقدمات علوم را میآموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران سلطان محمد خوارزمشاه و به خصوص حمله سلطان غیاثالدین، برادر جلال الدین خوارزمشاه به شیراز (سال ۶۲۷) سعدی راکه هوایی جز کسب دانش در سر نداشت برآن داشت دیار خود را ترک نماید.سعدی در حدود ۶۲۰ یا ۶۲۳ قمری از شیراز به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و در آنجا از آموزههای امام محمد غزالی بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» مینامد). غیر از نظامیه، سعدی در مجلس درس استادان دیگری از قبیل شهابالدین عمر سهروردی نیز حضور یافت و در عرفان از او تأثیر گرفت.این شهاب الدین عمر سهروردی را نباید با شیخ اشراق، یحیی سهروردی، اشتباه گرفت.معلم احتمالی دیگر وی در بغداد ابوالفرج بن جوزی (سال درگذشت ۶۳۶) بودهاست که در هویت اصلی وی بین پژوهندگان (از جمله بین محمد قزوینی و محیط طباطبایی) اختلاف وجود دارد. پس از پایان تحصیل در بغداد، سعدی به سفرهای گوناگونی پرداخت که به بسیاری از این سفرها در آثار خود اشاره کردهاست. در این که سعدی از چه سرزمینهایی دیدن کرده میان پژوهندگان اختلاف نظر وجود دارد و به حکایات خود سعدی هم نمیتوان بسنده کرد و به نظر میرسد که بعضی از این سفرها داستانپردازی باشد (موحد ۱۳۷۴، ص ۵۸)، زیرا بسیاری از آنها پایه نمادین و اخلاقی دارند نه واقعی. مسلم است که شاعر به عراق، شام و حجاز سفر کرده است و شاید از هندوستان، ترکستان، آسیای صغیر، غزنین، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم دیدار کرده باشد.
آرامگاه سعدی واقع در شیرازسعدی در حدود ۶۵۵ قمری به شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفیف مجاور شد. حاکم فارس در این زمان اتابک ابوبکر بن سعد زنگی(۶۲۳-۶۵۸) بود که برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به آنان خراج میداد و یک سال بعد به فتح بغداد به دست مغولان (در ۴ صفر ۶۵۶) به آنان کمک کرد. در دوران ابوبکربن سعدبن زنگی شیراز پناهگاه دانشمندانی شده بود که از دم تیغ تاتار جان سالم بدر برده بودند. در دوران وی سعدی مقامی ارجمند در دربار به دست آورده بود. در آن زمان ولیعهد مظفرالدین ابوبکر به نام سعد بن ابوبکر که تخلص سعدی هم از نام او است به سعدی ارادت بسیار داشت. سعدی بوستان را که سرودنش در ۶۵۵ به پایان رسید، به نام بوبکر سعد کرد. هنوز یکسال از تدوین بوستان نگذشته بود که در بهار سال ۶۵۶ دومین اثرش گلستان را بنام ولیعهد سعدبن ابوبکر بن زنگی نگاشت و خود در دیباچه گلستان میگوید. هنوز از گلستان بستان یقینی موجود بود که کتاب گلستان تمام شد.
سعدی جهانگردی خود را در سال ۱۱۲۶ آغاز نمود و به شهرهای خاور نزدیک و خاور میانه، هندوستان، حبشه، مصر و شمال آفریقا سفر کرد(این جهانگردی به روایتی سی سال به طول انجامید)؛ حکایتهایی که سعدی در گلستان و بوستان آوردهاست، نگرش و بینش او را نمایان میسازد. وی در مدرسه نظامیه بغداد دانش آموخته بود و در آنجا وی را ادرار بود. در سفرها نیز سختی بسیار کشید، او خود گفتهاست که پایش برهنه بود و پاپوشی نداشت و دلتنگ به جامع کوفه درآمد و یکی را دید که پای نداشت، پس سپاس نعمت خدایی بداشت و بر بی کفشی صبر نمود. آن طور که از روایت بوستان برمی آید، وقتی در هند بود، سازکار بتی را کشف کرد و برهمنی را که در آنجا نهان بود در چاله انداخت و کشت؛ وی در بوستان، این روش را در برابر همه فریبکاران توصیه کردهاست. حکایات سعدی عموماً پندآموز و مشحون از پند و و پارهای مطایبات است. سعدی، ایمان را مایه تسلیت میدانست و راه التیام زخمهای زندگی را محبت و دوستی قلمداد میکرد. علت عمر دراز سعدی نیز ایمان قوی او بود.
اختلاف نظر در تاریخ تولد و فوت ¶
بر اساس تفسیرها و حدسهایی که از نوشتهها و سرودههای خود سعدی در گلستان و بوستان میزنند، و با توجه به این که سعدی تاریخ پایان نوشته شدن این دو اثر را در خود آنها مشخص کردهاست، دو حدس اصلی در زادروز سعدی زده شدهاست. نظر اکثریت مبتنی بر بخشی از دیباچهٔ گلستان است (با شروع «یک شب تأمل ایام گذشته میکردم») که براساس بیت «ای که پنجاه رفت و در خوابی» و سایر شواهد این حکایت، سعدی را در ۶۵۶ قمری حدوداً پنجاهساله میدانند و در نتیجه تولد وی را در حدود ۶۰۶ قمری میگیرند. از طرف دیگر، عدهای، از جمله محیط طباطبایی در مقالهٔ «نکاتی در سرگذشت سعدی»، بر اساس حکایت مسجد جامع کاشغر از باب پنجم گلستان (با شروع «سالی محمد خوارزمشاه، رحمت الله علیه، با ختا برای مصلحتی صلح اختیار کرد») که به صلح محمد خوارزمشاه که در حدود سال ۶۱۰ بودهاست اشاره میکند و سعدی را در آن تاریخ مشهور مینامد، و بیت «بیا ای که عمرت به هفتاد رفت» از اوائل باب نهم بوستان، نتیجه میگیرد که سعدی حدود سال ۵۸۵ قمری، یعنی هفتاد سال پیش از نوشتن بوستان در ۶۵۵ قمری، متولد شدهاست. بیشتر پژوهندگان (از جمله بدیعالزمان فروزانفر در مقالهٔ «سعدی و سهروردی» و عباس اقبال در مقدمه کلیات سعدی) این فرض را که خطاب سعدی در آن بیت بوستان خودش بودهاست، نپذیرفتهاند. اشکال بزرگ پذیرش چنین نظری آن است که سن سعدی را در هنگام مرگ به ۱۲۰ سال میرساند. حکایت جامع کاشغر نیز توسط فروزانفر و مجتبی مینوی داستانپردازی دانسته شدهاست، اما محمد قزوینی نظر مشخصی در این باره صادر نمیکند و مینویسد «حکایت جامع کاشغر فیالواقع لاینحل است». محققین جدیدتر، از جمله ضیاء موحد (موحد ۱۳۷۴، صص ۳۶ تا ۴۲)، کلاً این گونه استدلال در مورد تاریخ تولد سعدی را رد میکنند و اعتقاد دارند که شاعران کلاسیک ایران اهل «حدیث نفس» نبودهاند بنابراین نمیتوان درستی هیچیک از این دو تاریخ را تأیید کرد.
آثار ¶
از سعدی، آثار بسیاری در نظم و نثر برجای ماندهاست:
1. بوستان: کتابیاست منظوم در اخلاق.
2. گلستان: به نثر مسجع
3. دیوان اشعار: شامل غزلیات و قصاید و رباعیات و مثنویات و مفردات و ترجیعبند و غیره (به فارسی) و چندین قصیده و غزل عربی.
الف. صاحبیه: مجموعه چند قطعه فارسی و عربیاست که سعدی در ستایش شمسالدین صاحب دیوان جوینی، وزیر اتابکان سرودهاست.
ب. قصاید سعدی: قصاید عربی سعدی حدود هفتصد بیت است که بیشتر محتوای آن غنا، مدح، اندرز و مرثیهاست. قصاید فارسی در ستایش پروردگار و مدح و اندرز و نصیحت بزرگان و پادشاهان آمدهاست.
ج. مراثی سعدی:قصاید بلند سعدی است که بیشتر آن در رثای آخرین خلیفه عباسی المستعصم بالله سروده شدهاست و در آن هلاکوخان مغول را به خاطر قتل خلیفه عباسی نکوهش کردهاست.سعدی چند چکامه نیز در رثای برخی اتابکان فارس و وزرای ایشان سرودهاست.
د. مفردات سعدی:مفردات سعدی شامل مفردات و مفردات در رابطه با پند و اخلاق است.
4. رسائل نثر:
الف. کتاب نصیحةالملوک
ب. رساله در عقل و عشق
ج. الجواب
د. در تربیت یکی از ملوک گوید
ه. مجالس پنجگانه
5. هزلیات سعدی
آرامگاه ¶
سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد که در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن شدهاست. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحبدیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبرهای بر فراز قبر سعدی ساخته شد. در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند. تا این که در سال ۱۱۸۷ ه.ق. به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع میشد. در دو طرف راهرو دو اطاق کرسی دار ساخته شده بود. در اطاقی که سمت شرق راهرو بود، گور سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کره بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اطاق میشد، که بعدها شوریده (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اطاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اطاق شرقی که قبر سعدی در آنجا بود، به احترام شیخ اطاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت. بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۱ ه-ش با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشیکاری ساخته شد. روبهروی این هشتی، ایوان زیبایی است که دری به آرامگاه دارد.
سکه های پانصد ریالی برنزی ایران از سال 1387 خورشیدی به نقش آرامگاه سعدی مزین شده است .
++++++++++
گنجینهٔ گنجور نام کتاب: گلستان سعدی 23 عنوان با چاپ ها یا دستخط متفاوت در کتابخانه ها و موزه های دنیا
++++++
+++++
++++++
بزرگان ايرانزمين: حافظ BBC Persian
حافظ شیرازی، شاعر ایرانی، یکی از شش بزرگ ایرانزمین به انتخاب گروهی از کارشناسانی است که در تهیه این مجموعه شرکت داشتهاند.
BBC Persian بزرگان ایرانزمین: فردوسی
این ویدئو در سال ۲۰۱۲ میلادی در یوتیوب بیبیسی فارسی منتشر شده است. فردوسی، شاعر ایرانی، یکی از شش بزرگ ایرانزمین به انتخاب گروهی از کارشناسانی است که در تهیه این مجموعه شرکت داشتهاند
عمر خيام؛ نابغه پرسشگر – مستندBBC Persian
این مستند بیبیسی فارسی درباره خیام، نخستین فیلمی است که به گزارش نگاه جهانی به خیام در تاریخ معاصر بهویژه در جامعه بریتانیا و ایالات متحده آمریکا میپردازد
بزرگان ايرانزمين: ابوعلى سينا BBC Persian
این ویدئو در سال ۲۰۱۲ میلادی در یوتیوب بیبیسی فارسی منتشر شده است. ابوعلی سینا یکی از شش بزرگ ایرانزمین به انتخاب گروهی از کارشناسانی است که در تهیه این مجموعه شرکت
داشتهاند.بزرگان ايرانزمين: زرتشتBBC Persian
زرتشت یکی از شش بزرگ ایرانزمین به انتخاب گروهی از کارشناسانی است که در تهیه این مجموعه شرکت داشتهاند
++++++
From Wikipedia, the free encyclopedia
Cyrus Cylinder | |
---|---|
The Cyrus Cylinder, obverse and reverse sides, and transcription | |
Material | Baked clay |
Size | 21.9 centimetres (8.6 in) x 10 centimetres (3.9 in) (maximum) x (end A) 7.8 centimetres (3.1 in) x (end B) 7.9 centimetres (3.1 in) |
Writing | Akkadian cuneiform script |
Created | About 539–538 BC |
Period/culture | Achaemenid Empire |
Discovered | Babylon, Mesopotamia by Hormuzd Rassam in March 1879 |
Present location | Room 52, British Museum, London |
Identification | BM 90920 |
Registration | 1880,0617.1941 |
The Cyrus Cylinder or Cyrus Charter
(Persian: منشور کوروش, romanized: Manshoor-eh Kūrosh) is an ancient clay cylinder, now broken into several pieces, on which is written a declaration in Akkadian cuneiform script in the name of Persia‘s Achaemenid king Cyrus the Great. It dates from the 6th century BC and was discovered in the ruins of Babylon in Mesopotamia (modern Iraq) in 1879. It is currently in the possession of the British Museum, which sponsored the expedition that discovered the cylinder. It was created and used as a foundation deposit following the Persian conquest of Babylon in 539 BC, when the Neo-Babylonian Empire was invaded by Cyrus and incorporated into his Persian Empire.
+++++
دانلود کتاب – تاریخ مادانلود کتاب کورش نامه از گزنفون » کتابخانه رایگان تاریخ
کوروش بزرگ از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
شاه بزرگ شاه شاهان شاه پارس شاه انشان شاه ماد شاه توانا شاه بابل شاه لیدیه شاه سومر و اکدشاه سرزمینها شاه چهارگوشهٔ جهان
کوروش دوم (به پارسی باستان: )، کوروش بزرگ یا کوروش کبیر، که کورش هم نوشته میشود، بنیانگذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که به مدت سی سال، در بین سالهای ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گستردهای از آسیا حکومت میکرد.
کوروش در استوانهٔ خود که در بابل کشف شده، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ کوروش، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ چیشپیش، شاه بزرگ انشان، از خانوادهای که همیشه پادشاه بودهاست» معرفی میکند. ادامه مطلب …. کوروش بزرگ از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
+++++
+++++
++++++++++++++++++
+++++++
+++++++++++
++++
1+ سازمان ملل متحد از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
سازمان ملل متحد (به انگلیسی: United Nations)(اختصاری UN) یک سازمان بیندولتی برای حفط امنیت و صلح جهانی، گسترش روابط دوستانه بین کشورها و رسیدن به همکاری و هماهنگی در عملکرد ملتها است. سازمان ملل متحد بزرگترین، معروفترین و قدرتمندترین سازمان بیندولتی در جهان است. اعضای این سازمان تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی میشود که از نظر قوانین بینالمللی به رسمیت شناخته شدهاند. تنها واتیکان که عضویت در سازمان ملل را نپذیرفته و تایوان(جمهوری چین) که عضویتش بعد از عضویت جمهوری خلق چین لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند. مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، و دیگر دفاتر رسمی آن در ژنو، نایروبی، وین و لاهه مستقر است.
+++++
اعلامیه جهانی حقوق بشر – ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد https://fa.wikipedia.org › wiki ›
اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر یک پیمان بینالمللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ در پاریس به تصویب رسیدهاست.
این اعلامیه نتیجهٔ مستقیم …تاریخ تصویب: ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ تاریخ ایجاد: ۱۹۴۸ جای ایجاد سند: میدان تروکادرو، پاریس نویسنده(گان): کمیته پیشنویس۱ ساختار و محتوا · ۳ پیشینه · ۶ متن اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر
++++++
2+ یونسکو
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation | |
---|---|
کوتهنوشت | یونسکو (UNESCO) |
تأسیس | ۱۶ نوامبر ۱۹۴۵؛ ۷۵ سال پیش |
نوع رکن | سازمانهای تخصصی سازمان ملل متحد |
مقر اصلی | پاریس، فرانسه |
مدیرکل | ادره آزوله |
سازمان مادر | شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد |
وبگاه | https://en.unesco.org |
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو؛ فرانسوی: Organisation des Nations unies pour l’éducation, la science et la culture) یک سازمان تخصصی سازمان ملل متحد است که با هدف کمک به «ایجاد صلح، ریشه کن کردن فقر، توسعه پایدار و گفتگوی بین فرهنگی از طریق آموزش، علوم، فرهنگ، ارتباطات و اطلاعات» به وجود آمدهاست و جانشین کمیته بینالمللی همکاری اندیشمندانه جامعه ملل است.
یونسکو ۱۹۳ کشور عضو رسمی و ۱۱ عضو وابسته دارد. اکثر دفاتر آن در پاریس، فرانسه، مستقر است افزون بر این مراکز، دفاتر ملی و منطقه ای نیز وجود دارد.
یونسکو به دنبال ایجاد فرهنگ صلح و دانش فراگیر از طریق اطلاعات و ارتباطات است. برای این منظور، اهداف خود را از طریق پنج حوزه اصلی دنبال میکند: آموزش، علوم طبیعی، علوم اجتماعی / انسانی، فرهنگ و ارتباطات / اطلاعات. این برنامه از پروژههای مرتبط با سواد، آموزش فنی، آموزش، پیشرفت علم، ترویج رسانههای مستقل و آزادی مطبوعات، حفظ تاریخ منطقه ای و فرهنگی و ترویج تنوع فرهنگی حمایت میکند . یونسکو در ترجمه و ترویج ادبیات جهان، ایجاد توافقنامههای همکاری بینالمللی برای تأمین امنیت ” میراث جهانی ” از اهمیت فرهنگی و طبیعی، حفظ حقوق بشر و پل زدن شکاف دیجیتال در سراسر جهان کمک میکند. این برنامه همچنین جنبش آموزش برای همه و علمآموزی تمام عمر را راه اندازی و رهبری میکند.
یونسکو عضو گروه توسعه سازمان ملل متحد، ائتلافی از آژانسها و سازمانهای سازمان ملل با هدف تحقق اهداف توسعه پایدار است
+++++
3+ سند ۲۰۳۰ یونسکو
سند ۲۰۳۰ یونسکو | |
---|---|
شرح ماموریت | “طرحی برای دستیابی به آینده بهتر و پایدارتر برای همه تا سال ۲۰۳۰” |
نوع پروژه | سازمان غیرانتفاعی |
مکان | جهانی |
مالک | پشتیبانیشده توسط سازمان ملل متحد و متعلق به انجمن |
مؤسس | سازمان ملل متحد |
تاریخ تاسیس | ۲۰۱۵ |
وبگاه | sdgs |
اهداف توسعه پایا (به انگلیسی: Sustainable Development Goals )، (اختصاری SDGs) با عنوان رسمی دگرگون ساختن جهان ما: دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعهٔ پایدار (به انگلیسی: Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development)؛ مجموعهای از اهداف هستند که به آینده مربوط میشوند. رؤسای دولتها، نمایندگان بلندپایهٔ نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد و جامعه مدنی در سپتامبر ۲۰۱۵ گرد هم آمدند و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دستورکار توسعه پایا ۲۰۳۰ را تصویب کردند. این دستورکار که جایگزین اهداف توسعه هزاره شد، شامل ۱۷هدف اصلی و ۱۶۹ هدف ویژه است که نقشه راه جامعهٔ بینالمللی را در زمینه توسعهٔ پایا برای پانزده سال آینده ترسیم میکند.
به گفتهٔ بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد: «این دستورکار وعدههایی است که توسط رهبران کشورها به مردم سراسر جهان داده شدهاست. این سند دستورکاری برای مردم، پایان بخشیدن به فقر در همه اشکال آن و برای کرهٔ زمین، خانه مشترک ماست.
اهداف این دستورکار باید از اول ژانویه ۲۰۱۶ در کشورها عملیاتی شوند و راهنمای تصمیمات ما برای پانزده سال آینده قرار گیرند. همهٔ ما باید برای اجرای این دستورکار با توجه به ظرفیتها و واقعیتهای ملی و سطوح توسعه در کشورهای خود و احترام به سیاستها و اولویتهای ملی، منطقهای و جهانی کار کنیم.»
این اهداف توسط سازمان ملل تعریف شدهاند و به عنوان اهداف جهانی برای توسعه پایا ترویج شدهاند. SDGها از ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۰ اجرا میشوند. این دستور کار، بر اصول کرامت و حقوق بشر، عدالت اجتماعی، صلح، شمول اجتماعی و حفاظت و تنوع قومی، فرهنگی و زبانی و نیز بر مسئولیت مشترک و پاسخگویی استوار است.[۱] بیانیه و برنامه عملی که بر مبنای هدف ۴ اهداف توسعه پایا با رهبری یونسکو و همکاری ارگانهای دیگر سازمان ملل شکل گرفت به نام آموزش ۲۰۳۰ و در ایران با نام سند ۲۰۳۰ یونسکو (به انگلیسی: 2030 Education) معروف شد با جزئیات بیشتر و برنامه عملی برای اجرایی کردن هدف ۴ و در هماهنگی با اهداف ۵، ۶، ۹، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۱۶ تهیه شدهاست. رهبر جمهوری اسلامی در آخرین مراحل جلوی پیوستن ایران به این سند را گرفت.
محتویات
اهداف
اهداف اصلی توسعهٔ پایا مورد توافق ۱۹۳ کشور عبارتنداز:
- بدون فقر: به تمام انواع فقر در هر کجا باشد پایان دهیم.
- بدون گرسنگی: به تمام گرسنگی پایان دهیم، به امنیت غذایی و تغذیه سالم برسیم، و کشاورزی پایا را ارتقاء دهیم.
- سلامتی مطلوب: زندگی سالم را تضمین کنیم و برای همه د ر همه سنین سطح سلامتی را بهبود بخشیم.
- کیفیت آموزش: آموزش با کیفیت برای همه میسر و مساوی باشد و فرصتهای یادگیری برای همه در تمام طول عمر فراهم شود.
- برابری جنسی: به برابری جنسی برسیم و تمامی دختران و زنان قدرتمندتر گردند.
- آب سالم و بهداشت: آب تصفیه شده و سالم در دسترس همه قرار گیرد و امکانات بهداشتی برای همه فراهم باشد.
- انرژی ارزان و تجدیدپذیر: دسترسی به منابع انرژی ارزان، مطمئن، پایا و مدرن برای همه فراهم شود.
- کار و اقتصاد خوب: رشد اقتصادی پایا، فراگیر و با ثبات
- زیرساخت خوب و نوآوری: ساخت زیر ساختار مقاوم، ارتقای صنعت پایا و عمومی، و ارائه نوآوری.
- کاهش نابرابری: کاهش نابرابری در کشورها و بین آنها.
- شهرها و جوامع پایا: شهرها و اقامتگاههای بشری را عمومی، امن، مقاوم و پایا سازیم.
- استفاده امن از منابع: تضمین مصرف پایا و الگوهای مصرف.
- اقدام دربارهٔ آب وهوا: اقدامات فوری برای مبارزه با تغییر آب و هوا و عوارض ناشی از آن.
- اقیانوسهای پایا: حفظ و استفاده پایا از اقیانوسها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه پایا.
- استفاده پایا از زمین: حفظ، بازیابی و بهبود استفاده پایا از اکوسیستمهای خاکی، مدیریت پایا جنگلها، مبارزه با بیابانزایی، متوقف کردن یا معکوس کردن روند تخریب زمین و متوقف کردن روند از دست رفتن تنوع زیستی
- صلح و عدالت: ارتقای جوامع صلحآمیز و فراگیر برای توسعه پایا، فراهم کردن دسترسی به عدالت برای همه و ساخت موسسات کارآ، قابل اعتماد برای همه و در همه سطوح.
- همکاریها در توسعه پایا: تقویت ابزارهای پیادهسازی و احیای همکاریهای جهانی برای توسعه پایا.
واکنش ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بهرام قاسمی در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ اظهار داشت که موضع اصولی و تغییرناپذیر ایران اجرا نکردن قسمتهایی از سند ۲۰۳۰ است که با قوانین و باورهای دینی و اولویتهای ملی و ارزشهای اخلاقی جامعه ایران در تناقض است.
در ۱۰خرداد ۱۳۹۶ وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران بیانیهای بشرح زیر انتشار داد: «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» صرفاً یک بیانیه است و در زمره پیماننامهها نمیگنجد و الزامآور نیست و کشورها مطابق با ساختار ملی خود میتوانند آن را اجرا کنند. ضمناً این بیانیه توسط هیچ کشوری امضا نشدهاست. علیرغم الزامآور نبودن سند «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰»، جمهوری اسلامی ایران باز هم نسبت به آن اعلام تحفظ رسمی و مکتوب کرده و دامنه شمول مفاد پذیرفته شده را محدود و مشروط کردهاست.
یونسکو عضو گروه توسعه سازمان ملل متحد، ائتلافی از آژانسها و سازمانهای سازمان ملل با هدف تحقق اهداف توسعه پایدار است
+++++++
4+ برنامه های جشن ها و بزرگداشت 100 سال خدمات سازمان ملل متحد در سال 1945 و انتخاب ترین ها و 100 بهترین ها در موارد گوناگون
++++
اعلامیه جهانی حقوق بشر
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
اعلامیه جهانی حقوق بشر | |
---|---|
النور روزولت در هنگام نگاه داشتن نسخهٔ اسپانیایی اعلامیه جهانی حقوق بشر. | |
تاریخ ایجاد | ۱۹۴۸ |
تاریخ تصویب | ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ |
جای ایجاد سند | میدان تروکادرو، پاریس |
نویسنده(گان) | کمیته پیشنویس |
آرمان | حقوق بشر |
اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر یک پیمان بینالمللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ در پاریس به تصویب رسیدهاست. این اعلامیه نتیجهٔ مستقیم جنگ جهانی دوم بوده و برای اولین بار حقوقی را که تمام انسانها مستحق آن هستند را بهصورت جهانی بیان میدارد، در نتیجه حقوق بشر به حقوقی گفته میشود که همگان در همه زمانها و مکانها از آن برخوردارند، متن کامل این بیانیه بر روی وبگاه سازمان ملل متحد منتشر شدهاست.
اعلامیهٔ مذکور شامل سی ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر میپردازد. مفاد این اعلامیه حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و اجتماعیای را که تمامی انسانها در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند را مشخص کردهاست. منشور بینالمللی حقوق بشر از اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و دو پروتکل انتخابی آن تشکیل شدهاست. در سال ۱۹۶۶ مجمع عمومی دو میثاق مذکور را به تصویب رساند. در سال ۱۹۷۶ هنگامی که منشور بینالمللی حقوق بشر توسط تعداد کافی از ملتها مورد تأیید قرار گرفت، به حقوق بینالملل تبدیل شد.
مفاد این اعلامیه از نظر بسیاری از پژوهشگران الزامآور بوده و از اعتبار حقوق بینالملل برخوردارست، زیرا به صورت گستردهای پذیرفته شده و برای سنجش رفتار کشورها به کار میرود. کشورهای تازه استقلال یافتهٔ زیادی به مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر استناد کرده و آن را در قوانین بنیادی یا قانون اساسی خود گنجاندهاند.
محتویات
- ۱ساختار و محتوا
- ۲تاریخچه
- ۳پیشینه
- ۴پروتکلهای اختیاری
- ۵ترجمهها
- ۶متن اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر
- ۷جستارهای وابسته
- ۸منابع
- ۹پیوند به بیرون
ساختار و محتوا
ساختار کلی فعلی این اعلامیهٔ جهانی در پیشنویس دوم که توسط رنه کسن آماده شد، شکل گرفت. کسن این پیشنویس را در ادامهٔ پیشنویس اول که توسط جان پیترز هامفری نوشته شدهبود، تهیه کرد. ساختار ایجاد شده از جمله مقدمه و معرفی اصول اولیه تحت تأثیر کد ناپلئون بود.
اعلامیه شامل مقدمه و سی ماده است:
- مقدمه دلایل تاریخی و اجتماعی را که منجر به نیاز برای نوشتن یک اعلامیه بود، مطرح میکند.
- مواد ۱ و ۲ پایهٔ اصلی مفاهیم کرامت، آزادی، برابری و برادری را بنا میکنند.
- مواد ۳ تا ۵ به سایر حقوق فردی مانند حق زندگی و منع بردهداری میپردازند.
- مواد ۶ تا ۱۱ به اساسِ قانونیِ حقوق بشر با تمهیداتی برای دفاع در زمان نقض قوانین، اشاره میکنند.
- مواد ۱۲ تا ۱۷ به حقوق فردی در جامعه میپردازند (از جمله مواردی مانند حق آزادی حرکت).
- مواد ۱۸ تا ۲۱ به آزادیهای سیاسی، عمومی و روانی از جمله آزادی اندیشه، نظر، دین، وجدان، حرف و آزادی انجمن میپردازند.
- مواد ۲۲ تا ۲۷ بر حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد از جمله حق سلامتی تأکید میکنند.
- مواد ۲۸ تا ۳۰ نیز بر روش استفاده از قوانین اعلام شده و همچنین مواردی که قابل اجرا نیستند، میپردازند.
این اعلامیه برحقوق افراد در جامعه تأکید دارد و اعلام میدارد که نباید ازین مواد بهگونهای استفاده شود که با اهداف ملل متحد در تضاد باشد.
تاریخچه
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سه سال پس از تأسیس سازمان ملل متحد، اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر را تصویب کرد و اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر، که هدف آن برقراری تضمین حقوق و آزادیهای برابر برای همه مردم[۴] بود در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ به تصویب رسید، روزی که اینک در سراسر جهان به عنوان روز بینالمللی حقوق بشر گرامی داشته میشود.
پیشینه
در طول جنگ جهانی دوم، متفقین – که بهطور رسمی به عنوان سازمان ملل شناخته میشوند – به عنوان جنگ اساسی خود،آزادی های چهارگانه را هدف قرار دادند: آزادی بیان، آزادی ادیان، آزادی از ترس، و آزادی از نیازمندی.[۷] [۸] در اواخر جنگ، منشور ملل متحد مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تصویب شد تا “ایمان به حقوق بنیادی بشر، عزت و ارزش انسان” را تأیید کند و همه کشورهای عضو را متعهد می کند تا “احترام جهانی و رعایت حقوق بشر و آزادی های اساسی برای همه بدون تمایز نژاد ، جنس ، زبان یا دین ” را ارتقا دهند. [۹]
ریشهها
پس از فاجعه تاریخی ناسیونال سوسیالیسم در آلمان نازی و جنایات نژادپرستانه آدولف هیتلر علیه یهودیان و جنایات او علیه دگراندیشان، مخالفان و مردم کشورهای دیگر، اتحادی جهانی برای تشکیل یک نظم نوین جهانی به وجود آمد، که قرار شد بر پایه ارزشهای مدرن حقوق بشر مقرر شود. فعالان و اندیشمندان حقوق بشر به این امر واقف بودند، که پیروزی بر دیکتاتوری نازیها و دولتهایی که متحدین آلمان نازی بودند، به تنهایی نمیتواند به صلح سیاسی در جهان منجر شود.
پیش از ورود ایالات متحده آمریکا به جنگ جهانی دوم، رئیسجمهوری آمریکا، فرانکلین روزولت، و نخستوزیر انگلستان، وینستون چرچیل، در اوت ۱۹۴۱ وقتیکه در یک کشتی جنگی انگلیسی به نام «پرینس آف ویلس» حضور داشتند، «منشور آتلانتیک» را به جهان اعلام کردند. هدف «منشور آتلانتیک» بنیانگذاری صلح نوین جهانی بود، که قرار است در آن «همه انسانها در همه کشورهای جهان یک زندگی آزاد و بدون فقر داشته باشند.»
در ژانویه ۱۹۴۲ بیست و پنج کشور عضو «ائتلاف ضد هیتلری» بیانیه سازمان ملل را امضاء کردند. همه این رویدادهای تاریخی پلههایی بودند که به تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر منتهی شدند. اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوبه ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ میلادی دستاوردی است که به دنبال جنگ جهانی دوم شکل گرفت. آزادیهایی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر مطرح هستند توسط رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، فرانکلین روزولت، در ژانویه ۱۹۴۱، یعنی هفت سال قبل از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، در کنگره آمریکا مطرح شده بودند. روزولت به شهروندان آمریکایی و به شهروندان تمام جهان پیام و نوید چهار آزادی را برای آینده جهان بشری داده بود: آزادی بیان، آزادی عقیده و رهایی از هر نوع ترس و فقر. این چهار آزادی از یک سو هدف اول مورد حمله از سوی حاکمان هر دیکتاتوری و از سوی دیگر میزان ابتدایی نوع آزادی در یک کشور هستند. در جامعه ایی که انسانها نتوانند به صورت آزاد افکار خود را بیان کنند و در آن مورد بنویسند، در جامعه ایی که انسانها اجازه ندارند آزادانه به دین، یا فلسفه و جهانبینی یا به یک هدف سیاسی اعتقاد داشته باشند، در جامعهای که مقامات کشور با هدف به وجود آوردن رعب و وحشت و ترس مردم را سرکوب میکنند و امنیت مردم را نابود میکنند و در جامعهای که مقامات کشور نتوانند حداقل رفاه زندگی را برای همه شهروندان فراهم کنند، ابتداییترین شرایط یک زندگی آزاد از بین برده شدهاست. به این خاطر بود که روزولت بر این چهار مورد آزادی پافشاری میکرد.
در مقدمه این اعلامیه آمده که هدف این حقوق جدید بشری، تبلور آرمان مشترکی است که برای همه ملل این جهان است. در جمله اول این مقدمه به فاجعه اعمال وحشیانه ناسیونال سوسیالیسم آلمان اشاره شده و به اهمیت حقوق نوین بشری صحه گذاشته میشود: «… از آنجا که شناسایی حیثیت ذاتی کلیه اعضای خانواده بشری و حقوق یکسان و انتقال ناپذیر آنان اساس آزادی و عدالت و صلح را در جهان تشکیل میدهد، عدم شناسایی و تحقیر حقوق بشر منتهی به اعمال وحشیانهای گردیدهاست که روح بشریت را به عصیان واداشته؛ و ظهور دنیایی که در آن افراد بشر در بیان عقیده آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند به عنوان بالاترین آمال بشر اعلام شدهاست…»
این نکات متعاقباً در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز مطرح شدند. البته خواستهای آزادی دین و بیان هم در دهه هفتم قرن هجدهم در انقلاب آمریکا و هم در دهه هشتم قرن هجدهم در انقلاب فرانسه مطرح شده بودند. ایده آزادی و رهایی از ترس و فقر تصوراتی بدعتآور بودند که آرمانهای حقوق بشری را برای شهروندان همه کشورها در سطح جهانی منقلب کردند. این خواست نیز قبلاً در برنامه «نیو دیل» توسط رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا فرانکلین روزولت مطرح شده بود و تجلی سیاست اجتماعی او در جواب به بحران اقتصاد جهانی سالهای اول دهه سوم قرن بیستم بود. روزولت به این نتیجه رسیده بود که سیاست کشور باید در بازار آزاد دخالت کند تا حق اقتصادی و اجتماعی فقرا پایمال نشود. هدف روزولت بهبودی وضع اقتصادی و اجتماعی ناتوانترین و فقیرترین قشرها جامعه بود. روزولت با پیش بردن برنامه اقتصادی سیاسی «نیو دیل» که به گمان خودش یک نوع «سند حقوقی دوم» بود، امکانات حقوقی، اجتماعی و اقتصادی جدیدی را برای بهبود وضع تودههای فقیر در آمریکا به وجود آورد. در ماه آوریل ۱۹۴۵ ایالات متحده آمریکا همراه با چندین کشور دیگر، باقی دولتهای جهان را برای تأسیس سازمان ملل متحد به سانفرانسیسکو دعوت کردند. یک سال پیش از آن، یعنی در سال ۱۹۴۴ در واشینگتن، طرحی توسط کشورهای بزرگ غربی برای تأسیس یک سازمان بینالمللی ریخته شده بود. قرار بر این بود که سازمان جدیدی به نام سازمان ملل متحد جایگزین اتحادیه ملل شود که در دهم ژانویه ۱۹۲۰ تأسیس شده بود. متعاقباً سازمان ملل متحد در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۵ تأسیس شد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ قطعنامه ۲۱۷، یعنی اعلامیه جهانی حقوق بشر را در پاریس به تصویب رساند.
آنا الینر روزولت، یکی از مهمترین مؤلفین اعلامیه جهانی حقوق بشر، و رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد بود. او همسر سی و دومین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، فرانکلین روزولت، نیز بود.
تصویب
در روز ۱۰ دسامبر سال ۱۹۴۸ میلادی اعلامیه جهانی با ۴۸ رأی موافق، بدون رأی مخالف و ۸ رای ممتنع به تصویب رسید. شوروی، جمهوری سوسیالیستی شوروی اوکراین، جمهوری سوسیالیستی بلاروس شوروی، جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی، جمهوری خلق لهستان، چکسلواکی، عربستان سعودی و اتحادیه آفریقای جنوبی هشت نمایندهای بودند که رای ممتنع دادند هندوراس و یمن (که در آن دوره جزو کشورهای عضو بودند) در رایگیری شرکت نکردند.[۱۲]
رای ممتنع اتحادیه آفریقای جنوبی را میتوان بهدلیل نظام آپارتاید دانست، که عملکرد آن مستقیماً با تعدادی از مواد بیانیه در تناقض است. رای ممتنع نماینده عربستان سعودی نیز بهدلیل مخالفت با ۲ ماده از اعلامیه بود: ماده ۱۸ که به همگان «حق تغییر دین و باور» میدهد و ماده ۱۶ که در مورد «برابری حقوق در ازدواج» سخن میگوید. النور روزولت دلیل رای ممتنع شوروی را ماده ۱۳ بیانیه دانست که به شهروندان اجازه میدهد تا کشور خود را ترک کنند.
نماینده شوروی علت رای ممتنع کشور خود را، عدم صراحت کافی مخالفت با فاشیسم در اعلامیه جهانی حقوق بشر ذکر کرد.
کشورهای زیر به اعلامیه رأی مثبت دادند:
- افغانستان
- آرژانتین
- استرالیا
- بلژیک
- بولیوی
- برزیل
- میانمار
- کانادا
- شیلی
- چین
- کلمبیا
- کاستاریکا
- کوبا
- دانمارک
- جمهوری دومینیکن
- اکوادور
- مصر
- السالوادور
- اتیوپی
- فرانسه
- یونان
- گواتمالا
- هایتی
- ایسلند
- هند
- ایران
- عراق
- لبنان
- لیبریا
- لوکزامبورگ
- مکزیک
- هلند
- نیوزیلند
- نیکاراگوئه
- نروژ
- پاکستان
- پاناما
- پاراگوئه
- پرو
- فیلیپین
- سیام (تایلند امروزی)
- سوئد
- سوریه
- ترکیه
- انگلستان
- ایالات متحده آمریکا
- اروگوئه
- ونزوئلا
با وجود نقش کلیدی جان هامفری کانادایی، دولت کانادا حاضر به دادن رأی موافق به پیشنویس نشد اما در نهایت در مجمع عمومی به نسخهٔ نهایی رأی مثبت داد.
پروتکلهای اختیاری
نوشتار اصلی: میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگینوشتار اصلی: میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی
اعلامیه جهانی حقوق بشر همراه با دو میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حقوق مدنی و سیاسی مهمترین اسناد بینالمللی حقوق بشر را تشکیل میدهند.
ترجمهها
بنا به گزارش کتاب رکوردهای گینس، اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر رکورد بیشترین ترجمه را در میان مکتوبات در طول تاریخ به خود اختصاص دادهاست. متن آن تا به حال به ۳۰۰ زبان مختلف ترجمه شدهاست.
متن اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر
مقدمه
از آنجا که بازشناسی حرمت ذاتی آدمی و حقوق برابر و سلبناپذیر تمامی اعضای خانوادهٔ بشری بنیان آزادی، عدالت و صلح در جهان است،
از آنجا که بیاعتنایی و تحقیر حقوق انسان به انجام کارهای وحشیانه انجامیده بهطوریکه وجدان آدمی را در رنج افکندهاست، و پدید آمدن جهانی که در آن تمامی افراد بشر از آزادی بیان و عقیده برخوردار باشند و به رهایی از هراس و نیازمندی رسند، به مثابهٔ عالیترین آرزوی همگی انسانها اعلام شدهاست،
از آنجا که بایستهاست تا آدمی، به عنوان آخرین راهکار، ناگزیر از شوریدن علیه بیدادگری و ستمکاری نباشد، به پاسداری حقوق بشر از راه حاکمیت قانون همت گمارد،
از آنجا که بایستهاست تا روابط دوستانه بین ملتها گسترش یابد،
از آنجا که مردمان «ملل متحد» در «منشور»، ایمان خود به اساسیترین حقوق انسانها، در حرمت و ارزش نهادن به شخص انسان را نشان داده و در حقوق برابر زن و مرد هم پیمان شدهاند و مصمم به ارتقای توسعهٔ اجتماعی و بهبود وضعیت زندگی در فضای آزاد ترند،
از آنجا که «ممالک عضو»، در همیاری با «ملل متحد»، خود را متعهد به دستیابی به سطح بالاتری از حرمت جهانی برای حقوق بشر و آزادیهای زیربنایی و دیدهبانی آن کردهاند،
از آنجا که فهم مشترک از چنین حقوق و آزادیها از اهم امور برای درک کامل چنین تعهدی است،
بنابراین، هماکنون، «مجمع عمومی»،
این «اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر» را به عنوان یک استاندارد مشترک و دستاورد تمامی ملل و ممالک اعلان میکند تا هر انسان و هر عضو جامعه با به خاطر سپاری این «اعلامیه»، به جد در راه یادگیری و آموزش آن در جهت ارتقای حرمت برای چنین حقوق و آزادیهایی بکوشد و برای اقدامهای پیشبرنده در سطح ملی و بینالمللی تلاش کند تا [همواره] بازشناسی مؤثر و دیدهبانی جهانی [این حقوق] را چه در میان مردمان «ممالک عضو» و چه در میان مردمان قلمروهای زیر فرمان آنها [تحصیل] و تأمین نماید.
مواد اعلامیه
- مادهٔ ۱
تمام افراد بشر آزاد زاده شده و در حرمت و حقوق با هم برابرند. عقلانیت و وجدان به آنها ارزانی شده و لازم است تا با یکدیگر عادلانه و برادرانه رفتار کنند.
- مادهٔ ۲
همهٔ انسانها بی هیچ تمایزی از هر سان که باشند، اعم از نژاد، رنگ، جنسیت، زبان، مذهب، عقاید سیاسی یا هر عقیدهٔ دیگری، خاستگاه اجتماعی و ملی، [وضعیت] دارایی، [محل] تولد یا در هر جایگاهی که باشند، سزاوار تمامی حقوق و آزادیهای مطرح در این «اعلامیه» اند. به علاوه، میان انسانها بر اساس جایگاه سیاسی، قلمرو قضایی و وضعیت بینالمللی مملکت یا سرزمینی که فرد به آن متعلق است، فارغ از اینکه سرزمین وی مستقل، تحت قیمومت، غیرخودمختار یا تحت هرگونه محدودیت در حق حاکمیت خود باشد، هیچ تمایزی وجود ندارد.
- مادهٔ ۳
هر فردی سزاوار و محق به زندگی، آزادی و امنیت فردی است.
- مادهٔ ۴
هیچ احدی نباید در بردگی یا بندگی نگاه داشته شود: بردگی و داد و ستد بردگان از هر نوع و به هر شکلی باید بازداشته شده و ممنوع شود.
- مادهٔ ۵
هیچکس نباید مورد شکنجه یا بیرحمی و آزار، یا تحت مجازات غیرانسانی یا رفتاری قرارگیرد که منجر به تنزل مقام انسانی وی گردد.
- مادهٔ ۶
هر انسانی سزاوار و محق است تا همهجا در برابر قانون به عنوان یک شخص به رسمیت شناخته شود.
- مادهٔ ۷
همه در برابر قانون برابرند و همگان سزاوار آنند تا بدون هیچ تبعیضی بهطور برابر در پناه قانون باشند. همهٔ انسانها محق به پاسداری و حمایت در برابر هرگونه تبعیض که ناقض این «اعلامیه» است، میباشند. همه باید در برابر هر گونه عمل تحریکآمیزی که منجر به چنین تبعیضاتی شود، حفظ شوند.
- مادهٔ ۸
هر انسانی سزاوار و محق به دسترسی مؤثر به مراجع دادرسی از طریق محاکم ذیصلاح ملی در برابر نقض حقوق اولیهای است که قوانین اساسی یا قوانین عادی برای او برشمرده و به او ارزانی داشتهاند.
- مادهٔ ۹
هیچکس نباید مورد توقیف، حبس یا تبعید خودسرانه قرار گیرد.
- مادهٔ ۱۰
هر انسانی سزاوار و محق به دسترسی کامل و برابر به دادرسی آشکار و عادلانه توسط دادگاهی بیطرف و مستقل است تا در برابر هر گونه اتهام جزایی علیه وی، به حقوق و تکالیف وی رسیدگی کند.
- مادهٔ ۱۱
- هر شخصی متهم به جرمی کیفری، سزاوار و محق است تا زمان احراز و اثبات جرم در برابر قانون، در محکمهای علنی که تمامی حقوق وی در دفاع از خویشتن تضمین شده باشد، بیگناه تلقی شود.
۱. هیچ احدی به حسب ارتکاب هرگونه عمل یا ترک عملی که مطابق قوانین مملکتی یا بینالمللی، در زمان وقوع آن، حاوی جرمی کیفری نباشد، نمیبایست مجرم محسوب گردد. همچنین نمیبایست مجازاتی شدیدتر از آنچه که در زمان وقوع جرم [در قانون] قابل اعمال بود، بر فرد تحمیل گردد.
- مادهٔ ۱۲
هیچ احدی نمیبایست در قلمرو خصوصی، خانواده، محل زندگی یا مکاتبات شخصی، تحت مداخله [و مزاحمت] خودسرانه قرار گیرد. به همین سیاق شرافت و آبروی هیچکس نباید مورد تعرض قرار گیرد. هر کسی سزاوار و محق به حفاظت قضایی و قانونی در برابر چنین مداخلات و تهاجماتی است.
- مادهٔ ۱۳
۱. هر انسانی سزاوار و محق به داشتن آزادی جابه جایی [حرکت از نقطهای به نقطهای دیگر] و اقامت در [در هر نقطهای] درون مرزهای مملکت است.
۲. هر انسانی محق به ترک هر کشوری، از جمله کشور خود، و بازگشت به کشور خویش است.
- مادهٔ ۱۴
۱. هر انسانی سزاوار و محق به پناهجویی و برخورداری از پناهندگی در کشورهای پناه دهنده در برابر پیگرد قضایی است.
۲. چنین حقی در مواردی که پیگرد قضایی منشأیی غیرسیاسی داشته باشد یا نتیجهٔ ارتکاب عملی مغایر با اهداف و اصول «ملل متحد» باشد، ممکن است مورد استناد قرار نگیرد.
- مادهٔ ۱۵
۱. هر انسانی سزاوار و محق به داشتن تابعیتی [ملیتی] است.
۲. هیچ احدی را نمیبایست خودسرانه از تابعیت [ملیت] خویش محروم کرد، یا حق تغییر تابعیت [ملیت] را از وی دریغ نمود.
- مادهٔ ۱۶
۱. مردان و زنان بالغ، بدون هیچگونه محدودیتی به حیث نژاد، ملیت، یا دین حق دارند که با یکدیگر زناشویی کنند و خانوادهای بنیان نهند. همه سزاوار و محق به داشتن حقوقی برابر در زمان عقد زناشویی، در طول زمان زندگی مشترک و هنگام فسخ آن هستند.
۲. عقد ازدواج نمیبایست صورت بندد مگر تنها با آزادی و رضایت کامل همسران که خواهان ازدواجند.
۳. خانواده یک واحد گروهی طبیعی و زیربنایی برای جامعه است و سزاوار است تا به وسیلهٔ جامعه و «حکومت» نگاهداری شود.
- مادهٔ ۱۷
۱. هر انسانی به تنهایی یا با شراکت با دیگران حق مالکیت دارد.
۲. هیچکس را نمیبایست خودسرانه از حق مالکیت خویش محروم کرد.
- مادهٔ ۱۸
هر انسانی محق به داشتن آزادی اندیشه، وجدان و دین است؛ این حق شامل آزادی عقیده، تغییر مذهب [دین]، و آزادی علنی [و آشکار] کردن آئین و ابراز عقیده، چه به صورت تنها، چه به صورت جمعی یا به اتفاق دیگران، در قالب آموزش، اجرای مناسک، عبادت و برگزاری آن در محیط عمومی یا خصوصی است و هیچ فردی حق اهانت و تعرض به فرد دیگری به لحاظ تمایز و اختلاف اندیشه ندارد.
- مادهٔ ۱۹
هر انسانی محق به آزادی عقیده و بیان است؛ و این حق شامل آزادی داشتن باور و عقیدهای بدون [نگرانی] از مداخله [و مزاحمت]، و حق جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانهای بدون ملاحظات مرزی است.
- مادهٔ ۲۰
۱. هر انسانی محق به آزادی گردهمایی و تشکیل انجمنهای مسالمتآمیز است.
۲. هیچکس نمیبایست مجبور به شرکت در هیچ انجمنی شود.
- مادهٔ ۲۱
۱. هر شخصی حق دارد که در مدیریت دولت کشور خود، مستقیماً یا به واسطۀ انتخاب آزادانه نمایندگانی شرکت جوید.
۲. هر شخصی حق دسترسی برابر به خدمات عمومی در کشور خویش را دارد.
۳. ارادهٔ مردم میبایست اساس حاکمیت حکومت باشد؛ چنین ارادهای میبایست در انتخاباتی حقیقی و ادواری اعمال گردد که مطابق حق رأی عمومی باشد که حقی جهانی و برابر برای همه است. رأیگیری از افراد میبایست به صورت مخفی یا به طریقهای مشابه برگزار شود که آزادی رأی را تأمین کند.
- مادهٔ ۲۲
هر کسی به عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بینالمللی با سازماندهی منابع هر مملکت، حقوق سلبناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانهٔ شخصیت خویش، به دست آورد.
- مادهٔ ۲۳
۱. هر انسانی حق دارد که صاحب شغل بوده و آزادانه شغل خویش را انتخاب کند، شرایط کاری منصفانه مورد رضایت خویش را دارا باشد و سزاوار حمایت در برابر بیکاری است.
۲. هر انسانی سزاوار است تا بدون رواداشت هیچ تبعیضی برای کار برابر، مزد برابر دریافت نماید.
۳. هر کسی که کار میکند سزاوار دریافت پاداشی منصفانه و مطلوب برای تأمین خویش و خانوادهٔ خویش موافق با حیثیت و کرامت انسانی بوده و نیز میبایست در صورت نیاز از پشتیبانیهای اجتماعی تکمیلی برخوردار گردد.
۴. هر شخصی حق دارد که برای حفاظت از منافع خود اتحادیهٔ صنفی تشکیل دهد یا به اتحادیههای صنفی بپیوندد.
- مادهٔ ۲۴
هر انسانی سزاوار استراحت و اوقات فراغت، زمان محدود و قابل قبولی برای کار و مرخصیهای دورهای همراه با حقوق است.
- مادهٔ ۲۵
۱. هر انسانی سزاوار یک زندگی با استانداردهای قابل قبول برای تأمین سلامتی و رفاه خود و خانواده اش، از جمله تأمین خوراک، پوشاک، مسکن، مراقبتهای پزشکی و خدمات اجتماعی ضروری است و همچنین حق دارد که در زمانهای بیکاری، بیماری، نقص عضو، بیوگی، سالمندی و فقدان منابع تأمین معاش، تحت هر شرایطی که از حدود اختیار وی خارج است، از تأمین اجتماعی بهرهمند گردد.
۲. دورهٔ مادری و دورهٔ کودکی سزاوار توجه و مراقبت ویژه است. همهٔ کودکان، اعم از آن که با پیوند زناشویی یا خارج از پیوند زناشویی به دنیا بیایند، میبایست از حمایت اجتماعی یکسان برخوردار شوند.
- مادهٔ ۲۶
۱. آموزش و پرورش حق همگان است. آموزش و پرورش میبایست، دست کم در دروههای ابتدایی و پایه، رایگان در اختیار همگان قرار گیرد. آموزش ابتدایی میبایست اجباری باشد. آموزش فنی و حرفهای نیز میبایست قابل دسترس برای همه مردم بوده و دستیابی به آموزش عالی به شکلی برابر برای تمامی افراد و بر پایه شایستگیهای فردی صورت پذیرد.
۲. آموزش و پرورش میبایست در جهت رشد همه جانبهٔ شخصیت انسان و تقویت رعایت حقوق بشر و آزادیهای اساسی باشد. آموزش و پرورش باید به گسترش حسن تفاهم، دگرپذیری [تسامح] و دوستی میان تمامی ملتها و گروههای نژادی یا دینی و نیز به برنامههای «ملل متحد» در راه حفظ صلح یاری رساند.
۳. پدر و مادر در انتخاب نوع آموزش و پرورش برای فرزندان خود برتری دارند.
- مادهٔ ۲۷
۱. هر شخصی حق دارد آزادانه در زندگی فرهنگی اجتماع خویش همکاری کند، از گونههای مختلف هنرها برخوردار گردد و در پیشرفت علمی سهیم گشته و از منافع آن بهرهمند شود.
۲. هر شخصی به عنوان آفرینشگر، حق حفاظت از منافع مادی و معنوی حاصل از تولیدات علمی، ادبی یا هنری خویش را داراست.
- مادهٔ ۲۸
هر شخصی سزاوار نظمی اجتماعی و بینالمللی است که در آن حقوق و آزادیهای مطرح در این «اعلامیه» به تمامی تأمین و اجراء گردد.
- مادهٔ ۲۹
۱. هر فردی در برابر جامعه اش که تنها در آن رشد آزادانه و همه جانبهٔ او میسر میگردد، مسئول است.
۲. در تحقق آزادی و حقوق فردی، هر کس میبایست تنها زیر محدودیتهایی قرار گیرد که به واسطهٔ قانون فقط به قصد امنیت در جهت بازشناسی و مراعات حقوق و آزادیهای دیگران وضع شدهاست تا اینکه پیش شرطهای عادلانهٔ اخلاقی، نظم عمومی و رفاه همگانی در یک جامعه مردمسالار تأمین گردد.
۳. این حقوق و آزادیها شایسته نیست تا در هیچ موردی خلاف با هدفها و اصول «ملل متحد» اعمال شوند.
- مادهٔ ۳۰
در این «اعلامیه» هیچ چیز نباید به گونهای برداشت شود که برای هیچ «حکومت»، گروه یا فردی متضمن حقی برای انجام عملی به قصد از میان بردن حقوق و آزادیهای مندرج در این «اعلامیه» باشد.
+++++
قانون اساسی
قانون اساسی عالیترین سند حقوقی یک کشور و راهنمایی برای تنظیم قوانین دیگر است. قانون اساسی تعریف کنندهٔ اصول سیاسی، ساختار، سلسله مراتب، جایگاه، و حدود قدرت سیاسی دولت یک کشور، و تعیین و تضمین کنندهٔ حقوق شهروندان کشور است. هیچ قانونی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد. به عبارت دیگر، قانون اساسی قانون تعیین کنندهٔ نظام حاکم است، قانونی که مشخص میکند قدرت در کجا متمرکز است، روابط این قدرت حاکم با آزادیها و حقوق افراد ملت چگونه است و این قوای حاکمه اعم از قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه چه اقتدارات و مسئولیتهایی در برابر ملت دارند. در حقیقت قانون اساسی محصول مشروطه خواهی است و مشروطه خواهی چیزی جز بیان صلاحیتِ محدود شده حاکمان نیست. علاوه بر این، قانون اساسی مضامینی مانند پرچم ملی، سرود ملی، نشان ملی، پایتخت کشور و اصول حاکم بر سیاستهای اقتصادی، برنامههای فرهنگی و روابط خارجی کشور را مورد توجه قرار میدهد. قدیمیترین قانون اساسی ملی که هنوز اجرا میشود در سال ۱۶۰۰ میلادی نوشته شده و متعلق به جمهوری سان مارینو در جنوب اروپا است.
محتویات
- ۱نام
- ۲پیشینه تاریخی قانون اساسی
- ۳قرون وسطی
- ۴قانون اساسی مدرن
- ۵دادگاه قانون اساسی
- ۶قانون اساسی ایران
- ۷جستارهای وابسته
- ۸منابع
- ۹پیوند به بیرون
نام
مفهوم «قانون اساسی» برگرفته از واژهٔ فرانسوی «کُنستیتوسیون» (Constitution) است و در دوران جنبش مشروطه با همین لفظ فرنگی اما به معنای مشروطیت یعنی محدود شدن اختیارات پادشاه در یک چهارچوب معین (قانونی) بکار میرفتهاست.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸] امروزه واژه «قانون اساسی» در فارسی برای اشاره به قانون اساسی دولتهای حاکم (مثل ایران یا فرانسه)، زیرمجموعه دولتها (مانند ایالتهای آلمان، آمریکا یا هند) یا ابَردولتها (مانند اتحادیه اروپا) بکار میرود، در مورد نهادهای دیگر مانند اتحادیهها، سازمانهای بینالمللی و احزاب سیاسی، معمولاً از واژهٔ «اساسنامه» استفاده میشود.
پیشینه تاریخی قانون اساسی
میانرودان و غرب آسیا
در سال ۱۸۷۷ ارنست سارزک باستانشناس فرانسوی در اکتشافات باستانشناسی خود در میانرودان، شواهدی را از وجود نوعی قانون باستانی دادگستری در تمدن سومریان (۲۳۰۰ سال پیش از میلاد) به دست آورد. هیچ مدرک و نوشتهٔ منسجمی از این قانون کشف نشدهاست، اما از شواهد اینطور برمیآید که در بر اساس آن، بیوگان و یتیمان مالیات کمتری پرداخت میکردند، و قانون آنها را در برابر رباخواری ثروتمندان پشتیبانی میکردهاست.
به طور کلی در دوران باستان حکومت بر اساس نوعی قانون کلّی در منطقه میانرودان و غرب آسیا معمول بودهاست. قدیمیترین قانون مکتوب کشف شده در جهان قانون اور-نامو است که حدود ۲۰۵۰ تا ۲۱۰۰ سال پیش از میلاد به دستور یکی از پادشاهان شهر اور روی لوح سفالین حک شده بودهاست. در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی، روی متن قطعات مختلف این لوح پژوهشهایی انجام گرفت و در نهایت ۴۰ بند از قانون ترجمه شد.
از جمله قوانین دیگر در منطقه میان رودان که نسخهای از آن بر روی لوحی سنگی حفظ شده، قانون حمورابی پادشاه بابل است که در حدود ۱۷۶۰ پیش از میلاد مسیح تدوین شدهاست.[۱۰]
یکی از مجموعه قوانین مشهور باستانی، منشور کوروش بزرگ پادشاه هخامنشی است که در سال ۵۳۹ پیش از میلاد پس از فتح شهر بابل به دستور وی نگاشته شد. از این منشور به عنوان نخستین منشور حقوق بشر جهان نام برده میشود، و نسخه بدل آن در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک نگهداری میشود.
از مجموعههای قوانین باستانی دیگر میتوان به قانون لیپیت-ایشتار، قانون آشور، و قانون دین یهود اشاره کرد که زادگاه همه آنها منطقه میانرودان بودهاست.
یونان باستان
در سال ۶۲۱ پیش از میلاد، نخستین قانون دولت-شهر آتن توسط دبیری به نام دراکون نوشته شد. این قانون بسیار خشن بود و در آن مجازات مرگ برای تمام جرایم در نظر گرفته شده بود.[۱۱]قانون اساسی آتن در سالهای ۵۹۴ و ۵۰۸ پیش از میلاد، به ترتیب توسط سولون حاکم آتن و کلیستنس که یک اشرافزاده بود تغییر داده شد.[۱۲]
تفاوت قانون عادی با قانون اساسی
به گواه متون تاریخی، ارسطو، فیلسوف شهیر یونانی، نخستین کسی است که بین قانون اساسی و قوانین عادی تفاوت قائل شده. وی قانون اساسی را تبیین کنندهٔ «جایگاه دستگاههای دولتی» میداند. آثار مشهور ارسطو مانند «قانون اساسی آتن» یا «اصول حکومت آتن» ، «اخلاق» و «سیاست» به بررسی قانونهای اساسی آن دوره به ویژه قانون اساسی دولت-شهرهای آتن، اسپارت و کارتاژ میپردازد. ارسطو در این آثار خوبیها و بدیهای هریک از قانونها را مشخص میسازد و نتیجهگیری میکند که بهترین قانون اساسی در حقیقت ترکیبی است از قوانین سلطنتطلبانه، اشرافگرایانه و مردمگرایانه. از نظر ارسطو، گروهی از شهروندان مجاز بودند در حکومت دخالت کنند، و گروهی دیگر از شهروندان (شامل بردگان) حق دخالت در حکومت را نداشتند.
قانون اساسی در امپراتوری روم
چهره ژوستینیان یکم، کلیسای سانویتاله، راونا، ایتالیا
نخستین بار امپراتور تئودوسیوس در سال ۴۳۸ مجموعه قوانین مشخصی برای اداره امپراتوری روم تدوین کرد.[۱۳] یک قرن بعد در سال ۵۳۴ میلادی، ژوستینیان یکم امپراتور بیزانس (روم شرقی) مجموعهای از قوانین را تدوین و به اجرا گذاشت که در طول زمان تبدیل به تأثیرگذارترین قانون در اروپای قرون وسطی شد.[۱۴] این مجموعه از قوانین پیشین امپراتوری روم الهام گرفته بود و به عنوان نطفهٔ قانون مدنی مدرن اروپا شناخته میشود.
نخستین قانون جامع در ژاپن
در سال ۶۰۴ میلادی، شوتوکو شاهزادهٔ ژاپنی، مجموعهای از ۱۷ قانون را تهیه و به اجرا گذاشت. این قوانین الهام گرفته از تعالیم بودا هستند و بیشتر به اخلاق اجتماعی میپردازند تا به ساختار دولت
قانون شهر مدینه در دوره پیامبر اسلام
نوشتار اصلی: میثاق مدینه
پیامبر اسلام پس از مهاجرت به شهر یثرب (مدینه) و استقرار در آنجا، در سال یکم هجری (۶۲۲ میلادی) مجموعه قوانینی بر اساس دین اسلام برای اداره شهر وضع کرد. این قوانین برای نخستین بار حقوق مذهبی شهروندان را تضمین کردند و نظام دادگستری مشخصی را برای جنگ، مالیات و اختلافات مدنی تعریف کردند.
قانون بزرگ صلح سرخپوستان آمریکای شمالی
بین سالهای ۱۰۹۰ و ۱۱۵۰ میلادی، قانونی به نام «گایاناشاگوا» (Gayanashagowa) یا «قانون بزرگ صلح» در میان اعضای کنفدراسیون «ایروکی» شامل شش قبیله بزرگ سرخپوست آمریکای شمالی تدوین و به اجرا گذاشته شد.[۱۵] گفته میشود که سدهها بعد از آن، برخی از دولتمردان آمریکا مانند بنجامین فرانکلین و جیمز مدیسون هنگام تنظیم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، از گایاناشاگوا ایدههایی گرفته بودهاند.
قرون وسطی
قانون ماگنا کارتا و حکومت مشروطه سلطنتی در انگلستان
نسخهای از ماگنا کارتا که توسط جان لکلند پادشاه انگلستان امضا شده و در آرشیو ملی بریتانیا نگهداری میشود.
ماگنا کارتا لیبرتاتوم (Magna Carta Libertatum) یا منشور بزرگ آزادی منشوری است که در سال ۱۲۱۵ میلادی نگاشته شدهاست. علت اصلی به وجود آمدن این منشور، اختلاف بین پاپ اینوسنت سوم، بارونها و اشراف انگلستان، و پادشاه انگلستان بر سر میزان و حد قدرت پادشاه بود. ماگنا کارتا پادشاه را وادار میساخت که بخشی از حقوق خود را واگذار کند، به تشکیلات قانونی احترام بگذارد و قبول کند که قانون بر ارادهٔ شخصی او ارجحیت دارد. یکی از مهمترین بندهای ماگنا کارتا حکمی بود موسوم به Habeas Corpus که برطبق آن، شاه یا کس دیگری حق نداشت هیچ فردی را بدون طی تشریفات قانونی محکوم، زندانی، تبعید یا اعدام کند یا اموال کسی را مصادره نماید.
ماگنا کارتا گرچه باعث تغییر سریع در رفتار و موقعیت پادشاه انگلستان نشد، اما نقطه آغاز زورآزمایی شاه و اشرافیان برای کنترل حکومت، تکامل نظام پادشاهی در بریتانیا، پیدایش ایدهٔ حکومت مشروطه سلطنتی و تأسیس مجلس اعیان بود. تغییرات بعدی و تأسیس مجلس عوام موازنه قدرت را به سود مردم تغییر داد.
قانون قبطی در مصر و اتیوپی
در سال ۱۲۴۰ میلادی، ابوالفضایل نویسندهٔ قبطی اهل مصر، با ترکیب بخشهایی از قوانین انجیل، یهودیت و امپراتوری بیزانس، قانون جدیدی را به زبان عربی به رشته تحریر درآورد. شواهد تاریخی نشان میدهد که این قانون در حدود سال ۱۴۵۰ میلادی به کشور حبشه (اتیوپی) وارد شده و نخستین بار در زمان سلطنت سارسا دنگال امپراتور اتیوپی به عنوان قانون اساسی کشور به اجرا درآمده بودهاست. قانون اساسی اتیوپی بیش از ۴۰۰ سال در این کشور اجرا میشد تا اینکه هایله سلاسی اول در سال ۱۹۳۱ قانون اساسی جدیدی را جایگزین آن نمود.
قانون اساسی سان مارینو
قدیمیترین قانون اساسی ملی که هنوز اجرا میشود در سال ۱۶۰۰ میلادی نوشته شده و متعلق به جمهوری سان مارینو در جنوب اروپا است.[۱۶] قانون اساسی سان مارینو (Leges Statutae Republicae Sancti Marini) با زبان لاتین نوشته شده و شامل ۶ دفتر است. نخستین دفتر آن شامل ۶۲ بخش است که شوراها، دادگاهها و ادارات اجرایی دولت و شرح کار آنها را تعریف میکند. سایر دفترها قوانین مدنی، جنایی و دادگستری و سلسله مراتب اداری را شرح میدهند.
قانون مستعمراتی کنتیکت در آمریکا
در سال ۱۶۳۹ میلادی، مستعمرهٔ کنتیکت در آمریکای شمالی قانونی را تهیه و در مرزهای خود به اجرا گذاشت. از این قانون به عنوان یکی از اولین قوانین اساسی منسجم در غرب و نخستین قانون اساسی در آمریکای شمالی یاد میشود، و به همین دلیل به ایالت کنتیکت در کشور آمریکا لقب «ایالت قانون اساسی» دادهاند.[۱۷] این قانون با اینکه سندی نسبتاً کوتاه است، در آن برای نخستین بار از آزادیهای فردی و نحوه ضمانت آنها توسط دولت سخن به میان آمدهاست. این قانون حدود قدرت دولت را هم مشخص کرده و راهکارهایی برای اعمال آن حدود ارائه دادهاست.
این قانون توسط فرماندار مستعمرهٔ کنتیکت برای تأیید چارلز دوم پادشاه انگلستان به لندن برده شد، و پس از تأیید به صورت منشور سلطنتی درآمد و لازمالاجرا شد. در آن زمان، حکومت بریتانیا به این قانون به عنوان ضامن بقای نظم و ترتیب در مستعمره کنتیکت نگاه میکرد، اما بخشهایی از آن بعدها الهامبخش قانون اساسی ایالات متحده آمریکا شد.
قانون اساسی مدرن
پس از عصر روشنگری در اروپا
تصویر روی جلد قانون اساسی سان مارینو که از سال ۱۶۰۰ میلادی تاکنون رسمیت دارد
در عصر روشنگری اروپا و در طول چهل سال از سال ۱۷۵۰ تا ۱۸۰۰، چندین قانون اساسی مدرن و تأثیرگذار ظهور پیدا کردند. قانونهای اساسی جمهوری کُرس و کشور سوئد، نخستین نمونههای قانون اساسی مدرن پس از دوران روشنگری هستند.
در سال ۱۷۵۵ جمهوری خودمختار کُرس قانون اساسی مدرنی را تدوین و به اجرا گذاشت. این قانون اساسی تحت تأثیر افکار ژان ژاک روسو و توسط پاسکال پائولی و همکارانش به زبان ایتالیایی نگاشته شد. از قانون اساسی کرس به عنوان نخستین قانون اساسی مدرن معاصر نام میبرند. این قانون اساسی ۱۴ سال در کُرس رسمیت داشت تا اینکه فرانسه این کشور را در سال ۱۷۶۹ ضمیمهٔ خاک خود کرد.
در سال ۱۷۷۲ گوستاو سوم پس از یک کودتای بدون خونریزی بر تخت پادشاهی سوئد نشست و به حکومت پنجاه ساله پارلمانی پایان داد. وی سپس به تألیف قانون اساسی جدید سوئد دست زد که در آن نظام حکومتی «پادشاهی مطلق» بود. بر اساس این قانون، حکومت جدید در مقایسه با نظام پارلمانی پیشین سوئد مستبدانه به نظر میرسید، اما با این حال از بسیاری از قوانین رایج در پادشاهیهای مستبد دیگر بازتر و انسانیتر بود. برای مثال قانون آزادی بیان مصوب سال ۱۷۷۶ هنوز هم در قانون اساسی امروزی سوئد باقی است.برگ نخست قانون اساسی ایالات متحده آمریکا نوشته شده در سال ۱۷۸۷ میلادی
ایالت ماساچوست در سال ۱۷۸۰ یعنی هفت سال پیش از پذیرفته شدن در ایالات متحده آمریکا، قانون اساسی خود را تهیه کرد. قانون اساسی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۷۸۸ تهیه شد و رسمیت یافت. این قانون برای اداره نظام چند-ایالتی خود از نظام سیاسی اتحاد پادشاهیها در بریتانیای کبیر الهام گرفته بود. علاوه بر آن، عقاید پلیبیوس فیلسوف یونانی، جان لاک فیلسوف تجربهگرای بریتانیایی، و شارل دو مونتسکیو متفکر فرانسوی، تأثیر زیادی بر قانون اساسی ایالات متحده آمریکا داشتهاند.
سه سال بعد در سال ۱۷۹۱، قانون اساسی لهستان–لیتوانی و قانون اساسی فرانسه تهیه و به اجرا گذاشته شد. پادشاهی بلژیک (۱۸۳۱)، لیبریا (۱۸۴۷)، لوکزامبورگ (۱۸۶۸) و کنفدراسیون سوئیس (۱۸۷۴) از نخستین کشورهایی بودند که پس از آن اقدام به تدوین قانون اساسی برای خود نمودند.
دادگاه قانون اساسی
نوشتار اصلی: دادگاه قانون اساسی
هماینک در ۴۹ کشور جهان دادگاههای ویژهای به نام دادگاه قانون اساسی وجود دارد که کار اصلی آن بررسی سازگاری قوانین مصوبه با قانون اساسی کشور است.
قانون اساسی ایران
پیش از انقلاب مشروطه
غلامحسین زرگرینژاد تاریخنگار، پژوهشگر و استاد تاریخ دانشگاه تهران، بر این باور است که در دوران ناصرالدین شاه سه بار قانون اساسی نگاشته شدهاست. این قانونها اگر چه عنوان «قانون اساسی» نداشتهاند، درعمل به منزلهٔ قانون اساسی بودهاند. به گفتهٔ او نخستین قانون حکومت ایران را ملکم خان در سالهای آغازین تمایلات ناصرالدین شاه به اصلاحطلبی نوشت و برای میرزا جعفر خان مشیرالدوله رئیس شورای دولت، فرستاد. این قانون بر اساس تقسیم وزارتخانهها به ۸ وزارتخانه تنظیم و ارائه شده بود.[۲۲]
قانون اساسی دوم که با عنوان «لایحهٔ تشکیل دربار اعظم» در ۱۲ شعبان ۱۲۸۹ ه.ق (مهر ۱۲۵۱ ه. خ) توسط میرزا حسین خان مشیرالدوله به شاه تقدیم شده بود، در ۲۰ شعبان با صدور دستخط شاه رسمیت یافت تا به اجرا درآید.[۲۲]
سومین قانون اساسی یا قانون حکومت ایران ناشناختهتر از دو مورد پیشین است. متأسفانه از نام و نشان نویسنده یا تنظیمکنندگان این قانوننامه یا دستورالعمل اطلاعی در دست نداریم، اما ظن غالب آن است که این قانون در اواخر دورهٔ تمایلات ناصرالدین شاه به اصلاح دستگاه دولت و پایان عصر سپهسالار (میرزا حسین خان مشیرالدوله) و سالها پس از تنظیم قانون اساسی دوم، تنظیم شده باشد، چرا که از انعکاس آن در روزنامهها و منابع قاجاری خبری نیست. گفتنی است که تنظیمکنندگان این قانون برای آن نامی نیز نگذاشتهاند. زرگرینژاد بر اساس محتوای آن، نام «قانون حکومت ایران» را بر آن نهادهاست. این قانون پس از تبدیل ۱۲ وزارتخانه به ۱۵ وزارتخانه نگاشته شدهاست.[۲۲]
قانون اساسی مشروطه
نوشتار اصلی: قانون اساسی مشروطه
قانون اساسی مشروطه در هشتم دیماه سال ۱۲۸۵ خورشیدی (۱۴ ذیقعده ۱۳۲۴ هجری قمری) به امضای مظفرالدینشاه رسید. این قانون ۵۱ ماده داشت که عموماً مربوط به طرز کار مجلس شورای ملی و مجلس سنا میشد، به همین دلیل در آغاز به نظامنامه نیز مشهور بود.
این قانون بعد از موفقیت مشروطهخواهان درگرفتن فرمان مشروطه و با عجله تهیه شده بود و در آن ذکری از حقوق ملت و سایر ترتیبات مربوط به رابطه اختیارات حکومت و حقوق ملت نبود، بنابراین «متمم قانون اساسی» تهیه شد و به تصویب مجلس رسید و محمدعلیشاه نیز آن را در ۱۴ مهر ۱۲۸۶ خورشیدی (۲۹ شعبان ۱۳۲۵ هجری قمری) امضا کرد. این قانون و متمم آن تا سال ۱۳۵۷ که حکومت پادشاهی در ایران برافتاد، قانون اساسی ایران بود.
قانون اساسی جمهوری اسلامی
نوشتار اصلی: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ تهیه شد، و پس از همه پرسی نوع حکومت جمهوری اسلامی، در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر ماه سال ۱۳۵۸ به بحث گذاشته شد و پس از رأی مردم به اجرا گذاشته شد. این قانون در سال ۱۳۶۸ و پس از حکم آیتالله خمینی به رئیسجمهور وقت مورد بازنگری قرار گرفت و در ۶ مرداد در همهپرسی قانون اساسی ایران ۱۳۶۸ به تأیید اکثریت مردم ایران رسید.
++++++
فهرست قانونهای اساسی کشورها
در این صفحه فهرستی از قانونهای اساسی کشورهای دنیا تهیه شده است:
- قانون اساسی جمهوری آذربایجان
- قانون اساسی آلبانی
- قانون اساسی آلمان
- قانون اساسی آندورا
- آمریکا
- قانون اساسی اتحادیه اروپا
- قانون اساسی اتریش
- قانون اساسی ارمنستان
- ازبکستان
- افغانستان
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- ایران
- قانون اساسی بلاروس
- قانون اساسی بلژیک
- قانون اساسی مشروطه
- تاجیکستان
- ترکمنستان
- ترکیه
- روسیه
- قانون اساسی روسیه
- ژاپن
- قانون اساسی سوریه
- قانون اساسی فرانسه
- قانون اساسی مدینه
- قانون اساسی مشروطه
- قانون اساسی مشروطیت
- قانون اساسی میجی
- قزاقستان
- قرقیزستان
- هند
- قانون اساسی یونان
پیوند به بیرون
- +++++++++
جستارهای وابسته
- قانون اساسی
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- پیش نویس قانون اساسی
- بازنگری قانون اساسی ایران ۱۳۶۸
- فهرست قانونهای اساسی کشورها
- متن قانون اساسی پیشنهادی اپوزیسیون ایران
++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++
این سایت در دست ساخت و تکمیل است