جمع آوری و راهنمای بهترین روشها و متدهای برای خواندن هوشمندانه، با آموختن، بیاد سپردن، بیاد آوردن و استفاده از تلفن های موبایل یا گوشی های هوشمند و کامپیوترها با کتابها ، ویدئوهای، کلاسها، خدمات و محصولات آموزشئ مربوطه
( با امکانات ارائه رایگان یا فروش برای دوستداران و دانش آموزان )
علیرضا نعمتی مدرس خلاق دوره های یادگیری زبان انگلیسی همایش اسفندماه 92 سالن 1000 نفره دانشگاه پیام نور بیرجند
سرانه مطالعه از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
عام‌ترین تعریف از سرانه مطالعه میانگین مدت زمان‌های مطالعه یک نفر در یک شبانه‌روز است.
سرانه مطالعه در ایران
بر اساس آمار امانت کتاب از کتابخانه‌های عمومی کشور چیزی نزدیک به15 دقیقه در روز بوده‌است که شامل انواع مطالعه (کتاب، روزنامه، ادعیه و …) میشود.
بر اساس آمارهای اعلام شده در خبرگزاری‌های ایران سرانه مطالعه کشورهای جهان به صورت زیر است.
- ژاپن:۹۰ دقیقه، انگلستان:۵۵ دقیقه، آمریکا:۲۰ دقیقه ترکیه و مالزی:۵۵ دقیقه (خبرگزاری سیمرغ)
تیراژ کتاب
تیراژ کتاب در ایران در سال‌های اخیر بسیار کاهش داشته. به‌طوری‌که تیراژ کتاب از ۳٬۰۰۰ در دهه ۵۰ تا ۶۰ خورشیدی با وجود دوبرابر شدن جمعیت به ۵۰۰ عدد در دهه ۹۰ رسیده‌است.
| کشور | دقیقه |
|---|---|
| فنلاند | ۴۴ |
| نروژ | ۳۹ |
| استونی | ۳۶ |
| آلمان | ۳۴ |
| هلند | ۳۱ |
| سوئد | ۳۱ |
| لاتویا | ۲۶ |
| لهستان | ۲۵ |
| بلژیک | ۲۱ |
| لیتوانی | ۲۱ |
| اسلونی | ۲۲ |
| انگلیس | ۲۱ |
| فرانسه | ۲۰ |
| استرالیا | ۲۰ |
| ژاپن | ۱۷ |
| ایتالیا | ۱۶ |
| بلغارستان | ۱۵ |
درباره هنر یادگیری ارتباط بین سفر درونی ما و موفقیت در زندگی، موضوع اصلی کتاب “هنر یادگیری” است. سفر درونی ما، منحصر به خود ماست و عاملی اساسی، در چگونگی عملکرد ما در زندگی محسوب میشود. هنر واقعی یادگیری، این است که اجازه دهیم تا یادگیری در همه جنبه‌های مختلف زندگی‌مان جریان داشته باشد، به‌صورت ناخودآگاه ظاهر شود و ببینیم که تمام اتفاقات، به‌صورت طبیعی و به شکل یک عادت ذاتی صورت می‌پذیرند. سپس، افرادی باتجربه خواهیم شد که می‌توانیم با کارهای سخت، به آسانی و با اطمینان روبرو شویم. هر تجربه‌ای که در زندگی به‌دست می‌آوریم، یک منحنی آموزشی را میسازد. شما انعطاف و آگاهی خود را افزایش می‌دهید. این روند می‌تواند در هر کاری که انجام می‌دهید نیز به کار گرفته شود و سرانجام، یادگیری انجام آن کار (و تکرار آن)، به یک عادت تبدیل میشود. بنابراین، این منحنی آموزشی، اصلی اساسی در رشد شخصی ماست. کتاب”هنر یادگیری”، اهمیت موارد زیر را به ما می‌آموزد: – تمرکز بر روی کاری که در دست اجراست. – کاری که بدون عشق انجام می‌دهیم. – اشتیاق به یادگیری و اینکه این اشتیاق چگونه با خوشحالی شخصی‌مان گره خورده است.
+++++
این کتاب صوتی فوراً برایتان مشخص می‌کند که آیا اصلاً برنامه‌ای مالی برای زندگی خود دارید؟ اگر ندارید چه باید بکنید؟ و اگر برنامه‌ی مالی دارید با کدام معیارها میتوانید آن را محک بزنید و مطمئن شوید که درست است یا نه؟ به شما می‌آموزد که برای بهبود برنامه‌ی مالی و سرعت بخشیدن به موفقیتتان چه روشهای جدیدی وجود دارد که میتوانید آنها را به کار ببرید. نشانتان می‌دهد کدام امکانات رایگانی هست که هنوز از چشمان شما و خیلی‌های دیگر پنهان مانده است!
+++++
+++++
برگ درختان سبز در نظر هوشیار + هر ورقش دفتریست معرفت کردگار + می کوش بهر ورق که خوانی + تا معنی آن تمام دانی
هر ورقی دفتریست معرفت کردگار
دفتر فکرت بشوی گفته سعدی بگوی
دامن گوهر بیار بر سر مجلس ببار
دامنی از گل بیار بر سر مجلس ببار
غافل منشین نه وقت بازیست ++++ وقت هنر است و سرفرازیست
دانش طلب و بزرگی آموز ++++ تا به نگرند روزت از روز
چون شیر به خود سپه‌شکن باش ++++ فرزند خصال خویشتن باش
دولت‌طلبی سبب نگه‌دار ++++ با خلق خدا ادب نگه‌دار
آنجا که فسانه‌ای سکالی ++++ از ترس خدا مباش خالی
وان شغل طلب ز روی حالت +++++ کز کرده نباشدت خجالت
گر دل دهی ای پسر بدین پند +++++ از پند پدر شوی برومند
گرچه سر سروریت بینم ++++ و آیین سخنوریت بینم
نظم ار چه به مرتبت بلند است ++++ آن علم طلب که سودمند است
در جدول این خط قیاسی ++++ می‌کوش به خویشتن‌شناسی
تشریح نهاد خود درآموز +++++ کاین معرفتی است خاطر افروز
پیغمبر گفت علم علمان +++++ علم الادیان و علم الابدان
در ناف دو علم بوی طیب است +++++ وان هر دو فقیه یا طبیب است
می‌باش طبیب عیسوی هش ++++ اما نه طبیب آدمی کش
می‌باش فقیه طاعت اندوز +++++ اما نه فقیه حیلت آموز
گر هر دو شوی بلند گردی ++++ پیش همه ارجمند گردی
می‌کوش به هر ورق که خوانی +++++ کان دانش را تمام دانی
پالان گریی به غایت خود +++++ بهتر ز کلاه‌دوزی بد
گفتن ز من از تو کار بستن +++++ بی کار نمی‌توان نشستن
با این که سخن به لطف آب است ++++ کم گفتن هر سخن صواب است
آب ار چه همه زلال خیزد ++++ از خوردن پر ملال خیزد
کم گوی و گزیده گوی چون در ++++ تا ز اندک تو جهان شود پر
یک دسته گل دماغ پرور ++++ از خرمن صد گیاه بهتر
از نظامی گنجوی
می‌کوش به هر ورق که خوانی
کان دانش را تمام دانی
+++
هدیه های رایگان برای دوستداران کتاب و مطالعه
گنجینهٔ گنجور بیش از 100 کتاب از بهترین نویسندگان، شعراو عارفان معروف ایران با چاپ ها یا دستخط متفاوت از کتابخانه ها و موزه های دنیا
++++++
کتاب باز در قسمت سی و پنجم از برنامه میزبان رهام کریمی خواهد بود. بخش کارشناسی برنامه در کنار دکتر مجتبی شکوری خواهیم بود
کتاب‌باز در بیست و هفتمین قسمت از برنامه به مناسبت روز بزرگداشت حافظ میزبان دکتر سوگل مشایخی جامعه شناس فرهنگی ،حافظ شناس، مولوی شناس خواهد بود
بحث و گفت و گو جذاب با دکتر انوشه درباره مدیریت زمان مدیریت زمان، هر زمان سه بعد دارد
: طول ، عرض ، عمق
طول زمان عمریست که میگذرونیم و عرض زمان میزان مهارت فرد در واحد زمان را می گوییم
عمق زمان به میزان اثر بخشی فرد در تاریخ گفته میشود عمق اثرکورورش کبیر 2500 سال هست
عمق اثر مولانا 800 سال است
سروش صحت امشب در برنامه کتاب باز میزبان اسماعیل آذر خواهد بود. اسماعیل آذر استاد زبان و ادبیات فارسی با حضور در استودیوی برنامه «کتاب‌باز» از جایگاه ادبیات کلاسیک ایران در جهان خواهد گفت. این مجری و کارشناسِ برنامه‌های ادبی صدا وسیما که پیشتر برنامه‌ای معروف به «مشاعره» در تلویزیون داشته است، امشب در «کتاب‌باز» از تاثیرپذیری گوته از حافظ و همچنین ادبیات تطبیقی میگوید +
چهارمین کارگاه آموزشی آنلاین ویژه هفته سلامت روان با تدریس دکتر آذرخش مکری برگزار شد مرکز مشاوره و راهنمایی معاونت دانشجویی فرهنگی دانشگاه همزمان با هفته سلامت روان، کارگاه آموزشی آنلاین را باعنوان پرورش ذهن جستجوگر خلاق، ویژه عموم دانشجویان و در فضای اسکای روم برگزار کرد
قسمت اول از بخش دوم با عنوان “در رد دوالیسم ذهن – ماده و پیدایش ذهن از مغز” به نقد مجموعه ای از تئوریهایی می پردازد که ذهن Mind و هشیاری Consciousness را محصول مستقیم فرایند مغزی می دانند. با نگاهی کلی به مجموع نظریات رایج در رابطه با چگونگی پیدایش آگاهی/هشیاری در انسان، احتمالا می توان چهار رویکرد اصلی به موضوع هشیاری را در حوزه علمی و فلسفه ذهن Philosophy of mind تشخیص داد.
++++++
همه‌اش می‌گن سعدی شاعر خوبیه؛ اما کم دیدم که کسی بگه چرا سعدی شاعر خوبیه. پس واجب بود بهش پرداخته بشه و خودم آستین بالا زدم. در این ویدیو از سعدی شیرازی صحبت کردم. اولش یه توضیح مختصر و مفید درباره‌ی اندیشه‌ی ادبی سعدی دادم. سپس دو بیت از سعدی رو مفصل شرح دادم تا نشون بدم چرا سعدی شاعر خوبیه و فقط به گفته‌ی دیگران اکتفا نکنیم. سعدی از شاعرهای بسیار خوب در ادبیات فارسیه. از طرف دیگه یکی از پیشروترین نثرنویسهای دوران خودش هم هست. اگه می‌خواین بیشتر از این شاعرو ادبیات فارسی یاد بگیرین، دیدن این ویدیورو در اولویت قرار بدین.
++++++
گلستان نوشتهٔ شاعر و نویسندهٔ پرآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان تأثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی‌است. که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مسجَّع (آهنگین) نوشته شده‌است. بیشترِ نوشته‌های آن کوتاه و به شیوهٔ داستان‌ها و پندهای اخلاقی است.
++++
The Cyrus Cylinder is one of the most famous objects to have survived from the ancient world. It was inscribed in Babylonian cuneiform on the orders of Persian King Cyrus the Great (559-530 BC) after he captured Babylon in 539 BC. The cylinder is often referred to as the first bill of human rights as it appears to encourage freedom of worship throughout the Persian Empire and to allow deported people to return to their homelands. It was found in Babylon in modern Iraq in 1879 during a British Museum excavation.
+++++
عادت ها ، از شکل گیری تا تغییر از منظر علم رفتار شناسی و روان شناسی روز ، سخنرانی دکتر آذرخش مکری در این فایل تلاش کردم اسلایدهایی که دکتر مکری نمایش داده بودند و در کانال تلگرامی شان آپلود کرده بودند را روی ویدیو سوار کنم. متاسفانه برخی مطالعات و جدولهای مورد اشاره در سخنرانی در اسلایدهایی که در کانال گذاشته بودند موجود نبود. لذا نتوانستم در آن قسمتها تصویر مناسبی را آپلود کنم. قسمت بعدی این مجموعه سخنرانی نیز در کانال آپلود شده است( سخنرانی عادت، تلاشی برای تغییر( که میتوانید آن را مشاهده بفرمایید:
+++++
تاثیرات خنده: 1- خنده با کاهش هورمون کورتیزول و افزایش هورمون میزان استرس ما را کاهش می دهد. 2- باعث افزایش طول عمر افراد به مدت حداقل 8 سال می شود و از علائم سلامت روانی است 3- خنده موجب تثبیت و پایداری روابط زوجین می گردد.
+++++++
کتاب ها و برنامه های آموزش خواندن هوشمندانه و تندخوانی و تقویت حافظه
++++++
9 راه استثنایی برای تندخوانی
تندخوانی یکی از فنون و تکنیک هایی است که در این روزگاری که همه چیز سرعت فضایی پیدار کرده است، می تواند به ما کمک کند تا بهانه کتاب نخواندن را کنار بگذاریم و در کمترین زمان بیشترین مطالعه را داشته باشیم البته با درک مفاهیم کتاب. در این مقاله و مقالات مشابه برای شما فنون زیادی را درباره این کار شگفت انگیز آورده ایم که شما را در تند خوانی مسلط می کند. پس با ما و 9 راه استثنایی برای تندخوانی همراه باشید
تندخوانی چیست؟
6 دلیل مهم برای یادگیری تندخوانی
+++++
10 راه تند خوانی برای صرفه جویی در زمان
وقت و زمان آدمی یکی از ارزشمندترین ویژگی‌های او به حساب می‌آید، به همین خاطر ما باید همواره به دنبال این باشیم تا از وقت و زمان خود به درستی استفاده کنیم. به این خاطر است که می‌گویند وقت طلا است، ما در زندگی خود ممکن است چیز های زیادی را از دست داده باشیم و بعدها توانسته باشیم با تلاش خود آنها را به دست بیاوریم. اما زمان این گونه نیست و ما باید به خوبی از آن استفاده کنیم. در همین رابطه 10 راه تند خوانی تا از زمان خود بیشترین استفاده را ببرید
+++++++
هنر فردی آموزش مهارت های تند خوانی برای افزایش میزان یادگیری (همراه با کتاب) با این آموزش فوق العاده میتوانید به نکات کلیدی در رابطه با افزایش مهارت های تند خوانی دست بیابید., ویژگی های این مجموعه ارزشمند, زمان مطالعه را کاهش
+++
با این پک به مهارت تقویت حافظه +سریع خوانی+تمرکز بالا+شیوه های صحیح مطالعه +یادسپاری بلند مدت +یادگیری مهمترین لغات زبان انگلیسی+مدیریت زمان و مهارت برنامه ریزی خواهید رسید.
بایگانی‌ها آموزش تندخوانی – آموزش روشهای مطالعه، تندخوانی و تمرکزvojkaniway.com
+++++
مهارت تندخوانی یکی از بهترین مهارت ها برای یادگیری به خصوص در افراد بزرگسال است که نه تنها باعث صرفه جویی در زمان مطالعه می شود، بلکه با استفاده از ترفندهای تندخوانی می توانید زمان خواندن ایمیل‌ها، گزارش های پروژه و تحقیقات را در نصف زمان همیشگی بخوانید.
خواندن، یکی از اساسی‌ترین مهارت‌هاست و خواندنی که با لذت همراه باشد می‌تواند سلامت، حافظه و بهره‌وری شما را دگرگون کند.
چگونه سریعتر بخوانیم؟ 9 مرحله برای …irselfmade.com
+++++++
30 دلیل برای کتاب خواندن https://ketabweb.com/30-reasons-for-reading-books
1. کسب دانش
یکی از مهمترین دلایل اهمیت کتاب خواندن، کسب دانش است. کتاب منبع سرشار اطلاعات است. خواندن کتابهای گوناگون اطلاعات فراوانی دربارۀ موضوعات مختلف در اختیار ما می‌گذارد و به آگاهی ما عمق می‌بخشد. هر کتابی که می‌خوانید، چیزهای تازه‌ای می‌آموزید که در غیر این صورت از آنها بی‌خبر می‌ماندید.
فروشگاه اینترنتی کتاب‌وب، امکان خرید اینترنتی کتاب را در هر کجای ایران که باشید برای شما فراهم کرده است. سرویس ارسال رایگان کتاب تا درب منزل حتی برای یک کتاب، برگزاری جشنواره‌های متعدد تخفیف کتاب، بسته‌بندی صحیح و مطمئن کتابها و ارسال کد رهگیری مرسوله از تمایزات عمدهٔ فروشگاه اینترنتی کتاب‌وب است.
کتاب‌وب بانکی جامع از کتابهای ناشرین فعال در ایران است. چه کتابهای بزرگسال و چه کتابهای کودک و نوجوان. کتابهای موجود در کتاب‌وب علاوه بر اینکه هر لحظه در حال به‌روزرسانی‌اند، برای راحتی مخاطبان و پژوهشگران در حوزه‌ها و مدخل‌های متفاوتی دسته‌بندی شده‌اند تا مخاطبان فراخور علاقه و زمینهٔ پژوهشی‌شان، کتابها را به راحتی بیابند.
+++++
پنج راه برای اینکه کودکان‌مان عاشق کتاب خواندن شوند https://etemadonline.com/
خواندن کتاب تاثیر زیادی بر آینده کاری و تحصیلی افراد می‌گذارد. معلمان و پدر و مادرها به کودکان توصیه میکنند تا در اوقات فراغت کتاب بخوانند. در مطالعه‌ای که درباره کتاب خواندن کودکان انجام شده مشخص شد چند روش وجود دارد تا فرزندان‌مان را به کتاب خواندن علاقه‌مند کنیم
++++
فواید کتاب؛ ۱۴ فایده منحصربه‌فرد کتابخوانی https://www.chetor.com
فواید کتاب بیشتر از آن چیزی است که فکرش را می‌کنید. فواید کتاب و کتابخوانی دانش و آگاهی و مهارتهای شماست که همواره با شما می‌ماند.
هر چیزی که می‌خوانید، اطلاعات جدیدی به اندوخته‌های قبلی خود اضافه می‌کنید. این اطلاعات، هر چند کوچک، مطمئنا روزی به کارتان می‌آیند. هرچه دانش و آگاهی بیشتری داشته باشید، برای غلبه بر چالش‌های زندگی آماده‌تر خواهید بود.
++++
++++
+++++
توجه از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
توجه یک فرایند شناختی است که در آن تمرکز ذهن بر محرک یا محرکهای خاصی از محیط جمع میشود و محرکهای محیطی دیگر نادیده گرفته می‌شوند.
توجه یکی از موضوعاتی است که در روانشناسی و علوم اعصاب شناختی به آن بسیار پرداخته شده‌است و یکی از زمینه‌های اصلی تحقیق در آموزش و پرورش، روانشناسی و علوم اعصاب است. زمینه‌های فعال این تحقیقات شامل بررسی سرچشمهٔ سیگنال‌های مولد توجه، تأثیر این سیگنال‌ها بر میزان‌سازی یاخته‌های عصبی حسی و رابطهٔ بین توجه و دیگر فرایندهای شناخت‌پذیر مانند حافظهٔ کاری و هوشیاری میشود. یکی از زمینه‌های به‌نسبت جدید تحقیق در این زمینه، بررسی ضربات مغزی تروماتیک و اثرات آنها بر توجه است.
خواندن از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد با خوانندگی اشتباه نشود.
خواندن، فرایند شناختی از رمزگشایی نمادهایی نوشتاری فکر یا گفتار در استنتاج معانی از متن است. (همانطور که در خواندن یک کتاب یا خواندن موسیقی)
حصول توانایی در این زمینه مستلزم کسب مهارتهای زیر است:
- بازشناسی حروف، کلمه‌ها و جمله‌های زبان در یک نوشته.
- درک معنای عناصر مذکور و کشف روابط معنایی موجود میان آنها که در نهایت به درک پیام جمله و متن منجر میشود.
خواندن مهارتی است که به وسیلهٔ آن می‌توان از مطالب نوشتنی کسب اطلاع کرد. به شکل کامل ترمی توان گفت؛ خواندن فرایند فعالی است که خواننده، از طریق آن به پیامی که درون نوشته موجود است پی می‌برد و خواننده مرتباً بر اساس آنچه قبلاً یاد گرفته در پی کشف چیزهای تازه است. سوادِ خواندن یکی از مهمترین تواناییهایی است که فراگیران [دانش آموز] در طول یادگیری‌های خود در سال‌های اولیهٔ دبستان کشف میکنند و در رشد هر کودک نقش حیاتی دارد. این توانایی اساس یادگیری را در موضوعات دیگر نیز فراهم میسازد. همچنین این توانایی می‌تواند برای خلاقیت و رشد فردی و اجتماعی به کار رود. خواندن از جمله وسایل مهم فهمیدن در دنیای کنونی است. فرد می‌تواند نتیجه تحقیقات و مطالعات دیگران را که مدت‌ها به درازا کشیده است از طریق خواندن در مدت کوتاهی فرا بگیرد. خوب خواندن از عوامل مهم پیشرفت و سرگرمی و لذت بردن و رفع خستگی می‌باشد.
هدف اصلی نوشتن، ارسال پیام؛ و هدف اصلی خواندن، دریافت آن پیام است.[۱] حوزه‌ای پژوهشی به نام مطالعات خوانایی به بررسی احتمال موفقیت خواننده در خواندن و درک نوشته‌ها می‌پردازد و موضوع خوانایی را از ابعاد مختلف بررسی می‌کند.[۲]
جستارهای وابسته
- روشهای مطالعه
- سرانه مطالعه
- تندخوانی
- کندخوانی
- مطالعه مشاهدهای
- مطالعه موردشاهدی
- مطالعه میدانی
- مطالعه طولی
- مطالعات علم
- مطالعه مقطعی
- مطالعات فرهنگی
- مطالعه هم‌گروهی
+++++
تندخوانی از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
آموزش تند خوانی تندخوانی مجموعه راهکارهای عملی و فنونی است که سرعت مطالعه را به شکلی چشمگیر افزایش می‌دهد و امکان یادگیری صفحات پرشماری را در زمانی کوتاه فراهم میسازد.
تصور عموم بر این است که هرچه آهسته‌تر و کندتر مطالعه شود، اندوختهٔ ذهنی افزایش خواهد یافت، حال آنکه بر پایهٔ دیدگاه پژوهشگران، خلاف این امر صادق است. به باور آنان در حالی که میزان اندوختهٔ ذهنی مطالعه‌کنندهٔ معمولی تنها ۳۵٪ است، این حالت برای تند خوان حداقل ۵۳٪ خواهد بود.
همچنین تونی بوزان پژوهشگر مغز به این نکته اشاره کرده‌است که اینکه سرعت در مطالعه افزایش یابد، به هیچ وجه به این معنا نیست که بر خلاف آن درک از مطالعه نیز کاهش یابد، اتفاقاً درک و تمرکز در مطالعه نیز با سرعت در مطالعه افزایش پیدا می‌کند.[۲] این روش فوق‌العاده است
تاریخ تندخوانی در جهان
تاریخ‌نگاران به‌طور اختصاصی از فردی به نام اِوِلین وود، معلم مدرسه و پژوهشگر یاد میکنند که در دهه ۱۹۵۰ میلادی این سؤال برایش ایجاد شد که چرا بعضی از افراد به‌طور معمول با سرعت بالاتری نسبت به سایر افراد مطالعه میکنند. به‌این ترتیب بود که وود خودش را وادار کرد تا با سرعت بیشتری مطالعه کند. سال ۱۹۵۸ زمانی که وود از تلاش‌هایش برای بالا بردن سرعت خسته شده بود به‌طور اتفاقی فهمید که خواندن یک متن با کمک حرکت دست زیر خطوط، به چشم کمک می‌کند تا تمرکز و سرعت بیشتری داشته باشد و روان‌تر روی خطوط حرکت کند.
پس‌ازآن بود که او از دست، به‌عنوان عاملی برای بالا بردن سرعت خواندن استفاده کرد. اِوِلین وود نخستین بار مطالعاتش را در دانشگاه اوتا به دیگران آموزش داد و یک سال بعد مجموعه آموزش‌های عمومی خود را در واشینگتن راه‌اندازی کرد. او این مهارت و تکنیک را به سال ۱۹۶۰ به نام خودش ثبت کرد و این شیوه را تندخوانی نام گذاشت. اکنون این روش در بسیاری از کشورها و مدارس جهان به‌عنوان یک واحد درسی تدریس میشود.
محتویات
- ۱روشها و نکته‌ها
- ۲نکته‌های تندخوانی
- ۲.۱کاهش مکث‌ها و توقف چشم هنگام مطالعهٔ سطور
- ۲.۲گروه‌بندی واژه‌ها
- ۲.۳عدم بازگشت به عقب
- ۲.۴مطالعهٔ هدفمند
- ۲.۵صرفاً مطالعهٔ کلمات و مفاهیم کلیدی
- ۲.۶عدم مطالعه با صدای بلند
- ۲.۷حذف عوامل پرت‌کنندهٔ حواس از اطراف محیط مطالعه
- ۲.۸انس و آشنایی هر چه بیشتر با واژگان و اصطلاحات آن زبان
- ۲.۹تمرکز در هنگام مطالعه (مهم)
- ۲.۱۰آفت تندخوانی
- ۳کلی‌خوانی
- ۴جستارهای وابسته
- ۵منابع
- ۶پیوند به بیرون
روشها و نکته‌ها
خط بردن زیر سطور
این روش به این صورت می‌باشد که درابتدا بدون هیچ درکی با انگشت ویا شی دیگری باسرعت صعودی متن را دنبال کنیم و بین چشم و انگشت هماهنگی ایجاد کنیم. این عمل علاوه بر اینکه باعث میشود به خط بردن عادت کند از سردرگمی چشم میان کلمات جلوگیری کرده و همچنین باعث میشود خطوط گم نشود و بتوان بدون فوت وقت با نهایت سرعت مطالعه کرد. .[۳]
هدایت چشم‌ها
در این مقاله به یکی از اصلی‌ترین تکنیک‌های تند خوانی که استفاده از وسیله هدایتگر به هنگام مطالعه و یادگیری بوده و بهترین شکل استفاده از چنین ابزاری می‌پردازیم.
دیدزنی
فن دیدزنی از روشهای تندخوانی است. دیدزنی نیازمند حرکت منظم و ریتم‌دار چشم بر صفحات است که امکان مرور مطالب را به صورت اجمالی و گسترده اما نه به صورت خیلی دقیق، بدهد. برای تمرین تندخوانی باید هدف فرد بیشتر آشنایی و عادت به حرکات چشم و جریان‌های فکری باشد.
برای شروع به تمرین روش دیدزنی باید نخست انگشت‌نشان دست چپ را در وسط و بالای صفحه گذاشته و آن را به پایین صفحه حرکت دهید و همزمان، حرکت سرانگشت را با چشم دنبال کنید. سپس با دست راست کتاب را در کمتر از یک ثانیه ورق بزنید. این تمرین باید به ترتیب در ریتم‌های یک ثانیه‌ای، دو ثانیه‌ای، چهار ثانیه‌ای، شش ثانیه‌ای، ده ثانیه‌ای، پانزده ثانیه‌ای، و بیست ثانیه‌ای انجام شود.
سرعت حرکت چشم
برای مطالعه، چشم تک تک کلمات را می‌خواند و می‌گذرد. سرعت حرکت چشم روی متن کتاب می‌تواند سریع یا کند صورت پذیرد. در تمرینات تندخوانی، با انجام یک سری تمارین منظم و پی در پی، سرعت حرکت چشم افزایش می‌یابد. حرکت سریع چشم در انگلیسی به Skimming و scanning ترجمه میشود.
نکته‌های تندخوانی
با به‌کارگیری نکات زیر می‌توان مهارت تندخوانی را برای مطالعه تقویت کرد:
کاهش مکث‌ها و توقف چشم هنگام مطالعهٔ سطور
این همان تمرکزهای لحظه‌ای روی حروف و واژه‌هاست. ما هنگام خواندن هر یک از سطرهای یک متن چشمان خود را به صورت جهشی به سمت جلو حرکت می‌دهیم. اکنون هر چه این مکث‌ها و جهش‌ها را کاهش دهیم سرعت خواندنمان نیز افزایش می‌یابد. تعداد این توقف‌ها معمولاً در افراد کندخوان به ۷ بار در هر سطر می‌رسد اما شما میتوانید این تعداد مکث را به ۳ بار در هر سطر کاهش دهید.
- هنگام مطالعه، به جای حرکت دادن سر، چشمان خود را در طول سطور حرکت دهید.
- برای کاهش مکث‌ها و توقف‌ها باید زاویهٔ دید خود را افزایش دهید. برای این منظور باید سعی کنید تصاویری را که گوشهٔ چشمان‌تان است بدون اینکه به‌طور مستقیم به آنها نگاه کنید، ببینید.
- اجازه ندهید حین مطالعه دیدتان دچار سرگردانی شود.
گروه‌بندی واژه‌ها
ما دیگر آموخته‌ایم که چگونه حروف را با یکدیگر ترکیب کرده و کلمات را خوانده و درک کنیم. اکنون باید بیاموزیم که دسته‌ای از کلمات را با یکدیگر ترکیب کرده و یک جمله را در آن واحد بخوانیم. در قدم بعدی باید بیاموزیم که چگونه جملات را دسته‌بندی کرده و مفهوم کلی یک پاراگراف را استخراج کنیم.
- ثابت شده‌است که دسته‌بندی واژه‌ها قوهٔ ادراک و فهم را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی مفهوم را از یک دسته واژه آسان‌تر می‌توان استخراج کرد تا از کلمات منفرد و حتی حروف.
عدم بازگشت به عقب
اغلب افراد عادت کرده‌اند هنگام مطالعه به عقب بازگشته و واژه‌ها یا قسمت‌هایی از متن را که به درستی متوجه نشده‌اند بازخوانی کنند. این کار فقط از سرعت خواندن شما می‌کاهد. شما میتوانید با مطالعهٔ تکمیلی، قسمت‌هایی را که به درستی متوجه نشده‌اید درک کنید. شاید با خودتان بگویید که این بازخوانی مجدد هم‌زمان‌بر است؛ اما بازگشت مکرر به عقب برای بازخوانی قسمت‌های درک‌نشده به مراتب وقت‌گیرتر از مطالعهٔ مجدد یک مطلب به روش تندخوانی است.
مطالعهٔ هدفمند
هدف خود را از مطالعهٔ هر مطلب از پیش تعیین کنید. برای خود مشخص کنید که می‌خواهید چه نوع اطلاعاتی کسب کنید. این کار سبب میشود تا اطلاعات غیرضروری و حاشیه‌ای را در فرایند مطالعه حذف کنید.
صرفاً مطالعهٔ کلمات و مفاهیم کلیدی
ما برای نوشتن مطالب ناگزیریم پاره‌ای دستورهای نوشتاری و ساختار صحیح جملات را رعایت کنیم. اما هنگام خواندن لازم نیست آن نکات را رعایت کنیم. ۴۰ تا ۶۰ درصد کل یک متن از واژه‌ها و حروف غیرضروری (البته برای درک آن) تشکیل شده‌است؛ حروف ربط مانند «و» و «یا». بیاموزید تنها اسم‌ها و افعال را بخوانید. نکات و مفاهیم اصلی یک پاراگراف را یافته و آن را در ذهن بسپارید و جزئیات خارج از موضوع اصلی را حذف کنید.
عدم مطالعه با صدای بلند
در فرایند مطالعه باید فقط چشم‌ها و مغز درگیر باشند. سرعت قوهٔ بینایی شما بسیار بیشتر از سرعت تکلم شماست؛ بنابراین از تلفظ حروف و واژه‌ها حین مطالعه خودداری کنید. موضوع اصوات به همین‌جا ختم نمی‌شود. ما حین خواندن در ذهن خود نیز اصوات مرتبط با حروف و واژه‌ها را بیان می‌کنیم. این همان ندای درون شماست زمانی که به اصطلاح در دلتان مطلبی را می‌خوانید؛ یعنی ما پس از دیدن یک کلمه صبر می‌کنیم تا صدای مرتبط با آن کلمه (تلفظ) در ذهنمان کامل شود؛ سپس به سراغ کلمهٔ بعدی می‌رویم. این عادت نیز سرعت مطالعهٔ شما را کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید که حذف کامل این صداها در مغز و ذهن غیرممکن است اما می‌توان آنها را به حداقل رساند.
حذف عوامل پرت‌کنندهٔ حواس از اطراف محیط مطالعه
در محیط مطالعهٔ خود هر عاملی را که موجب پرت شدن حواس شما میشود حذف کنید.
انس و آشنایی هر چه بیشتر با واژگان و اصطلاحات آن زبان
هر چه با واژگان و اصطلاحات یک زبان آشناتر و مأنوس‌تر باشید درک بهتری از متون نگاشته‌شده به آن زبان خواهید داشت. تا میتوانید واژه و اصطلاح جدید بیاموزید.
تمرکز در هنگام مطالعه (مهم)
تمرکز خود را حین مطالعه حفظ کنید. در حین خواندنِ مطلبی، در آن واحد به چیز دیگری فکر نکنید.
آفت تندخوانی
ناآشنایی با روشهای صحیح تندخوانی به همراه دقت اندک در هنگام تندخوانی می‌تواند منجر به برداشت غلط و یادگیری ناقص شود و این مسئله هم برای ارائه تحلیل و هم تحقیق و پژوهش یک آفت به‌شمار می‌رود.
کلی‌خوانی
این روش زمانی استفاده میشود که می‌خواهید شروع به مطالعه یک کتاب کنید. در کلی‌خوانی باید درک کلی از کتاب در مدت زمان محدود کسب کنید. زمانی که برای کلی‌خوانی باید صرف شود نسبت به حجم کتاب، متغیر است؛ ولی نهایتاً باید ۱ ساعت طول بکشد!
فهرست را مطالعه کنید
مطالعه فهرست کتاب به شما کمک می‌کند که درک کلی از محتوای کتاب داشته باشید. خیلی سریع این بخش از کتاب را مطالعه کنید و از آن بگذرید.
مطالعه مقدمه کتاب
مطالعه این بخش از کتاب هم به مفهومی که نویسنده قصد دارد آن را برساند کمک می‌کند.
مطالعه بخش‌های مختلف کتاب
در این مرحله، مطالعه بخش‌های اصلی کتاب باید با دقت خیلی کم و با سرعت بالا (نیاز به درک کامل متن نیست) انجام شود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «تندخوانی». مرتا.
- ↑ تندخوانی، مستر فتو ریدینگ.
- ↑ تندخوانی، علم‌نوین.
- ↑ «روش مطالعة اجمالی و تندخوانی». پایگاه حوزه. دریافت‌شده در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۹.
- ↑ تندخوانی نصرت (۱۳۹۷). «تندخوان چه کسی است». موسسه تندخوانی نصرت.
- ↑ «ویکیپدیا انگلیسی».
- ↑ «آموزش مهارتهای تندخوانی». مرتا.
- ↑ آفات پژوهش، محمدعلی نجفی، ص81
- سیف، علی‌اکبر، روشهای یادگیری و مطالعه. علیرضا احمدی
میرمهدی جعفری
- داور، مهران، آموزش تندخوانی. تهران: انتشارات حفیظ.
پیوند به بیرون
- مجموعه مقالات تندخوانی در پایگاه حوزه
- نکاتی برای مهارت تندخوانی
- روش مطالعه اجمالی و تندخوانی
++++
سرانه مطالعه از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
عام‌ترین تعریف از سرانه مطالعه میانگین مدت زمان‌های مطالعه یک نفر در یک شبانه‌روز است.خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). اما لزوماً همیشه این تعریف صادق نیست و می‌توان به جای مدت زمان از تعداد کتابهای خوانده شده یا تعداد صفحات خوانده شده در طول روز نیز برای تعریف سرانه مطالعه بهره برد.
در ساده‌ترین حالت می‌توان میزان مطالعه افراد یک جامعه در یک مدت زمان با هم جمع نمود و بر تعداد افراد آن جامعه و تعداد روزهای در نظر گرفته شده تقسیم نمود. برای اندازه‌گیری، یک جامعه آماری در نظر می‌گیرند؛ متوسط مطالعه در آن جامعه را محاسبه نموده و به تمام جامعه تعمیم می‌دهند. البته عوامل دیگری نیز همچون تیراژ کتابها بر اندازه‌گیری سرانه مطالعه اثر دارد. پایین بودن سرانه مطالعه بر تولیدات فرهنگی و نویسندگان نیز به صورت عرضه و تقاضا اثر می‌گذارد.
محتویات
- ۱سنجش سرانه مطالعه
- ۲سرانه مطالعه در جهان
- ۳سرانه مطالعه در ایران
- ۳.۱تیراژ کتاب
- ۳.۲عوامل مؤثر بر سرانه مطالعه در ایران عدم احساس نیاز به مطالعه در ایران از جمله عوامل پایین بودن سرانه مطالعه عنوان میشود. یکی از علت‌های دیگر آن عادت تاریخی ایرانیان به ادبیات شفاهی بوده است. و در آخر هزینهٔ بالای کتابهای منتشر شده در سال‌های اخیر برای دانشجویان، دانش آموزان و علاقه‌مندان به کتاب بوده است.
- ۴منابع
سنجش سرانه مطالعه
نگاهی به مفهوم سرانه می‌تواند به ما در سنجش این شاخص یاری دهد. سرانه Per capita مفهومی آماری است و اشاره به وضعیت یک متغیر یا شاخص نسبت به هر فرد در یک مکان خاص در یک دوره زمانی معین (عموماً سال) دارد و اولین کاربرد آن در علم اقتصاد بوده‌است که شاخص‌هایی نظیر تولید سرانه، درآمد سرانه، تولید ناخالص سرانه، تولید خالص ملی سرانه و … از آن بهره می‌جستند. چنین شاخص‌هایی حاصل کسری است که صورت آن جمع کل متغیر مورد بررسی و مخرج آن جمعیت ساکن در یک محل خاص است. با این توصیف صورت کسر سرانه مطالعه (یا با توجه به شیوه بیان آن در اقتصاد، مطالعه سرانه) ایرانیان، میزان مطالعه مردم در طول یک سالِ معین است. میزان مطالعه می‌تواند بر حسب زمان یا تعداد عناوین مطالعه شده باشد. همچنین مخرج کسر جمعیت ایران (یا در برخی موارد جمعیت باسواد) در سال مورد بررسی است. پژوهش در حوزه میزان مطالعه عموماً به سه صورت عمده است که دو گونه آن پیمایش و یک گونه آن بر مبنای اَسناد است:
- پیمایش مطالعه به عنوان متغیری واحد: در این نوع پژوهش پرسشنامه‌هایی تدارک دیده میشود و میزان مطالعه گروه‌های مختلف استخراج میشود.
- پیمایش مطالعه به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های روزانه: در این نوع پیمایش که به پیمایش گذران وقت Time use research یا مصرف فرهنگی مشهورند، پرسشنامه به‌گونه‌ای تنظیم شده‌است که چندین فعالیت در کنار یکدیگر سنجیده می‌شوند و یکی از فعالیت‌ها مطالعه است.
- مطالعات اَسنادی: در این گونه مطالعه، تخمینی از میزان مطالعه مردم بر مبنای بازار کتاب، امانت از کتابخانه‌های عمومی و … به دست می‌آید و می‌توان آن را در رابطه ذیل خلاصه کرد:
میزان مطالعه= میزان فروش کتاب (نشریات و …)× ضریب گردش + میزان امانت+ میزان مطالعه در اینترنت
در این رابطه منظور از ضریب گردش این است که یک نسخه چند بار خوانده میشود و برای این ضریب نیز مقداری در دست نیست.
سرانه مطالعه در جهان
| کشور | دقیقه |
|---|---|
| فنلاند | ۴۴ |
| نروژ | ۳۹ |
| استونی | ۳۶ |
| آلمان | ۳۴ |
| هلند | ۳۱ |
| سوئد | ۳۱ |
| لاتویا | ۲۶ |
| لهستان | ۲۵ |
| بلژیک | ۲۱ |
| لیتوانی | ۲۱ |
| اسلونی | ۲۲ |
| انگلیس | ۲۱ |
| فرانسه | ۲۰ |
| استرالیا | ۲۰ |
| ژاپن | ۱۷ |
| ایتالیا | ۱۶ |
| بلغارستان | ۱۵ |
بر اساس آمارهای اعلام شده در خبرگزاری‌های ایران سرانه مطالعه کشورهای جهان به صورت زیر است.
- ژاپن:۹۰ دقیقه، انگلستان:۵۵ دقیقه، آمریکا:۲۰ دقیقه (خبرگزاری سیمرغ)
- ژاپن:۹۰ دقیقه، ترکیه و مالزی:۵۵ دقیقه (سایت خبری تحلیلی سیماب)
اما با پیگیری استنادهای این دقایق به منبع موثق و متکی بر پژوهی نمی‌توان رسید. در واقع این آمار و ارقام اعلام شده در خبرگزاری‌های مختلف بیشتر جنبهٔ ژورنالیستی داشته و از پایه علمی محکمی برخوردار نیستند. یکی از منابع موثقی که می‌توان دربارهٔ شیوه گذران وقت مردم از آن استفاده کرد و میزان زمان اختصاص داده شده برای مطالعه را استخراج کرد، مرکز بین‌المللی مطالعات گذران وقت است. بر اساس تحقیقی که این مرکز در سال ۲۰۱۰ در ۲۲ کشور انجام داده‌است. بیشترین زمان اختصاص داده شده برای مطالعه در بین مردمان جهان مربوط به کشور کوچک فنلاند است و ۴۴ دقیقه در روز است.
سرانه مطالعه در ایران
در ایران آمارهای متعددی گفته میشود و اندازه‌های اعلام شده از ۲ دقیقه تا ۱۲۰ دقیقه متغیر است.
زمانه‌های اعلام شده برای مطالعه هر ایرانی:
- ۲ دقیقه (بدون زمان خواندن قرآن، مفاتیح و روزنامه) و اگر زمان درس خواندن را هم به آن اضافه کنیم 10 دقیقه
- ۷ دقیقه (در سال ۸۱)
- ۱۸ دقیقه و ۱۲ ثانیه (سال ۱۳۸۸ برای یک جامعه آماری با افراد ۱۲ سال به بالا)
- ۹۵ دقیقه
- ۱۲۰ دقیقه
یکی از تحقیقات آماری انجام شده در زمینه سرانه مطالعه با عنوان کتابخانه‌های عمومی و سرانه مطالعه» سعی کرده‌است بر اساس آمار امانت، عضویت و دیگر شاخص‌های کتابخانه‌ای تخمینی از میزان سرانه مطالعه در ایران انجام دهد. این پژوهش به رابطه زیر میان سرانه مطالعه و میزان امانت از کتابخانه‌های عمومی رسده است.
FR=۱٫۳۳۷ L+14.078
FR: مطالعه آزاد L: امانت
بر این اساس و بر اساس آمار امانت کتاب از کتابخانه‌های عمومی کشور چیزی نزدیک به15 دقیقه در روز بوده‌است که شامل انواع مطالعه (کتاب، روزنامه، ادعیه و …) میشود. یافته‌های پژوهش دیگری که توسط «شورای فرهنگ عمومی» و با عنوان «وضعیت گذران وقت مردم شهری و روستایی کل کشور» در سال ۱۳۹۰ به صورت گذران وقت انجام شده‌است به تخمین این پژوهش نزدیک است. بر اساس یافته‌های این تحقیق میزان زمان اختصاص داده شده توسط به مطالعه در میان مردم ایران ۱۲ دقیقه است (این زمان شامل مطالعه کتاب، روزنامه، ادعیه و …) است.
تیراژ کتاب
تیراژ کتاب در ایران در سال‌های اخیر بسیار کاهش داشته. به‌طوری‌که تیراژ کتاب از ۳٬۰۰۰ در دهه ۵۰ تا ۶۰ خورشیدی با وجود دوبرابر شدن جمعیت به ۵۰۰ عدد در دهه ۹۰ رسیده‌است.
عوامل مؤثر بر سرانه مطالعه در ایران عدم احساس نیاز به مطالعه در ایران از جمله عوامل پایین بودن سرانه مطالعه عنوان میشود. یکی از علت‌های دیگر آن عادت تاریخی ایرانیان به ادبیات شفاهی بوده است. و در آخر هزینهٔ بالای کتابهای منتشر شده در سال‌های اخیر برای دانشجویان، دانش آموزان و علاقه‌مندان به کتاب بوده است.
+++++
یادگیری سریع از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
یادگیری سریع مجموعه‌ای از روشهای یادگیری است که به رسیدن به درجه بالاتری از یادگیری، بدون کاهش کیفیت درک موضوع می‌پردازد. یادگیری سریع ارتباط تنگاتنگی با تندخوانی دارد اما شامل سایر روشهای یادگیری مانند مشاهده، گوش دادن، گفتگو، پرسشگری و تفکر میشود.
رویکرد کلی استفاده از رویه‌ها یا مجموعه تکنیک‌هایی است که برای ارائه یک مسیر کارآمدتر، برای رسیدن به یک هدف مشخص به کار برده میشود. برخی از تکنیک‌ها از زمان‌های قدیم (به عنوان مثال Mnemonics) وجود داشته‌اند در حالیکه برخی مانند منحنی فراموشی نتیجه تحقیقات اخیر می‌باشد.
محتویات
تاریخچه
روانشناسان و متخصصان حوزه آموزش مدت‌ها به دنبال روش‌هایی بوده‌اند که نه تنها کیفیت یادگیری، بلکه درک آموخته‌ها را به شیوه‌ای ارتقا دهد تا در عصر انفجار اطلاعات که مردم نیازمند وفق دادن خود با شرایط جدید می‌باشند خطری زندگی آنها را تهدید نکند.
ظرفیت محدود بشر، منجر به بررسی در مورد نحوه کسب سریع دانش و شیوه مناسب انتشار آن توسط سازمان‌ها شد، این موضوع بخش مهمی از علم مدیریت است. این شیوه به‌طور کلی شامل تقسیم وظایف در جهت کسب دانش و اطلاعات در میان افراد متعدد میشود، پس از آن هر یک از افراد تبدیل به یک «کارشناس موضوع» در برخی از حوزه‌های تخصصی، که هر یک زیرمجموعه موضوعاتی بزرگتر است شده و سپس عصاره و چکیده مهمترین یافته‌های آنها در گزارش‌هایی به افراد دیگر سازمان برای بحث و بررسی ارائه میشود. این فرایند پالایش ناگزیر منجر به از دست دادن جزئیات میشود اما اگر به درستی انجام شود سازمان‌ها یا مدیران را قادر به تصمیم‌گیری‌های درست با ضریب خطای پایین میسازد. از سوی دیگر از دست دادن جزئیات به عنوان نادیده گرفتن بخشی از اطلاعات در سازمان ممکن است منجر به تحریف نتایج نیز بشود که می‌تواند پیامدهایی همانند تصمیم‌گیری اشتباه را دربرداشته باشد.
جستارهای وابسته
- سبک‌های یادگیری
- تجسم
- تثبیت (تصویری)
- خواندن
- Subvocalization
- چشم‌انداز span
- SQ3R
- تصویرخوانی
- منحنی یادگیری
- عملکردهای مهارتهای , مهارت سطح
- بازیها، رقص، ریاضیات، مهارتهای اجتماعی
++++++
روشهای مطالعه از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
روشهای مطالعه یا مهارتهای مطالعه مجموعه‌ای از مهارت‌هایی هستند که در راستای آموختن و فراگرفتن به‌کار گرفته می‌شوند. این روشها بسته به هدف یادگیری با یکدیگر متفاوت بوده و برای موفقیت در مدرسه و کسب نمرات عالی ضروری و حیاتی هستند. در تمام مراحل زندگی فرد می‌توانند مفید باشند. رسپیشس رومبزیا در کتاب خود به نام «آشنایی با روشهای یادگیری و مهارتهای مؤثر یادگیری» در سال ۲۰۱۳ اظهار می‌کند که، بسیاری از دانش آموزان به دلیل اینکه فاقد مهارتهای مطالعه یا روشهای آزمون هستند، در امتحانات خود مردود می‌شوند.
مهارتهای مطالعه عبارتند از مجموعه‌ای از مهارتهای مطالعه که در سازماندهی و به دست آوردن اطلاعات جدید، حفظ اطلاعات، یا برپایی آزمون نقش دارند. این روشها عبارتند از یادیارها و نکته برداری که در به خاطر سپردن لیستی از اطلاعات، خواندن مؤثر و تمرکز کردن کمک میکنند.
درحالی که مهارتهای مطالعه اغلب به عهدهٔ خود دانش آموزان و پشتیبان‌های آنها گذاشته می‌شوند، این مهارتها، اخیراً به‌طور فزاینده‌ای در دبیرستان و دانشگاه تدریس می‌گردند. کتابها و وب سایت‌های بسیاری در این مورد، موجود می‌باشند، آثاری در مورد روشهای خاص، مثل کتابهای نقشه ذهنی تونی بوزان که راهنمایی‌های کلی در مورد مطالعه موفق ارائه می‌دهد تا راهنمایی‌های کلی مطالعه موفق مثل آثار استلا کوترل و آشنایی با روشهای یادگیری و مهارتهای مؤثر یادگیری نوشته رسپیشس رومبزیا.
در سطح وسیع تر، هر مهارتی که توانایی فرد را در مطالعه و قبولی در امتحانات افزایش می‌دهد می‌تواند مهارت مطالعه نامیده شود، این موارد می‌توانند شامل مدیریت زمان و روشهای انگیزشی باشند.
مهارتهای مطالعه روشهای جداگانه‌ای هستند که معمولاً در زمان کوتاه و در تمام یا بیشتر زمینه‌های مطالعه می‌توانند آموخته شوند؛ بنابراین باید آنها را از روشهای خاصی که به یک زمینه خاص از مطالعه مربوط هستند، مثل موسیقی یا تکنولوژی، و توانایی‌های ذاتی دانش آموزان، مثل جنبه‌های هوشی یا سبک‌های یادگیری، تمیز داد.
محتویات
پیشینه تاریخی
اصطلاح مهارتهای مطالعه به‌طور کلی برای روشهای یادگیری، مهارتهای مطالعه برای دوره‌ای خاص، استفاده میشود. بسیاری از کارهای نظری از جمله تعداد زیادی از کتابها و وب سایت‌های محبوب، در این زمینه وجود دارند. کتابچه‌های راهنمای جیبی برای دانش آموزان از سال ۱۹۴۰ منتشر شده‌اند.
در سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، مدرسان دانشگاه در رشته‌های روانشناسی و آموزش و پرورش برای نوشتن کتابچه‌های راهنما، روی دانش آموزان خود، پژوهش، تحقیقات نظری و آزمایش انجام می‌دادند. ماروین کوهن در سال ۱۹۷۹، بر اساس تجربه‌های شخصی خود به عنوان محقق و رئیس دانشگاه کلینیک خواندن که نوجوانان و بزرگسالان جوان را سرپرستی می‌کرد، توصیه‌هایی را برای والدین، در کتاب خود به نام کمک به دانش آموزان نوجوان شما، آورده‌است. در ۱۹۸۶، زمانی کتاب راهنمایی‌های اساسی گرفتن آزمون برای کودکان دکتر گری گروبر برای اولین بار منتشر شد که نویسنده ۲۲ کتاب در مورد گرفتن آزمونهای استاندارد نوشته بود. این کتابها در دو جلد، یکی برای سطح‌های بالاتر از ابتدایی و دیگری برای دوره متوسطه، راهنمایی‌ها و روش‌هایی برای گرفتن آزمون و تکالیف مدرسه داشتند.
روشها از برکردن
از برکردن یا حفظ کردن، فرایند به خاطر سپردن یک مطلب است. مهمترین روش از برکردن، به‌یادسپاری و تمرین است. از برکردن یک فرایند ذهنی عمدی برای در حافظه نگاه داشتنِ مواردی است که در آینده به آنها رجوع میشود، مثل آزمایش‌ها، اسامی، قرار ملاقات‌ها، آدرس‌ها، شماره تلفن، لیست وسایل، داستان‌ها، شعرها، عکس‌ها، نقشه‌ها، نمودارها، قانون‌ها، موسیقی یا دیگر جلوه‌های بصری، شنوایی یا اطلاعات عملی. حفظ کردن همچنین می‌تواند ذخیره اطلاعات خاص، در داخل کارت‌های حافظه باشد. یکی از اساسی‌ترین روشهای یادگیری هر اطلاعاتی تکرار طوطی‌وار آن می‌باشد. به‌طور کلی این روش شامل خواندن همه مطلب یا کتاب و دوباره نوشتن نکات است.
توانایی‌های ارتباطی
یکی از نقص‌های یادگیری طوطی‌وار سبک گوش دادن یا خواندن غیرفعال است. بعضی از دانشمندان مثل جان دیویی معتقدند که روشِ از برکردن، برای دانش‌آموزان درست نیست و آنها نیازمندِ اندیشه انتقادی– پرسش و سنجیدن مدارک در زمان مطالعه هستند. این روش می‌تواند در طول کنفرانس‌ها یا زمان خواندن کتاب انجام شود. شنیدن و خواندن اساس این روشها هستند. مهمترین روش با بنیان توانایی‌های ارتباطی روش پی کیو آر اس تی (به انگلیسی: PQRST) است که شامل پنج مرحله می‌باشد.یک دانشجو از دانشگاه کلمبیا، در حال استفاده از روش PQRST برای مطالعه آزمون نهایی
- پیش‌خوانش (به انگلیسی: Preview): دانش آموز یک نظر اجمالی به موضوع و سرفصل‌های اصلی یا نکات مهم درسی می‌اندازد.
- پرسش (به انگلیسی: Question): دانش آموز سوالاتی را مانند سوالاتی که باید در امتحان پاسخ بدهد تنظیم می‌کند.
- خواندن (به انگلیسی: Read): دانش آموز مطالب مرتبط را با تمرکز روی اطلاعات مربوط به سوالات مورد قبلی، مطالعه می‌کند.
- خلاصه نویسی (به انگلیسی: Summerize): دانش آموز موضوعات و برداشت‌های خود را در مورد موضوع، خلاصه‌نویسی می‌کند. این موارد شامل نکته برداری، نمودار عنکبوتی، نمودار گردشی، نمودار علامتی، یادیاری یا حتی ضبط صدا می‌باشد.
- آزمایش (به انگلیسی: Test): دانش آموز به سوالات پیش‌نویس قبلی پاسخ می‌دهد و از اضافه کردن هر سؤالی که متضاد با موضوع است یا موضوع را عوض می‌کند اجتناب می‌کند.
مطالعات مختلفی از دانشگاه‌های سراسر کشور در مورد ارتباطات کمک‌کننده برای بهبود عادت‌های مطالعه انجام شده‌است. یکی از این مطالعات نشان می‌دهد که به‌طور متوسط امتیاز کسانی که مطالب را در کلاس یادمی‌گیرند ۷۳٪ افزایش می‌یابد.
کلید واژگان و اطلاعات
فلش کارت‌ها، نشانه‌های بصری روی کارت‌ها می‌باشند. این کارت‌ها استفاده‌های متعدد در آموزش و یادگیری دارند و می‌توانند بازبینی شوند. دانش آموزان اغلب فلش کارت‌ها یا جزئیات کارت‌های شاخص را خودشان درست میکنند- کارت‌های طراحی شده برای نوشتن اغلب در سایز A5 بوده و خلاصه کوتاهی روی آنها نوشته میشود. مزیت‌های جداگانه بودن کارت‌ها اینست که دانش آموزان می‌توانند آنها را دوباره تنظیم کنند، یک کارت را برای چند بار خواندن انتخاب کرده یا برای آزمایش خود انتخاب تصادفی داشته باشند.
اشاره و راهنمایی
روشهای خلاصه‌نویسی بستگی زیادی به موضوع دارد اما بیشتر شامل مقدار زیادی از اطلاعات از یک بخش یا کتاب به صورت نکات کوتاه است. اغلب این یادداشت‌ها، اطلاعات متراکم فشرده شده در نکات کلیدی هستند.
خلاصه‌های سازمان یافته: از جمله سلسله مراتبی که کلمات کلیدی، تعریف‌ها و ارتباطات را نشان می‌دهند، معمولاً به صورت ساختار درختی می‌باشند.
نمودارهای عنکبوتی: استفاده از نمودارهای عنکبوتی یا نقشه ذهنی می‌تواند روش بسیار مؤثری در اتصال مفاهیم با یکدیگر باشد. آنها می‌توانند در مقالات طرح‌ریزی شده و پاسخ‌های طولانی در امتحانات مفید باشند. این ابزارها می‌توانند خلاصه‌ای بصری از موضوع را با حفظ ساختار منطقی آن و خط‌هایی که قسمت‌های مختلف را بهم متصل کرده‌است، ارائه دهند.
تصویرسازی ذهنی
بعضی از دانش آموزان تصور میکنند که سبک یادگیری تصویری دارند و تا حد زیادی می‌توانند اطلاعات را از مطالعات خود که اغلب کاملاً شفاهی هستند، بدست بیاورند و با استفاده از تکنیک‌های بصری به رمز دهی و حفظ آنها در ذهن خود کمک کنند.
برخی از روشهای استفاده از حافظه بصری، روش جایگاهی (کاخ حافظه) (به انگلیسی: method of loci) می‌باشد، یک سیستم از تجسم اطلاعات کلیدی، در مکان‌های فیزیکی واقعی، به عنوان مثال وسایل اطراف اتاق.
نمودارها اغلب دست کم گرفته می‌شوند. آنها می‌توانند برای جمع‌آوری تمام اطلاعات در کنار هم و سازمان دهی دوباره تمرینهای ارائه شده مورد استفاده قرار بگیرند. آنها همچنین می‌توانند به یادآوری اطلاعات آموخته شده کمک کنند، بخصوص اگر دانش آموز نمودارها را در زمان مطالعه کشیده باشد. عکس‌ها نیز می‌توانند به فلش کارت‌ها که ابزار بسیار مؤثری برای بازبینی و بازخوانی موارد نوشته شده در آخرین لحظات هستند، منتقل شوند.
سرنام‌ها و یادیارها
یادیارها روشی برای سازمان دهی و حفظ اطلاعات می‌باشند. معمولاً از یک عبارت ساده به عنوان محرک برای یک لیست طولانی از اطلاعات استفاده میشود.
آزمون دادن
روش سیاه-قرمز-سبز (ایجاد شده توسط صندوق ادبی سلطنتی) به دانش آموز کمک می‌کند تا از تمام جنبه‌های مطرح شده در آزمون و مقاله اطمینان پیدا کند. دانش آموز قسمت‌های مشخص شده در سؤال را با سه رنگ مختلف (یا معادل آنها) خط می‌کشد. علامت سیاه، «دستورالعمل مشکل» به عنوان مثال، مواردی که حتماً باید انجام شوند؛ بخشنامه یا دستورالعمل مستقیم. علامت قرمز یک نقطه عطف یا موارد خواسته شده‌ای که معمولاً باید با یک تعریف، اصطلاح، تئوری و غیره بیان شوند. علامت سبز، نکته ظریفی که نباید نادیده گرفته شود، یا «چراغ سبز» که یک راهنمایی برای ادامه پاسخ یا نکته ایست که در پاسخ باید تأکید شود. یکی دیگر از روشهای محبوب در مطالعه پی.ای.ای. (P.E.E) می‌باشد؛ نکته (point)، شواهد (evidence) و توضیحات (explain)، دلیل داشتن، این روش به دانش آموز کمک می‌کند تا سؤال آزمون را چند قسمت کرده و امتیاز خود را بالا ببرد. بسیاری از مدارس تمرین روش P.E.E را قبل از امتحانات در دستور کار دارند.
مدیریت زمان و شیوه زندگی
بهبود اثربخشی مطالعه می‌تواند از طریق تغییرات هر چیز غیر مرتبط با موارد مطالعه بدست آید، مثل مدیریت زمان، تقویت انگیزه و اجتناب از فردا فکنی و بهبود وضعیت خواب و خوراک.
مدیریت زمان در جلسات مطالعه به دست یابی فعالیت‌های با بیشترین بهره و ایجاد تمرکز عالی کمک می‌کند. سیستم چراغ راهنمایی یک روش ساده برای تشخیص اهمیت اطلاعات، هایلایت کردن یا خط کشیدن زیر اطلاعات با رنگ‌های مختلف است:
- سبز: موضوعاتی که اول باید مطالعه شوند؛ مهم و ساده
- زرد: موضوعاتی که در مرحله بعد باید مطالعه شوند؛ مهم اما وقت گیر
- قرمز: موضوعات با اولویت کمتر؛ پیچیده و غیر مهم
این موارد به دانش آموزان یادآوری میکنند که شروع با کدام موارد بیشترین مزیت را دارد و رنگ قرمز در صورتی که زمان اجازه بدهد مطالعه شود. مفهوم این مورد بسیار مشابه تحلیل ABC (تحلیل موجودی کالا) می‌باشد که معمولاً توسط کارگران برای اولویت بندی استفاده میشود. همچنین از بعضی وب سایت‌ها می‌توان برای اضافه کردن اصول مطالعه، مدیریت زمان و افزایش انگیزش استفاده کرد.
++++
خودآموزی
خودآموزی نوعی فرایند یادگیری است که یادگیرنده و یاددهنده در آن یکی هستند. این روش آموزشی، مقرون به صرفه شناخته میشود و یادگیرنده در آن آزادی تام در انتخاب موضوع، زمان و فضای آموزشی دارد.
کلاس‌های درسی و دیگر فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند مکملی برای خودآموزی باشند. بسیاری از افرادی که به خودآموزی می‌پردازند راهنمایی‌های لازم را از افراد متخصص، دوستان، خانواده و … جویا می‌شوند. بررسی روشهای خودآموزی از موضوعات علوم پرورشی، نظریهٔ آموزش، پژوهش‌های آموزشی، فلسفه آموزش و پرورش و روانشناسی تربیتی است.
جستارهای وابسته
++++
++++
یادگیری از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
یادگیری، کارکردی است که با آن، دانش، رفتارها، توانمندی‌ها یا انتخاب‌های نو یا موجود به ترتیب، درک یا تقویت و اصلاح می‌شوند، که شاید به یک تغییر بالقوه در ترکیب دادهها، عمق دانش، رویکرد یا رفتار نسبت به نوع و گسترهٔ تجارب منجر شود. توانایی یادگیری، در دسترس انسان‌ها، جنبندگان و گیاهان و انواعی از ماشین ها قرار دارد. روند یادگیری در طول زمان، هرم یادگیری را دنبال مینماید. یادگیری به صورت آنی انجام نمی‌شود، بلکه بر پایه دانسته‌های گذشته رشد می‌کند. بر همین پایه، دید ما یادگیری می‌تواند در راستای یک روند تعریف شود تا مجموعه‌ای از دانش شیوهٔ انجام و گزاره‌هایی بر مبنای واقعیت باشند. یادگیری، در نهایت به تغییراتی می انجامد که معمولاً دائمی هستند.
یادگیری در انسان می‌تواند بخشی از فرایند تحصیل، توسعه فردی، و تمرینات باشد که ممکن است هدفمند یا به وسیله انگیزش انجام شود. یادگیریِ از طریق مطالعه، از روند خواندن ذهن متمرکز و هوشیار و از تأمل دقیق در مورد آنچه خوانده میشود حاصل می‌گردد. در ادامه، یادگیری از طریق استفاده از آموخته‌ها و جستجوی استفاده‌های احتمالی از آموخته‌ها است با اینحال این یک حکم کلی است و مطالعهٔ اینکه یادگیری چگونه رخ می‌دهد بخشی از روانشناسی تربیتی، عصب روانشناسی، تئوری آموزش و علوم پرورشی می‌باشد. یادگیری ممکن است در نتیجهٔ خوگیری یا شرطی شدن کلاسیک (همانطور که در بسیاری از تیره‌های جنبندگان دیده شده‌است) انجام شود یا اینکه می‌تواند نتیجهٔ کارهای پیچیده‌ای نظیر بازی (که صرفاً در جنبندگان هوشمند دیده شده‌است) باشد. یادگیری ممکن است خودآگاه یا ناخودآگاه انجام شود. یادگیری اینکه یک رویداد ناگوار، فرارناپذیر است و نمی‌شود از آن پیشگیری کرد درماندگی آموخته‌شده نامیده میشود. شواهدی وجود دارد که در انسان، در هنگام جنینی، یادگیری در 32 هفته پس از باروری شروع میشود، که گویای این می‌تواند باشد که دستگاه عصبی مرکزی به اندازهٔ کافی توسعه یافته‌است و آماده است تا حافظه شروع به کار کند.
تعریف ارنست راپیکِت هیلگارد و مارکویز و جمعی از همکاران و روان شناسان از یادگیری اینگونه است： یادگیری عبارتست از تغییر نسبتاً پایدار در احساس، تفکر و رفتار فرد که بر اساس تجربه ایجاد شده باشد. رفتارگرایانی از قبیل جان واتسون و اسکینر که سرشت انسان را انعطاف‌پذیر می‌دانستند، معتقد بودند که در رشد، یادگیری نقش اصلی را ایفا می‌کند. چنانکه آموزش اولیه می‌تواند صرفنظر از آنچه کودک از استعدادها، تمایلات، علاقه‌ها، توانایی‌ها، نژاد و اجداد به ارث برده، او را به هر نوع بزرگ‌سالی تبدیل کند. هرگنهان و السون (2005، ترجمهٔ سیف، 1385) گفته‌اند “یادگیری یکی از مهمترین زمینه‌ها در روانشناسی امروز و در عین حال یکی از مشکل‌ترین مفاهیم برای تعریف کردن است”. روانشناسی چون هانس، معتقد بودند آنچه که به نظر می‌رسد، تابع برنامه زیستی فطری است، می‌تواند تحت تأثیر رویدادهای محیطی قرار گیرد. مک‌گرا، دنیس، گزل و تامپسون معتقد بودند که یادگیری و تجربه در تفاوت‌های رشدی نقشی ندارند؛ با این حال پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که تمرین یا تحریک بیشتر می‌تواند تا اندازه‌ای رفتارهای حرکتی را تسریع کند. هر یادگیری منجر به عملکرد نمی‌شود، چون افراد بسیاری از چیزها را می‌آموزند ولی امکان به کارگرفتن این آموخته‌ها برایشان پیش نمی‌آید.
محتویات
- ۱انواع یادگیری
- ۲اختلال یادگیری
- ۳عوامل بروز اختلالات یادگیری
- ۴نظریه‌های یادگیری
- ۵جستارهای وابسته
- ۶منابع
- ۷پیوند به بیرون
انواع یادگیری
- یادگیری ناهمخوان؛ شامل خوگیری و حساس‌شدگی.
- یادگیری همخوان؛ شامل شرطی‌شدن کلاسیک، شرطی‌شدن فعال، یادگیری نهفته و یادگیری بصیرت.
- نقش‌پذیری.
لازم است ذکر شود که برخی رفتارها تا حد بسیار بالایی ژنتیکی بوده و تغییرپذیر نمی‌باشند؛ همچون الگوهای عمل ثابت.
اختلال یادگیری نوشتار اصلی: اختلال یادگیری
اصطلاح اختلال یادگیری، از نیاز به تشخیص و خدمت به دانش آموزانی برخاسته‌است که به‌طور مداوم در کارهای درسی خود با شکست مواجه می‌شوند و در عین حال در چهارچوب سنی کودکان استثنایی نمی‌گنجند. ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و قد و وزن‌شان حاکی از بهنجار بودن آنان است. هوش آنها کمابیش عادی است، به خوبی صحبت میکنند، مانند سایر کودکان بازی میکنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط بر قرار میکنند. در خانه نیز، یاری‌های لازم را دارند و کارهایی را که والدین به آنان واگذار میکنند به خوبی انجام می‌دهند. لیکن توانایی لازم برای به جریان اندازی اطلاعات برای بیان کردن و به ویژه، نوشتن را ندارند. پس با توجه به مشخصات کلی این دانش‌آموزان، می‌توان آنها را در گروه جدیدی به نام دانش آموزان با اختلال یادگیری قرار داد و گفت این دانش آموزان در یک یا چند فرایند روانی که به درک کردن با استفاده از زبان شفاهی یا کتبی مربوط میشود، اختلال دارند که این اختلال می‌تواند به شکل عدم توانایی کامل در گوش کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی ظاهر شود. این اصطلاح شرایطی چون معلولیت‌های ادراکی، آسیب دیدگی‌های مغزی، نقص جزئی در کار مغز، و نارسا خوانی را در بر می‌گیرد. این تعریف آن دسته از دانش آموزان را که به دلیل معلولیت‌های دیداری، شنیداری یا حرکتی، همچنین عقب ماندگی ذهنی یا محرومیت‌های محیطی، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده‌اند، شامل نمی‌شود.
ناتوانی‌های یادگیری با اصطلاح‌هایی چون خواندن جبرانی یا دیرآموزی مترادف نیست. این تعریف، به‌طور ویژه از کودکان و نوجوانانی یاد می‌کند که به شدت دچار ناتوانی‌های یادگیری به خصوصی هستند. دانش آموزان مبتلا به این مشکل نیازمند آموزش ویژه‌ای هستند که بنا بر نظر امز باید با تمرینهای مخصوص، غیرمعمول و با کیفیتی غیرعادی سر و کار داشته باشند. این امر جدا از شیوه‌های آموزشی و منظمی است که اکثر کودکان از آن استفاده میکنند. وظیفهٔ کارشناسان در این زمینه، این است که عهده‌دار جبران ناتوانی یادگیری به خصوص کودک به صورت آموزش انفرادی یا گروه‌های کوچک باشند.
عوامل بروز اختلالات یادگیری
ثابت شده‌است که علل بروز ناتوانی‌های یادگیری نسبتاً مبهم است. برخی از مشکلات کنونی دربارهٔ مفهوم ناتوانی‌های یادگیری بازتابی است از ناتوانی ما در اشارهٔ دقیق به علل بروز ناتوانی‌های یادگیری که شاهدش هستیم. روشن است که آگاهانه یا ناآگاهانه، مسئله علل بروز ناتوانی‌های یادگیری را به فراموشی و بی توجهی می‌سپاریم. بر حسب درک ما از ناتوانی‌های یادگیری و نگرش اولیه حرفه‌ای ما (پزشکی، روانشناسی، تعلیم و تربیتی) نسبت به ناتوانی‌های یادگیری ممکن است ما به علل خاصی توجه پیدا کنیم تا آن که به رابطهٔ علّی دشواری بپردازیم.اما تجربهٔ گذشته و عمل کنونی به ما ثابت می‌کند که ناتوانی‌های یادگیری مفهومی چند رشته‌ای است و پیوند میان کارشناسان رشته‌های گوناگون در این امر باید برقرار باشد.
الف) عوامل آموزشی
- تدریس ناکافی و ناصحیح به کودکان
- عدم فراگیری معلم از مهارتهای لازم جهت تدریس درس‌های پایه در مدارس
- توقعات بیش از اندازه بالا یا بسیار پایین معلمان
- برنامه‌ریزی و طرح برنامهٔ آموزشی ضعیف
- عدم فعالیت‌های برانگیزنده
- تدریس عملی نادرست
- عدم آموزش مهارتهای اجتماعی، یادگیری و حرکتی و جسمی و نپرداختن به یادگیری‌های زبان شفاهی
- استفاده نادرست از روشها و مداد و برنامه درسی
ب) عوامل محیطی: عوامل محیطی بسیاری وجود دارد که می‌تواند به پیچیدگی ناتوانی‌های یادگیری بیفزاید و حتی شاید سبب ساز آن باشد.
- تغذیه، بهداشت، تندرستی: انگیزش ضعیف، توجه ناکافی و ضعف در انجام کار بر اثر گرسنگی و وجود رنگ‌ها و مزه‌های مصنوعی در غذاها طبق نظر فاین گولد روی تحرک بیش از حد کودک مؤثر است. سرماخوردگی مزمن، مشکلات تنفسی، آلرژیها و … در ناتوانی یادگیری کودک مؤثر است. سقوط، آسیب دیدگی مغزی، ضربه وارد به سر و … در ناتوانی یادگیری مؤثر است.
- تحریک حسی: کودک در حال رشد، نیازمند درون دادهای حسی است تا دربارهٔ محیط و خود و هر دو بیاموزد. یعنی کودک به تجربه‌هایی نیاز دارد تا بیاموزد که چگونه بیاموزد.
- تحریک زبانی: زبان به واسطهٔ نقشش در تفکر و یادگیری سایر مهارتها در محیط زندگی کودک جایگاه ویژه‌ای دارد و ممکن است ناتوانی کودک از نبود مدل‌های درست در اوایل رشد وی سرچشمه گرفته باشد.
- رشد اجتماعی و عاطفی: بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری مضطرب، نامطمئن و بی‌اختیار و سرکش هستند که ممکن است این رفتارها با فقدان امنیت طبیعی، ثبات محبت و گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد.
ج) عوامل روانی: امکان دارد کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری در عملکردهای روانی پایه چون ادراک، حافظه و شکل درون به مفاهیم اختلال داشته باشند.
د) عوامل فیزیولوژیکی: بسیاری از متخصصان بر این باورند که علل اساسی و عمده ناتوانی‌های یادگیری آسیب دیدگی مغزی، شدید یا جزئی و صدمه وارده به دستگاه عصبی و مرکزی است.
ه) عوامل ژنتیکی: شواهدی در دست است که نشان می‌دهد ناتوانی‌های یادگیری احتمالاً در برخی خانواده‌ها بیش از دیگران دیده میشود در واقع عوامل ژنتیکی در شمار وسیعی از ناتوانی‌های یادگیری نقش دارد.
و) عوامل بیوشیمیایی: اختلال‌های گوناگون متابولیکی در حکم عواملی هستند که موجب ناتوانی‌های یادگیری می‌شوند مثل هایپوگلیسمی، کم‌کاری تیروئید و …
ز) عوامل پیش، هنگام و بعد از تولد
ح) تاخیر رشد: بندر، دهریش، جانسکی، لانگ فود … اظهار می‌دارند که عدم ظهور علائم رشد برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ممکن است از تاخیر رشد برخی اجزای دستگاه عصبی مرکزی سرچشمه گرفته باشد که این گونه کودکان پس از بزرگتر شدن بر این مشکلات غلبه میکنند.
ط) نقص جزئی در کار مغز: به نظر می‌آید هر گونه نتیجه‌گیری دربارهٔ حیاتی بودن آسیب دیدگی مغزی در کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری در بهترین شرایط فقط جنبه تجربی و آزمایشی دارد.
ی) تغذیه: بسیاری از والدین تصور میکنند با خوراندن حجم زیادی از مواد غذایی و خوراکی‌های چرب و شیرین به فراگیری فرزندان خود کمک میکنند، اما کارشناسان تغذیه معتقدند فراگیری مطالب درسی، نیازی به دریافت کالری بیشتر ندارد و این رویه علاوه بر مختل کردن یادگیری، منجر به بروز چاقی میشود.
نظریه‌های یادگیری
- نظریه‌های کارکردگرایی
- نظریه‌های تداعی‌گرایی
- نظریه‌های شناختی
- نظریه‌های نوروفیزیولوژیک
- نظریه‌های تکاملی
جستارهای وابسته
- یادگیری بصری
- یادگیری سریع
- نظریه یادگیری الکترونیکی
- یادگیری همیارانه
- نظریه یادگیری اجتماعی
- یادگیری تقویتی
- یادگیری سازمانی
- یادگیری سیار
- سامانه مدیریت یادگیری
- تحلیل یادگیری
- سبک‌های یادگیری
- رویکردهای دانش‌آموز به یادگیری
- ساخت‌گرایی (نظریه یادگیری)
- +++++
- +++++
نظریه یادگیری اجتماعی از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
یادگیری اجتماعی یک نظریه یادگیری و رفتار اجتماعی است که پیشنهاد می‌کند که رفتارهای جدید را می‌توان از طریق مشاهده و تقلید از دیگران به دست آورد. این نظریه بیان می‌کند یادگیری یک فرایند شناختی است که در یک زمینه اجتماعی شکل می‌گیرد و می‌تواند از طریق مشاهده یا آموزش مستقیم باشد یا حتی در غیاب سیستم تشویق و تنبه مستقیم (تقویت). علاوه بر مشاهده رفتار و یادگیری نیز رخ می‌دهد از طریق مشاهده پاداش و مجازات یک فرایند شناخته شده به عنوان نیابتی تقویت. هنگامی که یک رفتار خاص است پاداش به‌طور منظم آن را به احتمال زیاد باقی بماند؛ اگر یک رفتار خاص است که به‌طور مداوم تنبیه آن خواهد شد به احتمال زیاد دست بردارد.[
محتویات
تاریخچه
مطالعه یادگیری از طریق تقلید توسط دوتن از دانشجویان کلارک هال، یعنی نیل میلر و جان دلارد (۱۹۴۱) پایه‌گذاری شد؛ ولی نظریه تقلید و سرمشق‌گیری جدا از ریشه‌های رفتارگرایی خود در اوایل دهه ۱۹۶۰ شکل گرفت. رشد این نظریه، که اصولاً یادگیری مشاهدهای نامیده شد، تا حد زیادی مرهون پژوهش‌ها و نوشته‌های آلبرت باندورا از دانشگاه استنفورد بود. چشم‌انداز باندورا در طول سال‌های متمادی به‌طور شایان توجهی توسعه یافته و به عنوان نیروی سوق دهنده ای در تحقیقات تقلید و سرمشق‌گیری، به کار خود ادامه می‌دهد.
نظریه
یادگیری اجتماعی نظریه ای یکپارچه از نگاه رفتاری و شناختی است که مبین آن است که یادگیری در موقعیت‌های گوناگونی در جهانی واقعی می‌تواند رخ بدهد ۱۹۶۳ سالی بود که بندورا و و والتر آن را بیان داشتند ۱۹۷۷ در نهایت به اصول یادگیری اجتماعی نظریه به شرح زیر اعلام داشتند:
- مردم با مشاهده کردن رفتار دیگران و پیامدهای آن رفتارها می‌توانند یاد بگیرند
- یادگیری بدون تغییری در رفتار روی می‌دهد.
- پیامدهای رفتار در یادگیری نقش دارند.
- شناخت در یادگیری نقش دارد
عوامل محیطی در یادگیری اجتماعی
تقلید رفتار مردمان دیگر از چشم‌انداز شرطی شدن کنشگر، با برنامه تقویت ناپیاپی حفظ و نگهداری میشود، افراد همیشه به دلیل تقلید کردن پاسخ‌های دیگران تقویت نمی‌شوند، بلکه آنها اغلب از ادامه تقلید کردن اطرافیانشان به حد کافی تقویت می‌شوند. در واقع خود تقلید یک عادت میشود، پدیدهای که میلر و دلارد آن را تقلید تعمیم یافته نامیده‌اند. مردم اغلب برای سرمشق‌گیری از رفتارهای دیگران تقویت می‌شوند. باندورا مطرح کرده‌است که محیط، سرمشق‌گیری را تقویت می‌کند و همچنین شاید گاهی سرمشق‌گیری را به چند طریق ممکن تنبیه کند، بدین قرار:
- مشاهده‌کننده به وسیلهٔ الگو تقویت میشود. مردم اغلب کسان دیگری را تقویت میکنند که از اعمال آنها تقلید میکنند. برای مثال، یک گروه از پسران نوجوان به احتمال زیاد از ورود پسری که مانند آنها لباس بپوشد به گروهشان استقبال میکنند.
- مشاهده‌کننده توسط شخص سومی تقویت میشود. گاهی یک فرد بیشتر توسط شخص سومی تقویت میشود تا به وسیله یک الگو. برای مثال، هنگامی که کودکان از بچه‌های دیگر تقلید میکنند اغلب توسط والدین و معلمها تقویت می‌شوند.
- خود رفتار تولید شده به پیامدهای تقویت کننده منجر میشود. بسیاری از رفتارهایی که ما از طریق مشاهده دیگران یادمی‌گیریم، نتایج تقویت‌کننده به بار می‌آورند
- پیامدهای رفتار الگو بر رفتار مشاهده‌کننده به‌طور جانشینی اثر می‌گذارد. وقتی مردم می‌بینند که الگو پاسخ ویژه ای می‌دهد، پیامد آن پاسخ را نیز مشاهده میکنند. اگر یک الگو برای پاسخی تقویت شود. مشاهده‌کننده شاید افزایشی را در آن پاسخ از خود نشان دهد؛ این پدیده به عنوان تقویت جانشینی شناخته میشود
الگوها و زمینه فرایندهای شناختی
بعد شناختی نظریه یادگیری اجتماعی در بسیاری از جنبه‌های این نظریه آشکار است؛ یادگیری بدون عملکرد، پردازش شناختی در حین یادگیری، انتظارها و آگاهی از وابستگی‌های پاسخ – پیامد را می‌توان به عنوان نمونه ذکر کرد. بندورا سه نوع مختلف الگو را معرفی می‌کند:هنگامی که ما دربارهٔ سرمشق‌گیری فکر می‌کنیم، اغلب دربارهٔ یک الگوی زنده – شخصی واقعی که رفتار ویژه ای را ابراز می‌کند، فکر می‌کنیم. اما می‌توانیم با مشاهده یک الگوی نمادین (شخص یا شخصیتی که در یک فیلم، شوی تلویزیون، کتاب یا دیگر رسانه‌ها به نمایش در می‌آید) نیز یاد بگیریم. برای مثال، بسیاری از کودکان رفتارشان را از بازیکنان فوتبال، خوانندگان راک اند رول یا شخصیت‌های افسانه ای از قبیل سوپرمن” الگو برداری میکنند؛ و بالاخره می‌توانیم از آموزش‌های کلامی – توصیف دربارهٔ چگونه رفتار کردن، بدون اینکه اصلاً انسان دیگری (زنده یا نمادین) موجود باشد، یاد بگیریم. در زیر بعضی از فرایندهای نمادین که شامل فرایندهای رفتاری و شناختی است ذکر شده‌است:
+++++++++
حافظه (جانداران) از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد«خاطره» و «خاطرات»
حافظه و یادسپاری (به انگلیسی: Memory) قسمتی از شناخت (مغز) است که رمزگذاری و طبقه‌بندی اطلاعات بر عهده آن است. با حافظه اطلاعات و شناخت ماندگار به مرور تکمیل می‌شوندوبا اشاره کوچک کدها واطلاعات طبقه بندی شده آماده فعالیت و بر اعمال ما در آینده اثر می‌گذارند. پایه آن تشکیل ارتباطات موقتی قوی و کافی در قشر مغزی می‌باشد. حافظه اغلب به عنوان سیستم پردازش اطلاعات نیز شناخته میشود. براساس پژوهش انجام گرفته توسط Hampson و همکاران ۲۰۱۸ از سال ۱۹۵۷ به نقش مهم هیپوکامپ در رمزگردانی و حفظ اطلاعات اشاره شده‌است.[۱]حافظه، اثر الن لوی وارنر(۱۸۹۶–۱۸۴۴م) کتابخانه کنگره ساختمان توماس جفرسون، واشینگتن. دی سی.
فرایندهای موجود در حافظه شامل سه مرحله میشود:
- رمزگردانی (Encoding): سپردن به حافظه
- ذخیره‌سازی (Storage): نگهداری در حافظه
- بازیابی (Retrieval): فراخوانی از حافظه
محتویات
- ۱واژه‌شناسی
- ۲گروه‌بندی انواع حافظه
- ۳حافظه حسی (Sensory Memory)
- ۴حافظه کوتاه مدت (Short-term)
- ۵حافظه دراز مدت (Long-term)
- ۶عوامل مؤثر بر حافظه
- ۷اختلال‌های حافظه
- ۸تقویت حافظه
- ۹کاربردهای ویژه حافظه
- ۱۰زبان و گفتار
- ۱۱ساخت و دستکاری حافظه
- ۱۲منابع
واژه‌شناسی
معادل واژه حافظه در زبان انگلیسی Memory است که از واژه یونانی Mnemosyne برگرفته شده‌است. به باور یونانیان باستان مموسین (Mnemosyne) الهه حافظه بود و او را مادر ۹ رب‌النوع علم و هنر می‌دانستند. واژه حافظه در اصل یک واژه عربی و اسم فاعل است، یعنی اندام یا نیرویی که کار آن محافظت و نگهداری است. در واقع وظیفه آن محافظت از اطلاعاتی است که در ذهن انباشت میشود. پس در زبان فارسی حافظه را بایستی توانایی به یاد سپاری بدانیم.
گروه‌بندی انواع حافظه
هر چند از منظر علوم مختلف انواعی از حافظه وجود دارد (مانند حافظه فعال، آشکار، نهان و …) اما در رایج‌ترین گروه‌بندی‌های علمی حافظه را می‌توان در سه بخش « حافظه حسی» (Sensory Memory)، «حافظه کوتاه مدت»(Short-Term Memory) و «حافظه بلند مدت»(Long-Term Memory) مطالعه نمود.
حافظه حسی توسط حس‌گرهایی که در بخش‌های شنوایی، بینایی، و لامسه وجود دارد فعال میشود و مدت نگهداری اطلاعات در آن از چند دهم ثانیه تا چند ثانیه کوتاه بیشتر نمی‌شود. در موقعیتهایی که نگهداری و ذخیره‌سازی مطالب برای تعداد ثانیه‌های بیشتری مطرح است (اغلب کمتر از ۳۰ ثانیه)، با حافظه کوتاه مدت سر و کار داریم و در موقعیتهایی که مستلزم نگهداری مطالب برای مدت طولانی تری است (از چند دقیقه تا چندین سال)، نوع حافظه فرق می‌کند و گفته میشود با حافظه بلند مدت ارتباط داریم.
در مورد هر دو نوع حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، سه مرحله رمزگردانی، ذخیره‌سازی و بازیابی وجود دارد.
حافظه حسی (Sensory Memory)
حافظهٔ حسی آنچه توسط حواس درک می‌شوند را برای مدت کوتاهی ذخیره می‌کند. این نوع حافظه بسیار ناپایدار است. مدت زمان آن غیرارادی تعیین میشود و محتویات آن به صورت مستقیم به مرکز توجه فرد ربط ندارد.
این حافظه در بخش‌های شنوایی، بینایی، و لامسه فعال است. برای نمونه، مدت پایداری حس شنوایی در انسان در مقیاس ده ثانیه است و مدت پایداری حس بینایی چند دهم ثانیه است.
حافظه کوتاه مدت (Short-term)
حافظه کوتاه مدت ظرفیت بسیار محدودی دارد. فراخنای ارقام را در در نظر بگیرید، شرکت کنندگان در پژوهش به یک سری ارقام تصادفی گوش می‌دهند و سپس ارقام را بلافاصله با ترتیب درست تکرار میکنند. همچنین فاخنای حروف و واژگان نیز وجود دارد. تعداد بیشینه قطعه‌های اطلاعات یادآوری شده از حافظه، بدون خطا، معمولاً حدود ۷ ماده است (میلر، ۱۹۵۶).نوشتار اصلی: حافظه کوتاه مدت
حافظه دراز مدت (Long-term) نوشتار اصلی: حافظه بلند مدت
ذخیره‌سازی در حافظه کوتاه مدت به‌طور کلی از نظر ظرفیت و مدت زمان به شدت محدود می‌باشد. در حالی که حافظه دراز مدت، شامل اطلاعاتی است که به مدت زمان‌های مختلف، از چند دقیقه تا سراسر عمر (خاطرات کودکی یک فرد بزرگسال) در حافظه نگهداری می‌شوند. به عنوان مثال، شخصی که یک شماره هفت رقمی تصادفی را در حالی که فقط چند ثانیه قبل از فراموشی به خاطر می‌آورد، ولی ممکن است یک شماره تلفن خاص را سالیان سال در خاطر داشته باشد(توجه و تکرار). در حافظه دراز مدت معمولاً اطلاعات بر حسب معنا رمزگردانی می‌شوند؛ بنابراین، اگر موضوعاتی که باید یادآوری شوند، معنادار باشند، بهتر یادآوری می‌گردند. وقتی معنای مطلبی فهمیده نشود، بسیار سریع فراموش می‌گردد (مثل اینکه از برکردن چیزی که درک نمی‌شود بسیار سخت خواهد بود). هرچقدر ارتباطات معناداری بین مطالب وجود داشته باشد نیز بهتر یادآوری خواهند شد.
طبقه‌بندی حافظه بر اساس نوع اطلاعات موجود در حافظه بلند مدت
۱- حافظه اظهاری یا آشکار(DECLARATIVE/EXPLICIT): این حافظه نیاز به یادآوری آگاهانه و هشیارانه دارد. فرایند یادگیری در حافظه آشکار خودآگاه است. برای بازیابی آن به محرکات مختصر و سرنخ‌ها نیاز است. به دو زیر مجموعه تقسیم‌بندی می‌گردد:
- حافظه معنایی(SEMANTIC MEMORY): دانش عمومی ما از جهان پیرامون را در برمیگیرد. شامل واژه‌ها، ایده‌ها، مفاهیم، ساختارها و نمادهای کلامی می‌باشد. حافظه معنایی یک حافظه مرجع می‌باشد. حافظه معنایی مستقل از ساختار زمان و مکان می‌باشد. حافظه معنایی رمز گردانی انتزاعی دانش است.
- حافظه رویدادی(EPISODIC MEMORY): این حافظه رویدادها و تجارب سریالی (زنجیره‌ای) را در برمیگیرد. این حافظه به بافتار زمان و مکان وابسته است. حافظه رویدادی همان حافظه شخصی هر فرد می‌باشد مثل احساسات و هیجانات مربوط به یک زمان و مکان خاص. حافظه اتوبیوگرافیک نیز زیر مجموعه این حافظه می‌باشد که به حافظه یک رویداد خاص در زندگی شخصی فرد دلالت دارد. مثل: تاریخ یک رویداد مهم ملی، غذایی که دیشب میل کرده‌اید، نام یک همکلاسی قدیمی. در مجموع حافظه رویدادی عبارت است از به خاطر سپردن رویدادها به علاوه کل بافتار پیرامون آن.
۲- حافظه روندی یا ضمنی(PROCEDURAL/IMPLICIT):این حافظه به یادآوری خودآگاه و هشیارانه متکی نیست. فرایند یادگیری در حافظه ضمنی ناخودآگاه است. بیان گفتاری در آن درگیر نبوده و شامل مهارتهای حرکتی می‌باشد. مثل راندن دوچرخه یا نواختن پیانو. واکنش‌های هیجانی شرطی شده نیز در این دسته جای دارند.
فراموشی اندوخته‌های حافظه دراز مدت معمولاً ناشی از ناتوانی فرد در پیدا کردن موضوعات می‌باشد نه اینکه آن مطالب از حافظه پاک شده‌اند، بلکه مطالب وجود دارند ولی فرد نمی‌تواند مطالب را بازیابد. مثال این مورد شبیه این است که فرد در کتابخانه بزرگی به دنبال کتابی بگردد که اصلاً شماره ندارد. پیدا نکردن کتاب دلیل بر عدم وجود کتاب نیست، بلکه کتاب وجود دارد ولی درست طبقه‌بندی نشده‌است و در نتیجه قابل دستیابی نیست. مثال و دلیل این امر این است که در حالت هیپنوتیزم افراد قادر به یادآوری تمام جزئیات حوادث دوران کودکی خود هستند، در حالیکه، در شرایط عادی از عهده یادآوری این خاطرات برنمی آیند.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بازیابی موفقیت‌آمیز مطالب دو عامل اصلی وجود دارد:
۱–طبقه‌بندی صحیح مطالب. ۲–زمینه و شرایطی که مطلب در آن به یاد سپرده شده‌است. هرچقدر فرد اندوخته‌های خود را بهتر سازمان دهد، بهتر می‌تواند آنها را باز بیابد؛ زیرا فرایند بازیابی، مستلزم فرایند پیگیری و جستجو است و سازمان بندی مرتبه‌ای و مرحله‌ای این پیگردی را راحتتر و کارآمدتر میسازد.
حتی نتیجه مطالعات نشان می‌دهند که قرارگیری در شرایط مشابه شرایط یادگیری در بازیابی مطالب می‌تواند کمک‌کننده باشد.
عوامل مؤثر بر حافظه
حافظه انسان بسیار حساس و آسیب‌پذیر می‌باشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی است. با بررسی این عوامل و کاهش عوامل مخل، می‌توان توان و ظرفیت یادسپاری را افزایش داد. یکی از عوامل مؤثر بر حافظه، علل و عوامل هیجانی است. معمولاً افراد در موقعیتهایی که بار هیجانی دارند، چه منفی و چه مثبت، بیش از موقعیت‌های خنثی می‌اندیشند. اغلب افراد فراموش میکنند که فیلم بخصوصی را کجا دیده‌اند؛ ولی اگر به هنگام نمایش فیلم، در سینما آتش‌سوزی رخ دهد، هیچگاه این مطلب را فراموش نخواهند کرد.
با وجود این، هیجان‌های منفی معمولاً مانع از دستیابی به اطلاعات می‌شوند؛ مثلاً به هنگام امتحانی که فکر میشود آمادگی آن وجود ندارد، چنانچه سؤال اول را خوانده شود و فرد قادر به پاسخ گویی به آن نباشد، قدری اضطراب و وحشت می‌تواند او را در پاسخ دهی به سوالات بعدی ناتوان کند و بشدت توان بازیابی شخص را از اطلاعات موجود در حافظه اش کاهش دهد. در واقع اضطراب ناشی از این سؤال باعث حضور و هجوم افکار نامرتبط بر ذهن فرد میشود. افکاری مانند: «اصلاً بلد نیستم، حتماً در امتحان رد خواهم شد و…».
اغلب اینطور فرض میشود که فاصله زمانی عامل فراموشی است؛ ولی تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که زمان در این جهت، تنها به عنوان یکی از عوامل مؤثر در فراموشی کاربرد دارد که طی آن فعالیت‌هایی انجام میشود که آن فعالیت‌ها بر حافظه اثر می‌گذارند.
بنابراین، علت فراموشی ناشی از زمان نیست بلکه ناشی از تداخل بین یادگیری‌های قبلی و بعدی است. یادگیری مطالب، زمانی که بدون رعایت فواصل استراحت باشد، در یکدیگر تداخل ایجاد میکنند و یکی باعث مزاحمت دیگری میشود.
وقتی یادگیری یک مطلب در نگهداری مطلب بعدی اثر بگذارد، اصطلاحاً پدیده فراموشی در اثر «منع مؤثر قبلی» ایجاد شده‌است. فراموشی در اثر مزاحمت یادگیری عادت دوم بر عادت اول را «منع مؤثر بعدی» می‌نامند. بالا رفتن ظرفیت یادگیری و یادآوری قبل یا بعد از خواب در این است که به هنگام خواب مطلبی یادگرفته نمی‌شود که بر مطلب قبلی یا بعدی اثر کند و به این ترتیب یادگیری و یادآوری به بهترین شکل انجام می‌گیرد؛ بنابراین با رعایت فاصله زمانی و تکه‌تکه کردن مطالب فرایند یادگیری بسیار بهتر صورت می‌پذیرد.
اختلال‌های حافظه
باغ فراموشی، تصویرگری: افرایم موسی لی‌لین
فراموشی «از دست دادن دایمی یا موقتی توانایی یادآوری و بازشناسی چیزی می‌باشد که قبلاً یادگرفته شده‌است».
فراموشی تا اندازه‌ای پدیدهای عادی است. اگر همه مطالب در همه زمان‌ها به یاد داشته شده باشد، فرصتی برای یادگیری مطالب جدید باقی نمی‌ماند. فراموشی امری طبیعی است. طبیعی است مطالبی را که دیگر به کار نمی‌آیند یا جزئیات بی‌اهمیت موقعیت‌ها فراموش شود. فراموشی زمانی بیمارگونه تلقی میشود که فرد قادر به یادآوری و بازشناسی مسایل و موضوعات مهم و سرنوشت ساز نباشد.
حافظه یکی از آسیب پذیرترین و حساس‌ترین فرایندهای ذهنی بشر است و بشدت تحت تأثیر شرایط زندگی فرد است.
حافظه به محض وجود کوچکترین مقادیر اضطراب، افسردگی، فشار روانی(استرس)، اشتغال فکری و… دچار آسیب میشود که این آسیب با توجه به میزان و شدت ناراحتی روانی فرد شدت می‌یابد.
فراموشی پس گستر
اختلالات حافظه یا فراموشی‌های بیمارگونه دلایل دیگری نیز دارند. ضربه به سر یکی از علل بسیار مهم در ایجاد اختلالات حافظه است. معمولاً بعد از ضربه‌های شدید به مغز، فراموشی ایجاد میشود و فرد توانایی به یادآوری مطالب را از دست می‌دهد. ممکن است فردی که دچار ضربه و آسیب مغزی شده‌است، نتواند اتفاقات گذشته را به یاد آورد، به این نوع فراموشی، «فراموشی پس گستر» گفته میشود.
فراموشی پیش گستر
چنانچه فرد توانایی یادآوری خاطرات گذشته اش را داشته باشد ولی نسبت به اتفاقات بعد از ضربه دچار فراموشی گردد، اصطلاحاً به این حالت «فراموشی پیش گستر» گفته میشود. در بسیاری موارد، آسیب، فرسودگی و از میان رفتن سلول‌های مغزی به دنبال کهولت و سالخوردگی، مسمومیت، استفاده از مواد مخدر و الکل، بیماری‌های عفونی و غیره منجر به ایجاد اختلالات حافظه و فراموشی می‌گردند.
فراموشی روان زاد
در بعضی موارد، فراموشی به علت مسایل روانشناختی، تعارضات و کشمکش‌های فرد ایجاد میشود، به این نوع فراموشی، «فراموشی روان زاد» گفته میشود. فرد به‌طور ناگهانی قسمتی از خاطرات مهم شخصی اش را از دست می‌دهد. در این مواقع فرد واقعاً مطالب و اتفاقات را فراموش نکرده‌است بلکه توانایی وی در به یاد آوردن مطالب دچار اشکال شده‌است به علت وجود تعارض‌ها و کشمکش‌های روانی شدید، مطالب به قدری برای وی دردناک اند که وی این مطالب را از صحنه آگاهی خود دور می‌کند تا از فشار، ناراحتی و آزار آنها رها باشد. معمولاً این نوع فراموشی زمانی رخ می‌دهد که فرد کاری را انجام داده باشد که با عقاید، ارزش‌ها و باورهای وی متضاد باشد؛ و بنابراین، با عدم یادآوری این خاطرات از فشار و ناراحتی انجام دادن آن عمل رها میشود. سربازی که در جنگ و در عملیات جنگی به علت ترس و وحشت از آسیب دیدن و مرگ، سنگر خود را رها می‌کند و به دوستان خود خیانت می‌کند، بعد از رسیدن به منطقه امن، در رابطه با عمل خود دچار احساس گناه شدید میشود و برای رهایی از این احساس گناه و ندای وجدان به‌طور ناخودآگاه نسبت به صحنه جنگ، عملیات، زد و خورد و… دچار فراموشی می‌گردد.
فرار روان زاد
«فرار روان زاد» یکی دیگر از اختلالات حافظه است که در طی این بیماری فرد ناگهان هویت خود را فراموش می‌کند و به مکان دیگری می‌رود و هویت جدیدی برای خود اتخاذ می‌کند (تماماً به‌طور ناخودآگاه). این افراد ممکن است هویت خویش را بدست آورند. این نوع فراموشی نیز به دنبال مشکلات هیجانی–عاطفی و احساس گناه، شرم، و… ایجاد میشود و در حقیقت نوعی فرار از خاطرات آزارنده و فشار و استرس زندگی است.
تقویت حافظ
روشهای تقویت حافظه، روش‌هایی هستند که توان و ظرفیت رمزگردانی و بازیابی را افزایش می‌دهند؛ و دستیابی به مطالب ذخیره شده را راحتتر و سریعتر می‌سازند. ۱–روش تقطیع (قطعه قطعه کردن) مطالب
گنجایش حافظه کوتاه مدت ۲±۷(بین ۵ تا ۹قطعه) است؛ بنابراین از طریق افزایش اندازه قطعه‌ها و نه از طریق افزایش تعداد قطعه‌ها می‌توان ظرفیت حافظه کوتاه مدت را افزایش داد. نگهداری عدد ۱۳۷۰۱۹۸۰۱۳۵۷ در حافظه کوتاه مدت غیرممکن است در حالی که نگهداری ۱۳۵۷–۱۹۸۰–۱۳۷۰ در حافظه کوتاه مدت بسیار راحتتر است.
۲–رمزگردانی تصویری
میشود بین موضوعات نامربوط، ارتباطات معناداری به وجود آورد و آن را مبدل به تصویری ذهنی کرد؛ مثلاً فردی برای به خاطر سپردن اسم رمز شب که عبارت بود از کلاغ، گوجه، باران این رابطه و این تصویر ذهنی را برقرار کرد:کلاغ در زیر باران گوجه خورد (به همراه تصویرسازی). و همچنین میشود اطلاعات جدید را با چیزی که از قبل در حافظه بوده ارتباط داد؛ مثلاً وقتی که فرد نام یک نوع غذای جدید را یادمی‌گیرد، می‌تواند در مورد غذای مشابه آن فکر کند.
۳–ژرف نگاری معانی
هرچقدر موضوعات عمیق‌تر بررسی شوند، بهتر در حافظه خواهند ماند. ایجاد رابطه معنی دار بین مطالب می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
۴–زمینه‌سازی
هر مطلب در محیط و شرایطی که آموخته شده بهتر به یاد می‌آید. اگرچه امکان ندارد برای به یاد آوردن هر مطلبی بتوان به محیطی که آن مطالب در آنجا یادگرفته شده برگشت نمود؛ ولی می‌توان آن محیط را در ذهن زنده و بازسازی کرد؛ مثلاً برای به یاد آوردن اسامی همکلاسی‌های دوران دبستان بهتر است به مدرسه‌ای که رفته می‌شده، فکر کرد.
۵–طبقه‌بندی مطالب
منظم بودن و طبقه‌بندی موضوعات در حافظه، بازیابی و یادآوری آنها را آسان‌تر میسازد.
۶–مرور و تکرار ذهنی
«تکرار مادر دانایی است» شرط نتیجه گرفتن از این روش این است که تکرار به نحو مفید و مثبتی انجام گیرد، باید در هر بار که مطلب تکرار میشود، نکته جدیدی را پیدا کرد و از تکرار ماشینی خودداری کرد.
۷–روش «پس ختام»
این روش از بهترین و معروف‌ترین فنون تقویت حافظه است. نام این روش از شش حرف اصلی ۶ مرحله این روش اقتباس شده‌است:مطالعات انجام شده در دانشگاه کیوتو نشان می‌دهد، شامپانزه‌ها دارای حافظه تصویری می‌باشند.
۱)پیش خوانی ۲)سوال کردن ۳)خواندن ۴)تفکر ۵)از حفظ گفتن ۶)مرور و تکرار این روش به هر سه اصل اساسی تقویت حافظه مبتنی است: ۱)سازماندهی مطالب ۲)معنایابی مطالب ۳)تمرین بازیابی.
۸–آرام سازی
هیجان‌های منفی مانند ترس، غم، اندوه و… مانع دستیابی افراد به اطلاعات موجود در حافظه میشود. عدم وجود هیجان‌های منفی و وجود آرامش یادآوری را تسهیل خواهد نمود.
۹–جلوگیری از تداخل
جهت جلوگیری از تداخل مطالب یادگرفته شده در یکدیگر، می‌بایست مطالب با فاصله زمانی و بعد از استراحت مطالعه شود. استراحت، تداخل مطالب را بشدت کاهش می‌دهد و یادگیری و یادآوری را بشدت تقویت می‌کند. یادگیری مطالب قبل یا بعد از خواب بسیار مناسب است زیرا تداخل مطالب پیش نمی‌آید.
۱۰- روش استفاده از بافت در بهسازی حافظه
از آنجا که بافت نشانه بازیافتی نیرومندی است می‌توان با بازآفرینی بافتی که یادگیری در آن صورت گرفته، حافظه را بهبود بخشید؛ مثلاً اگر جلسات درسی شما همیشه در اتاق معینی تشکیل شود، شما در این اتاق بهتر از هر جای دیگری مطالب آن درس را به یاد خواهید آورد، چون بافت آن اتاق بهترین نشانه بازیافتی برای مطالب درس شما محسوب میشود. با این وجود اغلب اوقات وقتی می‌خواهیم چیزی را به یاد بیاوریم، نمی‌توانیم عملاً به بافتی بازگردیم که یادگیری در آن صورت گرفته‌است؛ مثلاً وقتی می‌خواهید نام یک همکلاسی دوره دبیرستان خود را به یاد بیاورید و نام او فوراً به ذهن شما نمی‌آید، صرفاً برای به خاطر آوردن آن روانه دبیرستان دوره تحصیل خود نمی‌شوید. در چنین موقعیتهایی میتوانید بافت را به‌طور ذهنی بازسازی کنید.
۱۱- روش سازمان دهی در بهسازی حافظه
روش سازمان دهی به این دلیل بازیابی را بهبود می‌بخشد که بر کارایی پیگردی در حافظه می‌افزاید و به نظر می‌رسد که ما می‌توانیم اطلاعات بسیار زیادی را یاد اندوزی و بازیابی کنیم. به شرط این که این اطلاعات را سازمان داده باشیم. با مشخص کردن مطالبی از یک فصل درسی که باید به خاطر سپرده شوند، با توجه به عناوین و سر فصل‌های بیان شده، چارچوب کلی درس را ترسیم و سازمان دهی می‌کنیم. این کار هم از سوی معلم و هم از سوی خود فرد یادگیرنده قابل انجام است، اما زمانی که توسط خود یادگیرنده انجام میشود، تأثیرات قویتری خواهد داشت.
۱۲-روش تمرین بازیابی در بهسازی حافظه
در این روش که به صورت تمرین بازیابی انجام میشود، میتوانید دربارهٔ مطلب مورد یادگیری سوالاتی از خود مطرح کنید. بعد میتوانید بخش‌های معینی را که در دور اول برایتان مشکل بود، مجدداً بخوانید تا بهتر درک کنید.
طبق تحقیقات انجام گرفته، افرادی که بعد یادگرفتن موضوعات جدید برای مدت ۸ ساعت خوابیدند در مقایسه با کسانی که نخوابیدند، توانستند بهتر نام‌ها و اسم‌ها را به یاد بیاورند.
تحقیقات علمی در مورد اثرگذاری روشهای بهبود حافظه
یک تحقیق مربوط به دانشگاه UCLA که در سال ۲۰۰۶ در American Journal of Geriatric Psychiatry چاپ شد نشان می‌دهد که انسان‌ها می‌توانند قابلیت‌های شناختی و کارایی حافظه‌شان را با تغییرات ساده‌ای در شیوهٔ زندگی مانند تمرینهای حافظه، تغذیهٔ سالم، تناسب اندام و کاهش استرس بالا ببرند. این تحقیق ۵۳ نفر را با میانگین سنی ۵۳ سال را تحت بررسی قرار داد. از هشت نفرشان خواسته شده بود تا رژیمی سالم را اجرا کنند که شامل استراحت(relaxation)، تمرینهای فیزیکی و فکری بود. بعد از ۱۴ روز آنها فصاحت گفتار (word fluency) و نه حافظه بهتری نسبت به بقیه نشان دادند. البته هیچ تحقیقی مربوط به اثر بلند مدت بررسی نشد و در نتیجه نامعلوم است که این تأثیر بلند مدت باشد.
کاربردهای ویژه حافظه
زبان و گفتار
زبان به حافظه معنایی وابستگی دارد، از این روی برخی از قسمت‌های مغز مشترکاً برای زبان و حافظه بهره‌گیری می‌شوند. شکل‌دادن به سخن به گونه دوجانبه در ناحیه‌های حرکتی صورت می‌پذیرد؛ ولی تحلیل زبان و شکل‌گیری سخن در بیشتر افراد تنها در بخش‌هایی از نیمکره چپ صورت می‌پذیرد. دو بخش دخیل در این فرایند بر این پایه‌اند:
- بروکا 2. ناحیه ورنیک
ناحیه بروکا در جلوی ناحیه مهار صدای کورتکس حرکتی چپ واقع شده‌است. این ناحیه حرکت کلامی و نوشتاری را سرهم می‌کند. برای نمونه بیمارانی که در این بخش آسیب می‌بینند
- زبان را کاملاً می‌فهمند
- میشود توانا به نوشتن بدون نقص باشند
- گاهی بدون درنگ گفتگو میکنند
ناحیه ورنیک بخشی از کورتکس ربط دهنده شنوایی و دیداری است. این بخش مسوول شکل‌دهی درونمایه زبان می‌باشد. برای نمونه بیمارانی که در این بخش آسیب می‌بینند
- توانا به نام بردن اشیاء نمی‌باشند
- توانا به درک مفهوم لغات نیستند.
- به آسانی توانا به شکل‌دادن سخن، ولی بیشتر بدون مفهوم، می‌باشند
ساخت و دستکاری حافظه
هر چند ما علاقه داریم که فکر کنیم حافظهٔ ما مثل یک دستگاه ضبط عمل می‌کند اما در اصل اینچنین نیست. . برای تشریح بیشتر یک تحقیق مشهور انجام شده توسط الیزابت لفتس و جان پامر(۱۹۷۴) است که از افراد خواسته می‌شد تا فیلمی مربوط به صحنهٔ تصادفی را تماشا کنند و بعد از آنها سؤال پرسیده می‌شد که چه چیزی دیده‌اند. آن افرادی که از آنها پرسیده شد ” ماشین‌ها چقدر سرعت داشتند وقتی همدیگر را در هم کوبیدند (smashed)” به‌طور کلی سرعت را بیشتر از گروهی تخمین زدند که از آنها پرسیده شد ” ماشین‌ها چقدر سرعت داشتند وقتی همدیگر را با هم برخورد کردند (hit)”. هم چنین وقتی یک هفته بعد از آنها پرسیده شد آیا شیشهٔ شکسته‌ای در فیلم دیدند یا خیر، گروه اول دوبرابر گروه دوم جواب “بله” را گفتند. هیچ شیشهٔ شکسته‌ای در فیلم وجود نداشت. در نتیجه صرفاً نحوهٔ جمله‌بندی جملات باعث اختلال در یادآوری آنان شد. نحوهٔ جمله‌بندی باعث شد تست شوندگان حافظه‌های متفاوتی برای خود بسازند.نتیجهٔ این تحقیق به انواع و اقسام مختلف در نقاط مختلف جهان تست و تأیید شده‌است. اینکه اطلاعات انحرافی باعث یادآوری اشتباه و ساخت حافظه‌ای شود که عملاً رخ نداده‌است.
کوین هورسلی قهرمان سال ۱۹۹۵ مسابقات حافظه در جهان به تازگی کتابی با عنوان «حافظه نامحدود» منتشر کرده‌است که مطالعه آن به شما می‌آموزد که چگونه از حافظه خود استفاده بهتری بکنیم.
+++++
هوش از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
هوش توانایی ذهنی است و قابلیت‌های متنوعی همچون استدلال، برنامه‌ریزی، حل مسئله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان، و یادگیری را در بر می‌گیرد. نظریه‌های هوش در طول تاریخ تغییر کرده‌اند . پژوهشگران می‌گویند با نوشیدن شیر، خوردن جگر، تخم مرغ و بادام زمینی، کولین بیشتری به مغز می‌رسد و هوش و حافظه تقویت میشود. پژوهشگران با سنجیدن سطح کولین مغز به میزان هوش افراد پی می‌برند.
محققان موفق به شناسایی دو خوشه ژنی شده‌اند که عامل هوش و توانایی شناختی مغز است؛ از طرفی در صورت جهش می‌تواند منجر به بیماری صرع شود. مطالعات محققان کالج سلطنتی لندن نشان می‌دهد که دو خوشه ژنی به نام‌های M1 و M3، در هوش و توانایی‌های ذهنی از جمله حافظه، تمرکز، سرعت پردازش، استدلال و عملکرد اجرایی مؤثر هستند. این دو خوشه ژنی متشکل از صدها ژن هستند و تصور میشود که توسط به اصطلاح یک سوییچ مرکزی کنترل می‌شوند.
محتویات
- ۱هوش‌بهر
- ۲هوش هیجانی
- ۳تیزهوشی
- ۴الگوی جهانی بهرهٔ هوشی
- ۵انتقادها به مفهوم هوش
- ۶هوش و یادگیری زبان دوم
- ۷جستارهای وابسته
- ۸منابع
- ۹پیوند به بیرون
هوش‌بهر نوشتار اصلی: بهره هوشی
در سنجش‌های سنتی تر تیزهوشی، افرادی که میزان بهره هوشی (هوش‌بهر – IQ) آنها از حد مشخصی بیشتر باشد ،تیزهوش نامیده می‌شوند. این حد مشخص در نمونه‌گیری‌های مختلف، با توجه به نوع آزمون و جامعهٔ آماری که بهرهٔ هوشی به صورت نسبی نسبت به آن سنجیده میشود ،متفاوت است. اما باز هم به صورت معمول می‌توان ۱۳۰ را عددی دانست که در بیشتر آزمون‌ها مرز تیزهوشی فرض میشود و به افرادی که بهرهٔ هوشی بیش از این مقدار را داشته باشند تیزهوش گفته میشود. آزمونهای هوش بر مبنای جامعه آماری و شرایط خاص آن جامعه آماری تنظیم میشود و لزوماً نمی‌تواند برای تمامی جوامع یک هوش بهر را اختصاص دهیم.
هوش هیجانی نوشتار اصلی: هوش هیجانی
هوش هیجانی (یا هوش احساسی یا هوش عاطفی که با حروف اختصاری EQ نشان داده میشود) بخش مهمی از «هوش» است که شامل توانایی شناخت، درک و تنظیم هیجان‌ها (احساسات) و استفاده از آنها در زندگی است. اصطلاح هوش هیجانی را اولین بار در سال ۱۹۹۰ روانشناسی بنام سالوی برای بیان کیفیت و درک احساسات افراد، همدردی با احساسات دیگران و توانایی اداره مطلوب خلق و خو به کاربرد. هوش هیجانی از چهار مهارت اصلی تشکیل میشود:
- خودآگاهی: توانایی شناسایی دقیق هیجان‌های خود و آگاهی از آنها به هنگام تولید. خودآگاهی، کنترل تمایلات خود در نحوه واکنش به اوضاع و افراد مختلف را نیز شامل میشود. فردی که از هوش هیجانی بالایی برخوردار است، نسبت به احساسات خود، آگاهی بی واسطه و بدون وقفه دارد.
- خود مدیریتی: یعنی اینکه بتوانید واکنش‌های هیجانی خود را در مقابل همه مردم و شرایط مختلف کنترل کنید.
- آگاهی اجتماعی: توانایی در تشخیص دقیق هیجانات دیگران و درک اینکه دقیقاً چه اتفاقی در حال روی دادن است. این موضوع اغلب به این معناست که طرز تفکر و احساسات دیگران را درک می‌کنید، حتی زمانی که خودتان همان احساسات یا تفکرات را ندارید و این همان همدلی است.
- مدیریت رابطه: توانایی در به‌کارگیری «آگاهی از هیجانات دیگران» به منظور موفقیت درکنترل و مدیریت تعامل‌ها، همچنین این توانایی، ارتباط واضح با شرایط و کنترل مؤثر تعارض‌های دشوار را شامل میشود.
تیزهوشی
«تیزهوشی» مجموعه‌ای است از استعدادها، ویژگی‌های شخصیتی، و الگوهای رفتاری. تیزهوشی به معنای وسیع آن ویژگی برجسته‌ای است که ورای مفهوم صرف هوش‌بهر (IQ) قرار دارد. آزمون‌هایی برای سنجش میزان تیزهوشی ساخته شده‌اند که تنها بخشی از مفهوم تیزهوشی را می‌سنجند، تشخیص، روان‌سنجی و ساختار تیزهوشی محل بحث و اختلاف نظر است و حوزه‌ای در حال پیشرفت است.
تیزهوشی پنهان
تیزهوشی پنهان (نهفته) برای گروه بزرگی از افراد به کار می‌رود: تیزهوشان ناتوان از یادگیری، تیزهوشان معلول، تیزهوشان در معرض خطر، تیزهوشان متفاوت از نظر فرهنگی یا نژادی، تیزهوشان کم آموز و زنان تیزهوش.
گروهی از اینان در شرایط نامساعد محیطی، طبقه اقتصادی – اجتماعی پایین، اقلیت نژادی و قومی قرار دارند یا زبان رسمی زبان دوم آنهاست. دانش‌آموزان دختر نیز در این گروه جای می‌گیرند.
گروه دوم با معیارهای تشخیص سنتی مدارس غیرپیشرفته تلقی می‌شوند مانند دانش‌آموزانی که در زمینه‌های متفاوت خلاقیت و هوش‌های گوناگون برجسته‌اند مانند هنرهای تجسمی و نمایشی، رفتار روانی – اجتماعی رهبری، توانایی‌های حرکتی.
گروه سوم دانش‌آموزان کم آموز تحصیلی، معلولان حرکتی، ناتوانان در یادگیری و افراد دچار مشکلات عاطفی را شامل میشود
دام هوش
بسیاری از مردم که خود را بسیار باهوش می‌دانند، الزاماً متفکران خوبی نیستند. آنان در «دام هوش» گرفتارند. این دام جنبه‌های بسیاری دارد، که در اینجا فقط به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
شخص بسیار باهوش می‌تواند دربارهٔ موضوعی عقیده‌ای را بپذیرد و از هوش خود جهت دفاع از این عقیده استفاده کند. این شخص هر چه باهوش‌تر باشد بهتر می‌تواند از عقیده‌اش دفاع کند. هر چه دفاع از عقیده بهتر باشد، شخص نیاز کمتری به انتخاب‌های دیگر پیدا می‌کند، یا به حرف دیگری گوش می‌دهد. اگر شما خود را محق بدانید، چرا باید این کار را بکنید؟ در نتیجه، بسیاری از ذهن‌های بسیار باهوش در دام فکرهای ضعیف می‌افتند؛ زیرا قادرند از این فکرها دفاع کنند.
جنبه دوم دام هوش، آن است که شخص با این اندیشه بزرگ میشود که خود را از اطرافیانش باهوش‌تر می‌داند (شاید هم این تصور درست باشد)، می‌خواهد بیشترین سود ممکن را از هوش خود ببرد. سریع‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای سود بردن از هوش «اثبات اشتباه دیگران» است. یک چنین سیاستی فوراً نتیجه می‌دهد و برتری شما را محرز میسازد. سازنده بودن، پاداش کمتری دارد؛ زیرا ممکن است سال‌ها کار لازم باشد تا مؤثر بودن عقیده‌ای آشکار گردد؛ بنابراین، بدیهی است انتقادی و مخرب بودن، کاربرد بسیار خوشایندتری برای افراد باهوش است.
رابطه تیزهوشی و نگرانی
هوش زیاد دردسرهای خودش را هم دارد و یکی از آنها، همیشه نگران بودن است. پژوهش گران معتقدند، افرادی که بیش از حد نگران هستند، غالباً آدم‌های باهوشی هستند و نگرانیشان به جای اینکه به زندگی آنها آسیبی بزند، در موقعیت‌های سخت به دادشان می‌رسد. نگرانی آدم‌های باهوش باعث میشود کمتر گرفتار موقعیت‌های خطرناک شوند و بیشتر از دیگران از موقعیت‌های سخت جان سالم به در ببرند. نگرانی ناشی از نگاه کردن و تحلیل ابعاد و جزییات یک موقیعت خاص است “/>
الگوی جهانی بهرهٔ هوشی
بر اساس مطالعات انجام شده بهرهٔ هوشی در برخی مناطق زمین بالاتر از دیگر مناطق است. بهرهٔ هوشی در گوشه و کنار جهان از تنوع و تفاوت بالایی در میان کشورهای مختلف یا شهروندان یک کشور با هم برخوردار است. دلیل این تفاوت برای مدت زمانی طولانی مورد توجه دانشمندان قرار داشت و پرسش اصلی نیز اینجا است که آیا دلیل این تفاوت در ریشه‌های ژنتیکی انسان‌ها نهفته‌است یا شرایط محیطی. بر اساس نتایج پژوهش‌ها، تنوع در بهرهٔ هوشی دلیل تکاملی دارد و نه ژنتیکی. تاکنون دانشمندان زیادی برای توضیح الگوی جهانی بهرهٔ هوشی دلایل متعددی بیان کرده‌اند، برخی دلیل آن را اختلاف در میزان تحصیلات، عده‌ای آب و هوای سرد و سختی زندگی در این شرایط آب و هوایی را دلیل این اختلاف عنوان کرده‌اند. بهرهٔ هوشی بالا نشانه‌های زیادی دارند، بالا بودن نمرات درسی، بالا بودن سطح تحصیلات، سلامت، عملکرد بالا در زمینه شغلی، دستمزد بالاتر و کاهش خطر چاقی.
نوزادان در حدود ۹۰ درصد از کالری بدن خود را صرف ساختن و فعال کردن مغز خود میکنند. مغز بزرگسالان نیز بیش از یک چهارم انرژی بدن را صرف خود می‌کند. از این رو در صورتی که در دوران کودکی و در مدت زمانی که مغز در حال ساخته شدن و کامل شدن است، رویدادی ناخواسته منجر به از دست رفتن انرژی بدن شود، مغز دچار آسیب‌دیدگی خواهد شد. بیماری‌های عفونی یکی از اصلی‌ترین عوامل در از بین بردن بخش زیادی از انرژی بدن و اختلال در روند رشد مغز هستند. ارتباط بسیار قدرتمندی میان میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی و بهرهٔ هوشی وجود دارد، با کنترل عواملی مانند تحصیلات، ثروت ملی و دما، ابتلا به بیماری‌های عفونی یکی از دقیق‌ترین شاخص‌ها برای پیش‌بینی بهرهٔ هوشی در میان کشورها است. بررسی‌ها نشان می‌دهند ابتلا به بیماری‌های عفونی شاید تنها شاخص اصلی برای تعیین میانگین بهرهٔ هوشی ملی باشد. مطالعه بر روی افراد به ویژه کودکان نیز این فرضیه را تأیید می‌کند، برای مثال کودکانی که دچار عفونت‌های گوارشی هستند در طول زندگی خود از بهرهٔ هوشی پایین‌تری برخوردارند. پس تنوع در بهرهٔ هوشی دلیل تکاملی دارد و نه ژنتیکی
انتقادها به مفهوم هوش
غالباً معیارهای معینی نظیرِ توانایی حلِ مسئله، استدلال، قدرتِ حافظه و مانند آن را تعیین کنندهٔ هوش در هر فرهنگی می‌دانند. دانشمندانی نظیر بری (۱۹۷۴) شدیداً با این عقیده مخالف‌اند. آنها طرفدارِ نسبی‌گرایی فرهنگی ست. از این دیدگاه، مفهوم هوش از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. برای مثال استرنبرگ (Sternberg)(۱۹۷۴) نشان داد که مهارتهای هماهنگی در جوامعِ بدوی و نانویسا برای زندگی این جوامع بسیار ضروری به‌شمار می‌آیند و به عنوانِ معیاری برای سنجشِ میزان هوش افراد بکار می‌رود. (مثلاً آن دسته از مهارتهای حرکتی که برای تیراندازی با تیر و کمان لازم است). با این حال این مهارتها برای اکثر مردمِ جوامع با سواد و پیشرفته تر هیچ رابطه‌ای با هوش ندارند. در فرهنگ‌های غربی، هوش را اغلب تواناییِ فرد در حلِ مسائلِ دشوار و تفکرِ خلاق می‌دانند. در حالی که در بسیاری از فرهنگ‌های غیر غربی هوش تا حد زیادی تحتِ شرایطِ اجتماعی بررسی میشود. در این گونه فرهنگ‌ها میزانِ نقش پذیری فرد در مسئولیت‌های اجتماعی، همکاری با دیگران و مهارت در ایجاد روابطِ بینِ فردی به عنوانِ معیاری برای سنجشِ هوش در نظر گرفته می‌شوند. هوش توانایی انجام امور مختلف زندگی است که هر فرد با توجه به تجربیات و دانش خود بتواند به بهترین شکل ممکن آنرا انجام دهد.
هوش و یادگیری زبان دوم
هوش به‌طور سنتی از نظر توانایی‌های زبانی و منطقی-ریاضی تعریف شده‌است. تصور ما از IQ (بهره هوشی) بر چند نسل آزمایش این دو حوزه مبتنی است که از پژوهش آلفرد بینت در اوایل قرن بیستم نشأت می‌گیرد. به نظر می‌رسد موفقیت در مؤسسات آموزشی و به‌طور کلی در زندگی به بهره هوشی وابسته است. از دیدگاه الگوی یادگیری هدفمند آزوبل، بی‌شک هوش بالا متضمن فرایند بسیار مؤثر به یاد سپاری اقلام است که به خصوص در ایجاد سلسله‌مراتب مفهومی و حذف سامان‌مند سلسله‌مراتبی که مفید نیستند، ثمربخش است. سایر روانشناس‌های شناختی به صورتی پیچیده‌تر به فرایند حافظه و سیستم به‌یادآوری پرداخته‌اند.
در درک ارتباط میان هوش با یادگیری زبان دوم، آیا می‌توان به سادگی چنین گفت که یک فرد «باهوش» می‌تواند در یادگیری زبان دوم موفق‌تر باشد، صرفاً به این دلیل که هوش بیشتری دارد؟ به هر حال، ظاهراً بزرگ‌ترین مانع در یادگیری زبان دوم به مسئله حافظه برمی‌گردد، به طوری که فقط اگر بتوان تمام چیزهایی را که تدریس یا شنیده میشود، به خاطر سپرد، می‌توان در یادگیری زبان بسیار موفق بود. به نظر می‌رسد «بهره هوشی یادگیری زبان» ما پیچیده‌تر از اینها باشد.
هوارد گاردنر (۱۹۸۳) یک تئوری بحث‌انگیز از هوش ارائه داد که تفکرات سنتی را راجع به بهره هوشی در هم ریخت. گاردنر هفت شکل مختلف از دانش معرفی کرد که از نظر او تصویری جامع‌تر از هوش به دست می‌دهند. او پنج شکل دیگر هوش علاوه بر دو شکل معمول (یعنی شمارة ۱ و ۲) ارائه داد:
- زبانی
- منطقی-ریاضی
- هندسی یا فضایی (توانایی شناخت راه در یک محیط، ایجاد تصویر ذهنی از واقعیت و تغییر بی‌درنگ و آسان آن)
- موسیقایی یا آهنگین (توانایی درک و ایجاد الگوهای آهنگین و نواختی)
- جسمانی-حرکتی (حرکت جنبشی مناسب، مهارت عضلانی)
- میان‌فردی (توانایی درک دیگران، احساسات، انگیزه‌ها و نحوه تعامل آنها با یکدیگر)
- درون‌فردی (توانایی درک و شناخت خویشتن، ایجاد حس خودشناسی یا آگاهی به هویت و ماهیت خود)
گاردنر معتقد بود که ما با توجه به همان دو مقوله اول، سایر توانایی‌های ذهنی بشر را نادیده می‌گیریم و فقط بخشی از توانمندی کلی ذهن انسان را مد نظر قرار می‌دهیم. علاوه بر این، او نشان داد که تعریف سنتی ما از هوش، فرهنگ‌گراست یعنی به فرهنگ محدود میشود. «حس ششم» یک شکارچی در گینه نو یا توانایی‌های رهیابی یک ملوان در جزیره میکرونزی با تعریف غرب از بهره هوشی توجیه نمی‌شوند.
رابرت استرنبرگ (۱۹۸۵، ۱۹۸۸) نیز به صورتی مشابه و بنیادین دنیای اندازه‌گیری سنتی هوش را تکان داده‌است. استرنبرگ در دیدگاه «سه‌گانه» خود راجع به هوش، سه نوع «هوشمندی» ارائه داد:
- توانایی برای تفکر تحلیلی جزء به جزء
- توانایی تجربی برای تفکر خلاق و ترکیب خردمندانه تجارب مجزا و متفاوت
- توانایی بافتی یا زمینه‌ای: «فن شهر زیستی» که فرد را قادر میسازد تا «بازی مدیریت محیط (دیگران، موقعیت‌ها، نهادها، بافت‌ها) را بازی کند».
استرنبرگ استدلال کرد که قسمت عمده تئوری روان‌سنجی به سرعت ذهن مربوط میشود و بنابراین پژوهش خود را به آزمون‌هایی اختصاص داد که بصیرت، حل مسئله واقعی، شعور، ایجاد تصویر وسیع‌تر از اشیاء و سایر امور عملی را می‌سنجند و به موفقیت در زندگی بسیار نزدیکند.
سرانجام، اثر دانیل گلمن به نام هوش عاطفی (۱۹۹۵) در تلاشی دیگر به منظور یادآوری انحراف تعاریف و آزمونهای هوش سنتی، به‌طور منطقی احساس را به جای کارکرد فکری قرار می‌دهد. حتی مدیریت چند احساس اصلی- خشم، ترس، لذت، عشق، نفرت، شرم و غیره- نیازمند پردازش مؤثر ذهنی یا شناختی است. گلمن در بحث بیشتر استدلال می‌کند که «ذهن عاطفی بسیار حساس‌تر و سریعتر از ذهن عقلی است و حتی بدون یک لحظه درنگ و بدون اینکه بداند چه می‌کند، دفعتاً واکنش نشان می‌دهد. این سرعت از واکنش آگاهانه و تحلیلی که نشانه ذهن متفکر است، جلوگیری می‌کند» (گلمن ۱۹۹۵: ۲۹۱). نوع ششم و هفتم هوش مورد نظر گاردنر (میان و درون‌فردی) نیز حاکی از پردازش عاطفی است، اما گلمن عاطفه را در بالاترین سطح سلسله مراتب توانایی‌های انسان قرار می‌دهد.
با افزایش مفاهیم و اشکال مختلف هوش توسط گاردنر، استرنبرگ و گلمن، راحتتر می‌توانیم به رابطه بین هوش و یادگیری زبان دوم پی ببریم. در تعریف سنتی خود، هوش با موفقیت در یادگیری زبان دوم چندان ارتباطی ندارد یا به عبارت دیگر، افراد، صرفنظر از میزان بهره هوشی خود (با بهره‌های هوشی متفاوت) در یادگیری زبان دوم موفق بوده‌اند. اما گاردنر ویژگی‌های مهم دیگری را به مفهوم هوش اضافه می‌کند، ویژگی‌هایی که می‌توانند در موفقیت زبان دوم، نقش مهمی داشته باشند. هوش آهنگین می‌تواند سهولت نسبی درک و تولید الگوهای آهنگ یک زبان توسط برخی زبان‌آموزان را توجیه کند. حالت جسمانی-حرکتی پیش از این در ارتباط با یادگیری واج-آواشناسی زبان بحث شده‌است. اهمیت هوش میان‌فردی در فرایند ارتباطی کاملاً مشهود و واضح است. عوامل درون‌فردی به تفصیل در فصل ششم این کتاب بحث خواهند شد. حتی شاید بتوان با گمانه‌زنی مشخص کرد که هوش هندسی به خصوص «تشخیص راه یا جهت‌یابی» تا چه حد می‌تواند آموزنده فرهنگ دوم را در رشد بی‌دردسر در یک محیط جدید یاری دهد. توانایی‌های تجربی و بافتیِ مد نظر استرنبرگ، مؤلفه‌های «استعداد» را روشن میسازد، استعدادی که برخی افراد در یادگیری سریع، مؤثر و بی‌دردسر زبان دارند. در نهایت، EQ (بهره عاطفی) که توسط گلمن معرفی شد، احتمالاً در توجیه موفقیت یادگیری زبان دوم، هم در اتاق درس و هم در بافت‌های فاقد آموزش، بسیار مهم‌تر از هر عامل دیگر است.
مؤسسات آموزشی اخیراً هوش هفت‌گانه مورد نظر گاردنر را در انواع مختلف یادگیری مدرسه‌محور به کار برده‌اند. به عنوان مثال، توماس آرمسترانگ (۱۹۹۳، ۱۹۹۴)، توجه معلمان و دانش‌آموزان را به «هفت شکل هوشمندی» معطوف کرد و آموزگاران را در فهم این مطلب که هوش زبانی و منطقی-ریاضی تنها راه عملی موفقیت نیست، یاری رساند. بهره هوشی بالا در نگاه سنتی شاید تضمین‌کننده نمرات تحصیلی بالا باشد، اما تعیین‌کننده موفقیت در کار و کسب، خرید و فروش، هنر، برقراری ارتباط، مشاوره یا آموزش نیست.
اولر چندی پیش در یک مقاله، صریحاً نشان داد که هوش ممکن است مبتنی بر زبان باشد. «شاید زبان فقط یک پیوند حیاتی در جنبه اجتماعی پیشرفت فکری نباشد، بلکه خود شالوده هوش باشد» (۱۹۸۱الف: ۴۶۶). طبق نظر اولر، مباحث ژنتیک و عصب‌شناسی «رابطه‌ای عمیق و حتی نوعی یگانگی را میان هوش و استعداد زبانی نشان می‌دهد» (ص۴۸۷). نتایج فرضیه اولر راجع به یادگیری زبان دوم جالب توجه است. هم یادگیری زبان اول و هم یادگیری زبان دوم باید با عمیق‌ترین مفاهیم معنی مرتبط باشند؛ بنابراین، همانطور که قبلاً در تئوری یادگیری آزوبل گفتیم، یادگیری مؤثر زبان دوم، اشکال سطحی زبان را با تجارب پرمعنی پیوند می‌دهد. تقویت این پیوند ممکن است به چند صورت در واقع یک عامل هوش باشد.
مسائل زیادی را می‌توان از درک اصول یادگیری که در اینجا ارائه شده‌اند و نیز راههای مختلف درک چیستی هوش، نتیجه‌گیری کرد. برخی از جنبه‌های یادگیری زبان ممکن است مستلزم فرایند شرطی شدن باشد؛ جوانب دیگر شاید نیازمند فرایند شناختی هدفمند باشد؛ برخی جنبه‌های دیگر ممکن است به امنیت زبان‌آموزان در تعامل آزادانه و مشتاقانه با یکدیگر وابسته باشد. هر کدام از این جنبه‌ها حائز اهمیت است، اما هیچ ترکیب سازگار تئوری وجود ندارد که تمام بافت‌های یادگیری زبان دوم را دربرگیرد. هر معلم باید یک فرایند تقریباً درون‌یافتی را برای تشخیص بهترین ترکیب تئوری جهت تحلیل آگاهانه بافت خاص مد نظر اتخاذ کند. درک منسجم شایستگی و نقاط ضعف و قوت هر تئوری یادگیری، این درون‌یافت را کامل‌تر می‌کند.
جستارهای وابسته
+++++
Https://Www.Naturalbeachliving.Com/Reasons-Why-Reading-Is-Important/ ++++ Https://Www.Pinterest.Com/Pin/87186942772070656/
++++
++++
Click here to read more about 30 articles at: https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/
++++
Best 17+ Best 17 Sustainable Development Goals (SDGs) – The United Nations 2030 Agenda
GOAL 3: Good Health and Well-being
GOAL 6: Clean Water and Sanitation
GOAL 7: Affordable and Clean Energy
GOAL 8: Decent Work and Economic Growth
GOAL 9: Industry, Innovation and Infrastructure
GOAL 11: Sustainable Cities and Communities
GOAL 12: Responsible Consumption and Production
GOAL 16: Peace and Justice Strong Institutions
GOAL 17: Partnerships to achieve the Goal
Best 20+ #Envision2030: Best 17 Sustainable Development Goals (SDGs) – the United Nations
++
An Accurate, Current, And Comprehensive Resource For College-Level Learners, Researchers, And Faculty.
Discover Encyclopedia Articles, Full-Text Journal And Magazine Articles, Primary Sources, Multimedia, And Other Unique Resources And Tools That Make Research Easier And More Productive. Read More: Https://Academic.Eb.Com/
Open document settingsباز کردن پنل انتشار
++++++
این سایت در دست ساخت و تکمیل است
100 تا از بهترینها
- 1+ کتاب گلستان سعدی
- 2+ کتاب گلشن راز ( اثر شیخ محمود شبستری )
تصاویری از کتابهای الکترونیکی وبهترین انواع کتاب خوان الکترونیکی
ویدیوهای از باغهای چهار فصل
توجه : اکثر مطالب مخصوصاً بخش بهداشت و سلامت این سایت از منابع خارجی تهیه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از اینرو توصیه تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به متخصص مربوطه یا پزشک جهت تشخیص و درمان دانست . توصیه این است که کاربران برای تشخیص، تسکین و درمان مشکلات حوزه پزشکی و سلامتی ابتدا با پزشک مشورت کنند و در صورت تایید پزشک، از موارد ذکر شده در مقالات استفاده کنند. در غیر این صورت تمامی مسئولیت‌ها برعهده شخص کاربر خواهد بود. درنهایت شرکت پاک گلشن و وب‌سایت http://www.best100plus.net و کلیه سایت های این شرکت مسئولیت هرگونه استفاده از مطالب موجود در این وب سایت یا هر اقدامی که با تکیه بر مطالب این سایت صورت گرفته شده است را از خود سلب می‌کند. اطلاعات بیشتر